Transfer Eşleştirme Sistemi (Transfer Matching System) Futbolu Ne Kadar Koruyacak?
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Yönetim Tuğrul AKŞAR Transfer Eşleştirme Sistemi (Transfer Matching System) Futbolu Ne Kadar Koruyacak?

Transfer Eşleştirme Sistemi (Transfer Matching System) Futbolu Ne Kadar Koruyacak?

Tuğrul Akşar/4 Temmuz 2011

Futbol sektöründe son yıllarda parasallaşmanın getirdiği sonuçlardan birisi olarak özellikle futbolcuların transferlerinde karşımıza çıkan “üçüncü şahıs mülkiyeti” üzerine kaleme aldığımız üçüncü ve son yazımızı bu hafta sizlerle paylaşıyorum.

Futbolda Mülkiyetin Kökeni Değişiyor

Kısacası geçen haftalarda bu sütunlarda kaleme aldığım yazılarda özetle; futbolun giderek endüstriyel bir karaktere bürünmesi ve çok önemli parasal gelirler yaratmasının, futboldan para kazanma anlayışında yeni değişikliklere yol açtığını ve bunun sonucunda bazı yatırım fonlarının ellerindeki finansal olanakları da kullanarak futbola para plase etmeye başladıklarını ifade etmiştik. Diğer bir ifadeyle, parasallaşan futbolun bazı yatırım fonları için bir kazanç kaynağı olduğunu, bu kapsamda hedge fonları ve diğer farklı yatırım fonlarının (bireysel özel emeklilik gibi) yanı sıra bazı üçüncü şahıs şirketlerinin de futbolu bir yatırım aracı olarak görüp buna göre kendilerine uygun stratejiler geliştirdiklerini ifade etmiştim.

Bu stratejilerin başında da özellikle bazı yatırım fonlarının veya üçüncü şahıs şirketlerinin bir futbolcunun başta ekonomik hakları olmak üzere, tüm pazarlama ve satış haklarının yanı sıra bonservislerinin tamamını veya bir kısmının mülkiyetini satın alarak bunları pazarlaması, satması veya bunlara ilişkin futbol kulüpleriyle bazı iktisadi ve mali sözleşmeler yapması geliyordu. Aslında bu, futbolcu mülkiyetlerinin el değiştirmesini kulüp inisiyatifi dışına çıkartan yeni bir mülkiyet tipinin futbol sektöründe ortaya çıkması anlamına geliyordu. Yani, futbolda bugüne kadar geleneksel süreç içinde futbolcunun bonservisinin sadece kulüpler aracılığıyla alınıp satılması gerçekleştirilirken, bugünkü yapı ile karşımıza “üçüncü şahıs mülkiyeti” (Third Party Ownership) denilen yeni bir futbolcu sahipliği çıkıyor.

Üçüncü Kişi Mülkiyeti Futbolu Nasıl Etkiliyor?

1.Kayıtdışılığı Besliyor

Özellikle futbol ihracatçısı olan Latin Amerika ülkelerinde daha yaygın bir uygulama olarak karşımıza çıkan “Üçüncü Kişi Mülkiyet” yapısı, bu coğrafyada parasal geliri düşük olan kulüplere görece daha fazla para kazandırma olanağı sağlasa da, Cristian Ronaldo örneğinde olduğu gibi gerçekte futbolcu transferlerinden elde olunan paranın önemli bir kısmı söz konusu  futbol yatırım fonlarına ya da üçüncü şahıs şirketlerine gidiyor. Bu uygulama aynı zamanda kayıt dışılığı da yoğun olarak bünyesinde barındırıyor. Fonların gerçek yapısının ve mülkiyetinin tam olarak bilinememesi, futbolcu alım satımından doğan parasal akımın izlenmesini de giderek zorlaştırıyor.

2.Mali ve Sportif Performansa Müdahale Olanağı Yaratıyor

Söz konusu fonlar ya da şirketler  kulüpler veya oyuncular ile yaptıkları iktisadi ve mali sözleşmelerle, futbolcuların ve kulüplerin sportif performanslarını Tevez transferinde olduğu gibi sınırlayabilen bir rol oynayabilmekteler. Anımsanacağı üzere, Manchester United ve Chelsea gibi dünya devleri kulüplerin peşinden koştukları Carlos Tevez ve Mascherano Corinthias’tan Media Sports Investment Ltd. ve Just Sports Inc.tarafından Premier Ligin nispeten daha küçük bütçeli kulübü WestHam’a düşük fiyatlarla transfer edilmişti. Tevez ve Mascherano’nun bonservislerinin (mülkiyetlerinin) tamamına sahip olan bu şirketler, bir yandan anılan oyuncuların tüm ekonomik haklarını ellerinde tuttukları için onları istedikleri gibi sözleşme yapmaya sevk edebilmiş  diğer taraftan WestHam ile yaptıkları sözleşmeler gereği kulübü de istedikleri gibi yönlendirebilme hakkına sahip olmuşlardı. Bahse konu şirketler, “kulüp politikaları ve takımların performansı üzerinde maddi ve sportif açıdan etkide bulunabilme hakkı” veren bu sözleşmeler sayesinde  hem oyuncuları hem de kulübü sportif performans olarak yönlendirebilme olanağına kavuşmuşlardı. Daha sonra bu transferi soruşturan  Premier Lig yönetimi WestHam’a 5.5 milyon Sterlin ceza vermiş, bunun yanı sıra bu tür sözleşmelerin yapılmasının önüne geçecek yeni hukuksal ve yönetsel düzenlemelere gitmiş ve bir futbolcuyu transfer ve tescil eden kulübün, futbolcunun ekonomik ve tescil haklarına münhasıran sahip olmak zorunda olduğu  ve hiçbir üçüncü tarafın futbolcunun bu haklarını elinde bulunduramayacağı hükmünü getirmişti.

Futbol Parasallaştıkça Kirleniyor!

Ancak bu gelişmeler şüphesiz ki, futbol gibi masum ve güzel oyunun kirlenmesine de uygun ortam ve zemin yaratmaya başladı. Futbol dışı unsurların futboldan beslenmesine olanak sağlayan bu gelişme özellikle kara para başta olmak üzere, teşvik, şike gibi faktörlerin futbolu yönlendirmesine de imkan verdi. Hal böyle olunca futbolun bağışıklık sisteminin de zayıflamaya başladığını gören FIFA bu gelişmelere karşı yeni önlemler almaya başladı. Bu konularda FIFA’nın dışında Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD'nin Mali Eylem Görev Gücü (FATF) özellikle 3 Temmuz 2009’da “Money laundering through the football sector”  (Futbol sektörü üzerinden para aklama) isimli şok bir rapor yayımladı. (bkz. http://futbolekonomi.com/index.php?option=com_content&view=article&id=240%3Afutbol-para-yikama-araci-mi&catid=122%3Atugrul-aksar&Itemid=57)

Futbolda parasal büyüme ve futbol dışı sektörlerin futbola ilgilerinin her geçen giderek artması, futbolu kendisini de korumaya yönelik bazı aksiyonlar almaya itti. Bu kapsamda özellikle transfer sistemi futbolun en zayıf karnını oluşturmaktaydı. OECD’nin söz konusu raporunda da belirtildiği üzere futbolda para aklamanın en yoğun kullanıldığı alanların başında transfer sisteminin geliyor olması FIFA’yı da harekete geçirdi ve 1 Ekim 2010 itibariyle  FIFA Transfer Eşleştirme Sistemi (Transfer Matching System)’ni tüm futbol kulüpleri ve federasyonlar için bir zorunluluk haline getirdi.

 

FIFA’nın bu önlem arayışlarına karşın Micheal Platini önderliğinde UEFA’nın da özellikle kulüplerin finansal durumları ile parasal harcamalarının kontrol altına alınması ve futbol dışı fonların futbolu yönlendirmesine engel olmak için başta “finansal fair play” uygulamaları olmak üzere çoğu alanda önemli uygulamaları hayata geçirmesi, futbolun futbol dışı aktörler tarafından zayıflatılan bağışıklık sisteminin tekrar güçlendirilmesini ve daha adil bir oyunun oynanmasını amaçlıyor.

 

Transfer Eşleştirme Sistemi

 

FIFA’nın çoktan beri üzerinde çalıştığı ve disiplin altına almaya çalıştığı transfer kayıt sistemi, söz konusu raporun da olası etkisiyle 1 Ekim 2010 itibariyle uygulamaya alındı. Bu uygulama ile  futbol kulüplerinin yapmış oldukları tüm ulusal ve uluslar arası transferler lokal federasyonlar aracılığıyla kayıt ve tescil ettirilmeleri bir zorunluluk haline getirildi. Bu sayede bir futbolcunun aynı anda birden fazla kulüp tarafından kayıt altına alınmasının engellenmesine ve bu sayede futbolda şeffaflığın artırılarak, kara paranın futbolu kullanmasına izin verilmemesi amaçlandı. Ve bu sistem 1 Ekim 2010 itibariyle tüm kulüpler ve federasyonlar için bir zorunluluk haline getirildi.

Her ne kadar bu sistem 1 Ekim 2010 tarihinden itibaren tüm kulüpler için bir zorunluluk haline getirildiyse de, 2008/2009 sezonundan başlamak üzere sisteme dahil olan ulusal federasyonlar arasındaki tüm profesyonel transferler, 5 Mayıs 2009’dan itibaren gerçek zamanlı olmak durumunda. Bu sistem; "uluslararası transferlerin daha etkin bir şekilde kayıt altına alınması, kara para aklanmasının önlenmesi, küçük yaştaki futbolcuların korunması, transferin tarafı olan kulüplerce internet üzerinden işleyen bir sisteme girilmesi ve bu işlemlerin ulusal federasyonlar tarafından denetlenmesi" esasına dayanıyor. 2010/2011 sezonundan itibaren tüm uluslararası profesyonel transferlerin bu sistem üzerinden gerçekleştirilmesi ve Uluslararası Transfer Sertifikaları'nın (ITC) ancak elektronik olarak sistem aracılığıyla çıkartılmasını öngörüyor. TMS (Transfer Matching System) aracılığıyla uluslararası transferlerin, daha hızlı ve daha şeffaf ve daha sağlıklı bir data base ile takip, kontrol ve yönlendirilmesi sağlanmış olacak.

TMS’nin futbola en büyük katkısı, bireysel işlemlerin şeffaflığını arttırarak, transferler aracılığıyla kara para aklamanın önüne geçebilmek ve küçük futbolcu transferlerinde onların korunması sağlamak olacak.

Bir transfer dahil iki kulüp TMS aynı bilgileri girmek zorunda, aksi takdirde transfer bloke edilir ve üye dernek Uluslararası Transfer Sertifikası veremez.

Bu sistem ile genel olarak, her transfere ilişkin  oyuncu, kulüp bilgileri, bağlı olduğu transfer menejeri bilgileri, transfer tutarı,  zamanlaması, ödeme koşulları, buna ilişkin her türlü banka bilgileri dahil olmak üzere tüm ödemeler, eğer varsa oyuncunun yetiştiği kulübe yapılan dayanışma ödemeleri hakkındaki bilgileri de içeren otuzdan fazla bilgi online sisteme giriliyor ve sistemde bir veri havuzu oluşturuluyor.

Sonuç

Futbolda Üçüncü Kişi Mülkiyeti konusuyla  bundan sonra daha sık karşılaşacak gibi görünüyoruz. Endüstriyelleşen futbol 1990’lı yıllarda bir yandan Bosman kanunuyla futbolcunun serbest dolaşımını sağlarken, diğer yandan da futbolcu mülkiyetinin el değiştirmesi konusunu kulüp inisiyatifi dışına çıkartma gelişimi gösterdi. Aslında birbirini tamamlayan bu iki gelişim ve değişim olayı futbolun parasallaşmasının, dolayısıyla ticarileşmesinin de açık bir göstergesi olarak kendisini pratikte somutluyor. Bu gelişmeyi doğal karşılamakla birlikte kesin kontrol altına alınması gereken bu durum, süreç içinde yeni ve gerekli regülasyonlar yapılmazsa, futbolun bağışıklık sistemini zayıflatabilecek ögeleri de bünyesinde taşıyor. Bir fonun ya da üçüncü şahıs şirketinin aynı anda iki ya da daha çok sayıda kulüpte oynayan futbolcuların mülkiyetine aynı anda sahip olması FIFA’nın hiç te istemediği bir gelişmedir. Bunun şüphesiz ki, bir çok sakıncalı yönleri mevcuttur. Bu olası sakıncaları FIFA da öngörmüş olmalı ki, futbolda şeffaflığı sağlamak suretiyle transferler aracılığıyla futbola zerk edilmeye çalışılan kayıt dışı ya da kara para niteliğindeki fonların futbola girmesini önlemeye çalışıyor. Bu kapsamda transfer eşleştirme sistemi, bu tür gelişmeleri disiplin altın almaya çalışan bir niteliğe sahiptir. Futbolun parasallaşmasının bir türevi olarak gördüğüm bu gelişme doğal bir sonuç olarak karşımıza çıkmakla birlikte, gerekli önlemler alınmadığı taktirde neden olacağı sonuçlar ciddi problemlere yol açabilecektir. Transfer Eşleştirme Sistemi bu konuda atılmış önemli önemli bir adım olmakla birlikte tek başına yeterli değildir. Futbolun özellikle sözleşme ve haklar kısmını içeren özel hukuku yeniden yazılmalı ve günün gelişen koşullarına uyumlu hale getirilmelidir. Bu konuda Türkiye Futbol Federasyonu da Avrupa ve Dünyadaki gelişmeleri yakından izleyerek, gerekli aksiyomları almalıdır. Transferler konusunda eğer gerekli ve yeterli iktisadi, mali ve yönetsel şeffaflık sağlanırsa çoğu olası sorunun da önüne geçilmiş olacaktır.{jcomments on}

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  32150  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

05/11/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

8.698,48

-0,17

 bjk BJKAS

4,48

-2,18

 fb FENER

100,30

0.00

 gs GSRAY

6,83

+0,15

 trabzon TSPOR

0,93

0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.075,321

-0,41

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 43947330

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 13 11 2  0 35 13 22 35
2 Fenerbahçe 13  10   2 1 36  12   24

32

3 Samsunspor 14 9 2  3

29

14 15

29

4 Eyüpspor 14  6   5  3 21 15 6 23
5 Beşiktaş 13 6 4  3  22  15 7 22
6 Göztepe 13 6 3 4 24  19 

  5

 21 
7

Başakşehir

13 5  4  4 21 18 3 19
8 Ç.Rizspor 13 6 1

6

15 20 -5 19
9 Sivasspor 14 5 3 6 18    22  -4 18
10 Konyaspor 14 5 3 6 16 21 -5 18
11 Antalyaspor 13 5 2 6

17

25   -8 17
12 Trabzonspor 13 3 6 4 18  16 2 15
13 G.Antep FK 13 4 3

6

19  21  -2  15
14 Kasımpaşa 13 3 6 4 16 19 -3 15
15 Alanyaspor 13 3 5 5 12 16 -4 14
16

Kayserispor

13

2

6 5 13 25 -12 12
17 Bodrum FK 14 3 2 9 10 21 -11 11
18 Hatayspor 13 5 7 12 20  -22 8

19

A.Demirspor 13 0 2 11 9 31 -22

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.