Döviz Sözleşmelerinden TL Sözleşmelere Geçmek Kolay mı?
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Hukuk Tuğrul Akşar Döviz Sözleşmelerinden TL Sözleşmelere Geçmek Kolay mı?

Döviz Sözleşmelerinden TL Sözleşmelere Geçmek Kolay mı?

5a66fbbaae784903e4be4d90

Tuğrul Akşar- 16 Eylül 2018 İçinde yaşadığımız sosyo-ekonomik olumsuzluklar, sıradışı önlemleri de beraberinde getirmeye başladı.

 

Bu kapsamda Cumhurbaşkanı, kurlardaki yukarı yönlü hareketin neden olduğu olumsuzlukları ortadan kaldırmaya yönelik 13 Eylül 2018’de Türk Parası Kıymetini Korumu Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 85)” hakkında bir karar yayınlayarak, dövize olan talebi azaltmaya çalıştı. Ne var ki, bu karar özellikle futbol kulüplerimizde çok önemli sorunlara neden olacakmış gibi görünüyor.

Cumhurbaşkanlığı Kararı Ne Diyor?

Bu kararla, Türkiye'de yerleşik kişilerin, kendi aralarında döviz üzerinden yaptıkları bazı sözleşmelerde, sözleşme bedelinin Türk Lirası (TL) olarak belirlenmesi zorunlu hale getirildi.

Karara göre; Türkiye'de yerleşik kişilerin, bakanlıkça belirlenen haller dışında, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dahil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacaktır.

 

Düzenlemenin kapsamı oldukça geniş olup; iş ve hizmet sözleşmelerini de kapsamaktadır.

 

Buna göre; düzenlemenin yürürlüğe girdiği 13.09.2018 tarihinden itibaren 30 gün içinde, yukarıdaki nitelikteki olan ve daha önce yapılmış olan yürürlükteki sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılmış bulunan bedellerin TL'ye çevrilmesi gerekmektedir.

 

En Kritik Konu: Türkiye’de Yerleşik Olmak

Kararın içerine bakıldığında, en kritik cümle ‘’Türkiye'de yerleşik kişilerin kendi aralarındaki sözleşmeler’’ ifadesidir. Bu ifadeye göre: Gelir Vergisi Kanunu'nda ikametgahı Türkiye'de bulunanlar, bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak 6 aydan fazla oturanlar Türkiye'de yerleşmiş sayılmaktadır. Ayrıca Medeni Kanun'da “Yerleşim yeri bir kimsenin kalma niyetiyle sürekli oturduğu yerdir'' tanımlaması yapıldığını da buradan size anımsatalım.

Bu bağlamda, Türkiye’de yerleşik ifadesi futbol kulüplerimizi yakından ilgilendiriyor. Çünkü, bu kapsamda Türkiye'de kalma süreleri 6 ayı aşan yabancı futbolcular, teknik adamlar ve/veya yabancı kulüp CEO'ları Türkiye’de yerleşik sayılıyor. Bu nedenle, kararnameye göre sözkonusu kişilerle yapılacak sözleşmeler TL olarak düzenlenmek zorunda. Eğer bahse konu kişilerle daha önceden yabancı para üzerinden yapılmış sözleşmeler varsa, bu sözleşmeler de kararnamenin yayınlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde TL’na dönüştürülmek zorunda.

 

Yeni Sözleşmelere Damga Vergisi Zorunluluğu!

Bu düzenlemeyle kulüpler ve oyuncular ilave damga vergisine katlanmak zorunda kalacaklar. Çünkü, Damga Vergisi Kanunu'nun 14'üncü maddesi, sözleşme bedelinde bir değişiklik yapılması durumunda, artan bedel üzerinden Damga Vergisi hesaplanmasını zorunlu tutuyor.[1] 

 

Çok Sorun Yaşamamız Olası Görünüyor!   

Bu değişikliklerin futbol kulüplerimizi genel olarak nasıl etkileyebileceğine geçmeden önce, olayın gündelik yaşamımızı da nasıl etkileyeceğine kısaca değinmek gerekir.

‘’Ticari yaşamın gereklerini dikkate almadan yapılacak düzenlemeler, iş barışını bozacaktır. Kararnamede sözleşmelerin dövizden TL'ye dönüştürülmesi için belirlenen 30 günlük süre çok kısadır. Daha Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın tebliği ortada yok iken, sözleşmelerin TL'ye dönüştürülmesi için tanınan 30 günlük süre işlemeye başladı. Dövizden TL'ye dönecek olan sözleşmelerin sadece kira sözleşmelerinden ibaret olmadığı, çok yüksek meblağları ve kapsamlı projeleri içeren, hatta hazırlanmaları bir yılı bulan sözleşmeler olduğu dikkate alındığında; 30 gün içinde dövizden TL'ye dönmek o kadar da kolay değildir.’’[2]

 

Bu Düzenlemeyle Gündeme Gelebilecek Olası Sorunlar ve Akla Gelen Sorular

 

Yeni düzenlemeyle Yabancı Para (YP) sözleşmelerin TL’ne dönmesi Futbol Kulüplerinde ne tür sorunlara yol açabilir? Futbolcular bundan nasıl etkilenebilirler? Bu sorulara yanıt verebilmek için öncelikle konunun çözümüne yönelik bazı soruları buradan ilgililere sormak isterim. Daha doğrusu bu düzenlemenin yaratacağı sonuçlara ilişkin görüşlerimi paylaşmak isterim.

 

Sorular, Sorunlar…

 

1) Öncelikle belirtelim ki, Borçlar Hukuku’nda düzenlenen kişilerin bireysel iradeleriyle sözleşme yapabilme serbestisine aykırı bir uygulama olduğu için sadece iç hukuk bakımından değil, aynı zamanda AİHM ve Euro zone’daki yasal düzenlemeler bakımından da bu uygulama sıkıntı yaratabilir.

 

2)Avrupa’ya ekonomik ve sportif olarak eklemlenmiş bir futbol ekonomisinde bu sözleşmenin sadece Türk futbolcuları ağırlıkla kapsayacak olması, oyuncular arasında haksız bir kazanç elde edilmesine (haksız rekabete) yol açabilecektir.

 

 

3)Mevcut sözleşmelerde oyuncu ve/veya ilgili kişi TL sözleşmeye dönmek istemez ise, onu nasıl zorlayabileceğiz? Bu konuda olay sadece iç hukukla sınırlandırılamaz ki, oyuncu bir hak kaybına uğruyorsa, bunu CAS’a kadar götürebilir.

 

4) UEFA, FIFA oyuncuların kulüpleriyle yaptıkları sözleşmelere karışamaz ama bu sözleşmelerden doğan/doğacak haksızlıklara (oyuncunun mağdur olmaması için) her zaman müdahil olma hakkı vardır. Bu konuda olası bir sorunda UEFA, FIFA veya CAS’ı nasıl ikna edeceğiz?

 

5) En önemlisi YP sözleşmelerde hangi kurdan TL’na dönülecektir? Bunu kim belirleyecektir? Belirlenecek fiyat taraflar açısından ne kadar adil olabilecektir? Burada serbest bir denge oluşabilecek midir? Kulübün ya da hükümetin belirlediği kuru oyuncu kabul etmez ise nasıl bir aksiyon alınacaktır?

 

6) Bugünkü kurdan ya da Hükümetin belirleyeceği bir kurdan TL sözleşmeye geçildiğinde, ileride olası kurlarda bir gerileme söz konusu olursa, kulübün zararı nasıl karşılanacaktır? Ya da yüksek kurdan TL’na geçilmesi durumunda kulüp bu tutarları ödeyebilecek midir?

 

7)Eğer oyuncu YP sözleşmesini TL sözleşmeye dönmezse, olası bir hukuksal uyuşmazlıkta oyuncu alacağını yasal yoldan tahsil etmeye gittiğinde, takip hakları nasıl olacaktır? Oyuncunun aleyhine eğer bir maddi kayıp oluşursa (daha düşük kurdan) bu zararın tazminini nasıl olacaktır?

 

8) Eğer oyuncunun daha önceden doğmuş ama henüz tahsil edilmemiş YP alacağı varsa, bunun oyuncuya ödemesi hangi kurdan ve nasıl yapılacaktır? Veya oyuncu elinde çek/senet veya Teminat Mektubu bulunduruyorsa, bu durumda nasıl bir çözüm olacaktır?

 

9) Oyuncu YP sözleşmeden TL sözleşmeye geçerken, arada oluşacak farkı minimize etmek amaçlı enflasyon farkı, vade farkı veya başka bir ücret ya da komisyon talep ederse, bu kulüplerin ücret/maaş maliyetini daha da arttırmayacak mıdır?

 

10) Yurtdışında herhangi bir kulüpten Türkiye’ye gelen Türk oyunculara nasıl yaklaşacağız? Eğer bunlardan 180 günden daha aşağı kalacak olanlar olursa, bu durumda TL sözleşme yapılamayacak mıdır?

 

11) Devam eden YP sözleşmelerde oyuncular diyelim ki, bugünkü kurdan TL’na döndüler ve kur daha da yukarı gitti ve oyuncunun bundan dolayı maddi zararı oluştu. Bu durumda oyuncunun zarar tazmin talebini kulüpler karşılayabilecek midir?

 

12) Eğer oyuncu YP sözleşmeden TL’na dönüşte diretir ve 30 gün içinde bu sözleşmeyi imzalamazsa, bu oyuncunun durumu ne olacaktır? Böylesi bir durumda TFF ilgili kurullarıyla devreye girecek midir?

 

13) Oyuncular kulüplerle yaptıkları YP sözleşmelerden doğan hak ve alacakları karşılığında kulüpten bir kıymetli evrak almış ve bunu da üçüncü kişilere ciro etmiş ise bu durumda oyuncunun olası zararlarını tazmin konusunda kim sorumluluk üstlenecektir?

 

14)Yasayla düzenlenen bir durumun, Cumhurbaşkanı kararıyla (idari olarak) değiştirilmeye çalışılması bir hukuk çatışmasına neden olmayacak mıdır? Yasayla düzenlenen bir konu idarenin tasarrufuyla nasıl değiştirilecektir Bildiğim kadarıyla bu idari düzenleme henüz daha yasalaşmadı.

 

15) Ne olursa olsun, bu düzenleme kesinlikle hem oyuncuların hem de kulüplerin aleyhine olacaktır! Oyuncu bu işten zararlı çıkabilir. Kulüp ise yüksek bir kurdan dönmek durumunda kaldığında, ücret ve maaş maliyetleri ciddi ölçüde artabilir.

 

16) Türk oyunculara böylesi bir durumun dayatılacak olması, hukuken de ciddi sıkıntılara yol açabilecektir. Bu aynı zamanda oyuncunun serbest iradesiyle sözleşme yapabilme hakkının da elinden alınmış olması anlamına gelir ki, bu baştan anayasaya aykırı bir durumu ifade eder.

 

17)YP sözleşmelerin TL’na döndürülmesi, sonuç itibariyle palyatif bir önlem olup işi/sorunu çözmez daha da çıkmaza sokar. Takımların maliyetlerini arttırır. Takım içinde demotivasyona sebep olur. Oyuncular arasında hukuksal ve anayasal olarak eşitsizlik ve haksızlıklara yol açar.

 

18) Oyuncuyla kulüp TL yerine Altın veya başka bir emtia üzerinden sözleşme yaparsa, bu durumda nasıl bir yol izlenecektir?

 

Sonuç

 

Yabancı Para üzerinden yapılan sözleşmelerin TL olarak düzenlenmesine ilişkin yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı, yeni sorunları ve tartışmaları da beraberinde getirecektir. Bu tür önlemlerin kalıcı çözümlere ulaşabilmesi çok mümkün görülmemektedir. Bu düzenleme, ilave maliyet artışına katlanmamak istemeyen kulüpleri, geçmişte olduğu gibi oyuncularla birden fazla sözleşmeler yapmaya itebilir. Zaten yeterince şeffaf olmayan kulüp muhasebe ve finansalları daha da kontrol dışına çıkabilir. Ayrıca, TL’na dönüşte belirlenecek kurlar mutlaka bir tarafın aleyhine olacağından, ortada bir hak ve alacak kaybı doğabilecektir. Bu durum hem kulüp, hem de oyuncu açısından geçerlidir. Yüksek (güncel) kurdan TL’na dönülmesi, henüz daha sözleşme süresi ve muhasebeleştirme dönemi gelmeden kulüp finansalları üzerinde ciddi bir tahribat yaratabileceği gibi, ileride olası bir kur düşüşünde kulüp ciddi zarara katlanmak zorunda da kalabilir. Oyuncu açısından bakıldığında ise, TL’na dönüş kuru ne kadar oyuncuyu tatmin edecek, adil olacaktır? Oyuncu daha düşük kurdan anlaşsa bile, ileride kurların yukarı yönlü olması durumunda doğacak zararın tazmini nasıl olacaktır? Yine, belirtmekte yarar görüyorum ki; sözleşme tutarının değiştirilmesinden doğacak Damga Vergisi’ni oyuncu kabul edecek midir? Böyle olmazsa, kulüp ekstradan yeni bir maliyetle yüz yüze kalacaktır.

 

Kısacası, bu düzenleme futbolumuza huzur yerine, ciddi bir kargaşa ve kaos getirebilir, hukuksal sorunları ve uyuşmazlıkları tetikleyebilir, kulüp maliyetlerini arttırabilir, takım içinde haksızlıklara ve demotivasyona yol açabilir, yerli oyuncuları kulüp bünyesinde tutmak daha da zorlaşabilir, Avrupa Birliği hukuk normları ve iç hukuk bakımından içinden çıkılması zor sorunlara neden olabilir. Bu tür geçici çözümler yerine, daha yapısal ve stratejik kalıcı çözümlerle futbol kulüplerinin sorunlarına çözüm aranması daha mantıklı olacaktır. {jcomments on}



[1]Damga Vergisi Kanunu’nun 14 maddesi: “Belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir (6728 Sayılı Kanun'un 25'inci maddesiyle eklenen cümle; yürürlük 09.08.2016). Birinci fıkraya göre azami tutardan vergi alınan mukavelenamelerin diğer hükümlerinde değişiklik olmaksızın sadece bedelinin artması durumunda, artan bedele ilişkin bu hüküm uygulanmaz. Bunların devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır.”

[2] Nedim Türkmen, TL’na Dönüş Sancılı Olacak…https://www.sozcu.com.tr/2018/yazarlar/nedim-turkmen/turk-lirasina-donus-sancili-olacak-2626861/

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  4964  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

05/11/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

8.698,48

-0,17

 bjk BJKAS

4,48

-2,18

 fb FENER

100,30

0.00

 gs GSRAY

6,83

+0,15

 trabzon TSPOR

0,93

0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.075,321

-0,41

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 43947699

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 13 11 2  0 35 13 22 35
2 Fenerbahçe 13  10   2 1 36  12   24

32

3 Samsunspor 14 9 2  3

29

14 15

29

4 Eyüpspor 14  6   5  3 21 15 6 23
5 Beşiktaş 13 6 4  3  22  15 7 22
6 Göztepe 13 6 3 4 24  19 

  5

 21 
7

Başakşehir

13 5  4  4 21 18 3 19
8 Ç.Rizspor 13 6 1

6

15 20 -5 19
9 Sivasspor 14 5 3 6 18    22  -4 18
10 Konyaspor 14 5 3 6 16 21 -5 18
11 Antalyaspor 13 5 2 6

17

25   -8 17
12 Trabzonspor 13 3 6 4 18  16 2 15
13 G.Antep FK 13 4 3

6

19  21  -2  15
14 Kasımpaşa 13 3 6 4 16 19 -3 15
15 Alanyaspor 13 3 5 5 12 16 -4 14
16

Kayserispor

13

2

6 5 13 25 -12 12
17 Bodrum FK 14 3 2 9 10 21 -11 11
18 Hatayspor 13 5 7 12 20  -22 8

19

A.Demirspor 13 0 2 11 9 31 -22

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.