Takım Harcama Limitlerine Eleştiri ve Öneriler
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Genel Tuğrul AKŞAR Takım Harcama Limitlerine Eleştiri ve Öneriler

Takım Harcama Limitlerine Eleştiri ve Öneriler

 201

Tuğrul Akşar-10 Ocak 2020 Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), Süper Lig kulüplerinin 2019-20 sezonu için yeni Takım Harcama Limitleri (THL)’ni yayınladı.

 

 

Bu açıklamaya göre 2019-20 sezonunda onsekiz kulübe yaklaşık 2.4 Milyar TL harcama limiti tanımlandı. Öncelikle, THL’ne ilişkin TFF’nin belirlediği tutarları gösteren tabloyu sizinle paylaşalım.  

 

THL 

 

Kulüpler 2020’de 3 Milyar TL Harcayabilecekler

 

THL tablosuna göre, on sekiz Süper Lig kulübü 2019-20 sezonu için toplam 2.392.185.202.-TL harcama yapabilme olanağına sahip olacaklar. Takımlar kendilerine tanımlanan harcama limitlerini % 30 aşabilecekler. Bu durumda takımların harcayacakları toplam tutar 3.109.840.763.-TL’na ulaşacak.[1]

 

En Fazla Harcama Limiti Galatasaray’a

 

Onsekiz Süper Lig takımı içinde en fazla harcama yapabilme imkanına 451.659.184.-TL’lık limitle Galatasaray sahip olurken, ikinci sırada 275.335.170.-TL’lık limitle Beşiktaş’ı, üçüncü sırada ise 224.731.066 TL’lık limitle Fenerbahçe’yi görüyoruz.

 

Takım Harcama Limitlerine İlişkin Eleştirilerim

 

TFF’nin bu düzenlemesiyle kulüplerin futbolcu, teknik kadro ve menejer ücret ödemeleri ile transfer harcamalarına ayırabilecekleri harcama bütçesini, kulüplerin net borçluluk durumlarından hareketle hesaplanacak oranlarla, kulüplerin belirlenen gider kalemlerini kontrol ve denetim altına almayı amaçlıyor.

 

Bu düzenlemeye ilişkin saptadığım eksiklik, olumsuzluk ve yetersizliklere yönelik eleştirilerim aşağıda yer alıyor,

 

I.Yapısal Eleştiri ve ÖnerileriM

 

                   1.Öncelik Kulüplerin Finansal Dengesi 

 

Bu düzenleme kulüplerin finansal olumsuzluklarını gidermekten daha çok, harcamaları kontrol altına alınmasını amaçlamaktadır. Bu şekilde, kulüplerin içinde bulundukları finansal olumsuzluklardan kurtulabilecekleri düşünülmektedir. Bu düzenleme gerekli, ancak yeterli olmaktan uzaktır. Bu düzenleme sadece günü kurtarmaya yönelik, palyatif önlem ve yaptırımlar içeren bir uygulamadır. Oysa, sorun kulüplerin içinde bulundukları finansal darboğazı gidermekle çözülmez. Sadece günü kurtarır. Önemli olan, bu olumsuzlukları yaratan ve bunlara neden olan ortamı ortadan kaldırmaktır. Yani, kulüplerin finansal sorunlarını kısa vadeli çözümler yerine, orta ve uzun vadeli planlarla, radikal çözümlerle gidermek öncelikli hedef olmalıdır. Temel amaç, harcamaların kontrol altına alınmasından daha çok, kulüplerin yitirdikleri finansal dengeyi yeniden tesis edebilmek olmalıydI. 

 

2.FFP Uygulaması Varken, THL Gereksiz

 

UEFA’nın Finansal Fair Play uygulaması tüm Süper Lig kulüplerini kapsayacak şekilde yaygınlaştırılıp UEFA ile eşgüdüm içinde kulüplerin finansal sağlıklarına ulaşmaları sağlanabilirdi. Bu sayede, uygulamaya yönelik kulüplerden gelecek çoğu eleştiri ve itirazların da önüne geçilmiş olurdU. 

 

3.Finansal Sağlık Olmazsa, THL Olmamalı    

 

Bu uygulama ile kulüplerin finansal olarak sıkıntıdan kurtulmaları amaçlanıyorsa, öncelikle öz kaynakları negatife dönmüş, birikimli zararları gelirlerini aşmış, finansal yükümlülüklerini yerine getirebilme yeteneğini yitirmiş kulüplere THL verilmemeliydi. Ancak, popülizm burada da çalışmış ne yazık ki...

 

4.Kulüplere Harcama Cesareti Veriyor

 

Kulüplere tanımlanan harcama limitleri yetmediği taktirde, limitlerin yüzde otuz daha artırılabileceği uygulaması, mali disiplini sağlama amacıyla çelişen bir uygulamadır. Kesinlikle, kulüplere ilave harcama yetkisi verilmemeli.

 

5. Şeffaflığa Önem Verilmelidir

 

Bugün sadece 4 kulübün finansalları kamuoyuyla paylaşılmaktadır. Oysa, harcama limiti belirlenen tüm kulüplerin finansal tabloları TFF’nin resmi sitesinde kamuya açık yayınlanmalıdır. Bilgi saklamak, uygulamaya olan güveni azaltır. Kulüp finansal verilerinin, ticari verilerin saklanması maddesinin arkasına sığınılarak kamuoyuyla paylaşılmaması, uygulama ile çelişmektedir. Harcama limitlerinden yararlanan her kulübün, finansal verileri açıklanmalıdır. Şeffaflık bu uygulamanın temeli olmalıdır.

 

6. Hesaplamalar Kulüp Bazında Paylaşılmalı

 

Bugün bazı kulüplerin harcama limitlerinin hesaplanmasına ilişkin itirazlar bulunuyor. Örneğin, harcama limitlerinin belirlenmesinde Duran Varlık Satışından gelen kazançlar ve Duran varlık değerleme farklarının, THL hesaplamasına dahil edilmemesi bir kural olarak TFF tarafından konulmasına karşın, bir kulübün THL’nin belirlenmesinde, bu kurala riayet edilmediği yönünde basında bazı iddia ve haberler çıkmaktadır.

 

II. Yönetsel Eleştiri ve ÖnerileriM 

 

1.Finansal Bilgi Futbolla Birleştirilmeli

 

Bu uygulamanın başarıya ulaşabilmesi, finansal bilgi ve birikimi futbolun dinamikleriyle birleştirebilecek yetkinlikte uzmanların kurulda görev alıyor olmasına bağlıdır. Bankalar Birliğinden ekonomist olarak görevlendirilen bankacıların bu kurulda görev yapmaları gerekli olabilir ama yeterli olamaz. Akademik çevreden yararlanılmalıydı. Kulüpler Birliği’nden de en az bir üyenin kurulda yer alması sağlanabilirdi.

 

2. Kulüplere Kurumsal Yönetim 

 

Kurumsal yönetimin kulüplere egemen örgüt modeli haline getirilebilmesi demek, kulüplerin şeffaf olması, denetlenebilir olması, paydaşlara karşı sorumluluk sahibi olunması ve hesap verilebilir bir yapıya ulaşmalarını sağlamak anlamına gelir. Bu yapılanma çoğu sorunun da önüne geçer.

 

III. THL Hesaplamalarına İlişkin Eleştiri ve ÖnerileriM 

 

1.Mali Yapıyı Dikkate Alan Bir Hesaplama

 

Mevcut modelde mali yapıyı dikkate almadan, sadece Net Borçlara ve gelir-gider farkına bakılarak yapılan limit hesaplamasında, yüksek geliri ve net borcu yüksek olan kulüpler daha fazla harcama limitine sahip oluyorlar.[2]Oysa, özkaynak açığı olan ve birikimli zararları gelirlerini aşan kulüpler, bu mali olumsuzluklarını gidermedikleri sürece harcama yapamamalı ya da minimum harcama limiti içinde hareket etmeliler.Borç/Özkaynak rasyosu %100’ü aşan kulüplerde, bu uygulamanın disiplin sağlayıcı bir etkisi bulunmuyor.

 

Bu uygulama ile Finansal yükümlülüklerini yerine getirecek finansal yeterliğe ve sağlığa sahip olmayan, bir diğer anlatımla Finansal Dengesini Yitirmiş bir kulübe mali tasarruf veya maliyet yönetimi yapılması koşulu getirilmesi gerekirken, TFF bu kulübe “senin yüksek gelirin var, sen daha fazla harcama yapabilirsin’’ diyor.

 

2. THL Arasında Aşırı Farka izin Verilmemeli

 

2019-20 harcama limiti kulüp başına ortalaması 132.899.178 TL olmasına karşın, en yüksek limitle bu ortalama arasındaki fark 318.760.006 TL olup yine, en yüksek limitle, en düşük limit arasındaki fark da 350.019.268 TL’na ulaşmaktadır. Buna göre ortalama limitle en yüksek limit arasındaki fark % 41 iken, en yüksek limitle en düşük limit arasındaki fark % 344’e yükselmektedir. Limitler arasındaki farklara bir üst tavan getirilmeli ve haksız rekabete izin vermeyecek adil bir limit olması sağlanmalıdır.

 

IV. Rekabete İlişkin Eleştiri ve ÖnerileriM

 

1. Model Haksız Rekabeti Artırıyor

 

Yukarıda dile getirdiğim üzere, bu uygulama ile düşük bütçeli kulüplerin aleyhine haksız bir rekabet oluşuyor. Bu olumsuzluk da zaman içinde dengesiz rekabete dönüşüyor. Doğal olarak, yüksek harcama ve gelir bütçesine sahip kulüplerin harcama limitleri yüksek olabilir ama bu tutar, dengesiz ve haksız rekabeti artırıcı şekilde olmamalıdır.

 

2.Reytinglerine Göre THL Belirlenmeli

 

Kulüpler arasındaki harcama farkını minimize edebilmek için kulüplerin mali yapılarına finansal rating notu verilmelidir. Rating notu en yüksek olan kulüp ekstra harcama limitine sahip olmalı, rating notu düşük olan kulüplere daha az harcama limiti tanımlanmalıdır.

 

3.UEFA FFP Kriterlerine Uyum Özendirilmeli

 

THL ayrı bir uygulama olmaktan zamanla çıkartılarak, bu uygulama UEFA FFP uygulamasına adapte edilmelidir. Bu şekilde, kulüplerin harcama limitleri daha adil olabilecektir. UEFA FFP kriterlerine uyum sağlayan kulüplerin ekstra harcama limitleri olmalıdır.

 

4. Kurumsal Yönetime Ekstra THL Olmalı  

 

Türk futbolunun kurumsal-yönetsel-ekonomik-mali ve sportif sağlığı ve refahı için mutlaka kulüplerde kurumsal yönetimin egemen örgüt modeli haline getirilmesi sağlanmalıdır. Bunu gerçekleştiren kulüplere ekstra harcama olanağı (diğer koşullarda majör bir olumsuzluk yoksa) yaratılabilir.

 

Sonuç olarak,

 

TFF’nin THL uygulaması, her ne kadar kulüplerin harcama bütçelerini kontrol ve denetim altına alarak, kulüplerin mali yapılarının güçlendirilmesini amaçlasa da, mevcut uygulama kulüplerin finansal yeterliğini sağlamaktan ve finansal dengeyi kurmaktan uzaktır. Aksine, harcamayı cesaretlendiren, günü kurtarmaya yarayan palyatif bir çözüm olarak karşımıza çıkıyor.

 

Bu uygulama, rekabetçi dengenin orta ve uzun vadede daha da bozulması ve haksız-dengesiz rekabetin artması anlamına geliyor. Rekabetçi denge, dengesiz rekabete dönüşüyor! Bu uygulamayla, rekabet TFF aracılığıyla yeniden şekillendiriliyor.

 

THL uygulaması ile öncelikle harcamaların kontrol altına alınması bir kriz yönetim aracı olabilir ama Türk futbolunun bugün içinde bulunduğu finansal krizden onu kurtarabilecek bir özelliğe sahip değil. Önemli olan, kulüp futbolumuzun içinde bulunduğu yönetsel-ekonomik-mali ve sportif sorunlarının temelden çözülmesine olanak sağlayacak yapısal dönüşümleri sağlamaktır.

 

Bu uygulama kendi içinde tutarlı ve doğru gibi görülmekle birlikte, özkaynak açığı bulunan, sürekli zarar eden, varlıklarının üzerinde borca sahip kulüplerin mali disiplin altına alınmalarına çok da yarayacak bir uygulama olmayacakmış gibi duruyor. Çünkü, kulüplerin zaten finansal sorunları var ve bu darboğazdan ne yazık ki kurtulamıyorlar. Böylesi bir temel olumsuzluk söz konusuyken, bu kulüplerin daha fazla harcama limiti almaları, onları daha da fazla harcama yapmaya teşvik edecek. Bu anlamda, ben bu harcama limitlerini, harcama cesaretini artıran cömertlikte değerlendiriyorum.

 

Oysa, bizim bu dönemde ve ortamda cesaretli olmaktan çok, mali konularda temkinli ve tedbirli olmamız gerekiyor. Kaldı ki, bugüne kadar kulüplerimizin mali konularda çok cesur bir karakter sergilemeleri, onları borç batağına sürükledi.

 

Burada esas sorun bu limitlerin, bu kulüplere tanımlanmasından daha çok, bu harcamayı yapabilecek kaynak ve bütçeyi nereden ve nasıl bulduklarına odaklanmalı ve bunun hesabı kulüplere sorulmalıdır. Yoksa, “ben kulüplere harcama limitlerini belirledim. Bundan sonra artık sadece kontrol edeceğim” demekle bu iş çözümlenmez ve amacına ulaşmaz. Bu harcama limitleri, düşünce olarak, eğer krize karşı bir mücadele aracı olarak görülüyor ve böyle değerlendiriliyorsa, eleştiriye konularda yapılacak düzeltmelerle bir ölçüde uygulanabilir görülebilir. Ancak, amaç bu uygulamanın mutlaka ileride FFP ile entegre edilmesi gerekir. (Zaten Finansal Fair Play kriterleri de buna kulüpleri zorluyor) Bununla birlikte, modelin içerdiği bazı dengesizlikler giderilmez ise, uygulama felsefesi ve mevcut finansal durum, uygulamanın misyonunu ve vizyonunu farklı yöne çevirebilir ve kulüpler daha da borçlanabilirler. Bu konuya çok dikkat etmek gerekiyor.

 


 [1] Takım Harcama Limitlerinin Nasıl Belirlendiğine İlişkin bkz.Tuğrul Akşar, ‘’Kulüplere Harcama Limiti Ne Anlam İfade Ediyor?, 6 Eylül 2019, http://futbolekonomi.com/index.php/haberler-makaleler/genel/122-tugrul-aksar/4682-tfffinansal-fair-play-kulup-lisanslama-harcama-limiti-super-lig.html

[2] Bu konuda detaylı açıklama ve hesaplama için bakınız, Tuğrul Akşar, Takım Harcama Limitleri Rekabeti Bozuyor!,15 Eylül 2019, http://www.futbolekonomi.com/index.php/haberler-makaleler/ekonomi/35-tugrulaksar/4688-super-lig-futbol-ve-ekonomi-takim-harcama-limitleri.html

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  6146  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

17/09/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

9.774,49

+0,17

 bjk BJKAS

6,23

-1,89

 fb FENER

134,90

+4,57

 gs GSRAY

7,12

-1,39

 trabzon TSPOR

1,09

-3,54

   SPOR ENDEKSİ

3.792,55

-0,37

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 42320189

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV
Galatasaray 6 6  0 20 5 15 18
2 Fenerbahçe 6  4   1 1 14  5   9

13

3 Beşiktaş 5 4 1  0 11 4 7

13

4 Samsunspor 6  4   0  2 3  4 12
5 Başakşehir 5 3 1  1   11  7 4 10
6 Göztepe 5 2 3 0 8  3 

  5 

 9 
7

Eyüpspor

6 2  3  1   8 5 9
8 Konyaspor 6 2 2

7 -1 6
9 Sivasspor 6 2 2 -1 6
10

Antalyaspor

6 2 2 2 12   -3 8
11 Kasımpaşa 6 1 2

6

8   -2  6
12 Alanyaspor 6 2 9 -3  6 
13 Bodrumspor 2 0

4

5  9  -4  6
14 Trabzonspor 5 5 0 0 5
15 Gaziantep 5 1 3 4 7 -3 4
16

Rizespor

6

1

1 4 3 14  -11 4
17 Kayserispor 5  3 5 -4
18 Hatayspor 6 2 4 4 10  -6 2

19

A.Demirspor 6 0 1 5 5 14 -9 

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.