Alpay Köse- 20 Temmuz 2025 Futbol, sadece skorlarla değil, ilkelerle ayakta kalır. Oyunun adil, öngörülebilir ve herkese eşit mesafede olması; taraftarların güvenini, oyuncuların motivasyonunu ve organizasyonların meşruiyetini besleyen temel unsurlardır.

Ancak son yıllarda giderek yaygınlaşan çoklu kulüp sahipliği yapıları, bu ilkeleri ciddi şekilde tehdit etmeye başlamıştır. Bu nedenle artık yalnızca gözlem yapmak değil, çözüm üretmek zorundayız.

Önceki yazılarda bu sahiplik modelinin ne tür avantajlar sunduğunu ve nasıl hukuki belirsizlikler doğurduğunu ele aldım. Şimdi ise bu yapıya karşı sürdürülebilir ve futbolun ruhuna uygun çözümler geliştirmek gerektiğini düşünüyorum.

Yapısal Sorun: Rekabetin Görünürde Değil, Özde KorunmasıSadece kâğıt üzerindeki mülkiyet ilişkilerini değil, kulüpler arası fiilî bağlılıkları ve yönetsel etkileşimleri de göz önünde bulunduran bir denetim anlayışı geliştirilmelidir. Günümüzde bazı yatırımcı grupları, doğrudan sahiplik yerine temsilci yönetim kurulları veya dolaylı ortaklıklar yoluyla çok sayıda kulüp üzerinde etkin kontrol sağlamakta, ancak bu kontrol hukuken görünmez kılınabilmektedir.

Bu durum, özellikle Avrupa kupalarında ya da yerel liglerin kritik dönemlerinde çıkar çatışmasına açık kapı bırakmaktadır. UEFA’nın rekabet bütünlüğünü koruma çabaları önemli olsa da, bu yapılar karşısında daha kapsamlı, çağın ihtiyaçlarına uygun ve proaktif düzenlemelere ihtiyaç vardır.

Öneri 1: Şeffaflık Yükümlülüğü Derinleştirilmeli

Kulüp lisanslama süreçlerinde sadece doğrudan hissedarlar değil, aynı zamanda dolaylı paydaşlar, yönetim ilişkileri ve grup içi finansal akışlar da denetim kapsamına alınmalıdır. UEFA ve FIFA nezdinde oluşturulacak merkezi “mülkiyet şeffaflığı veri tabanı”, kulüplerin gerçek sahiplik yapısını daha görünür hale getirebilir.

Öneri 2: Sahiplik Sınırlandırılmalı

Tıpkı medya sahipliğinde olduğu gibi, futbolda da tek bir yatırımcının belirli sayıda kulüpten fazlasına sahip olmasını engelleyen bir üst sınır getirilmelidir. Bu sınır, hem lig bazında hem de kıtasal düzeyde düşünülmelidir. Örneğin, aynı yatırımcının kontrolünde olan iki kulüp aynı UEFA turnuvasına katılamamalıdır.

Öneri 3: Ulusal Federasyonlar Aktif Rol AlmalıBugün birçok ülkede çoklu kulüp sahipliği fiilen mümkün ve düzenlenmemiş durumdadır. Türkiye de bu ülkelerden biridir. TFF’nin, UEFA’nın rekabet ilkelerine paralel düzenlemeler getirerek, özellikle aynı lig düzeyinde birden fazla kulübe sahip olmayı açık biçimde yasaklaması gerekir. Alt liglerde dahi bu yapıların doğurduğu rekabet sorunları hafife alınmamalıdır.Öneri 4: Taraftar Katılımı ve Kamu Denetimi

Kulüpler yalnızca yatırımcının değil, toplumun da ortak değeridir. Bu nedenle taraftarların kulüp karar alma süreçlerinde temsili sağlanmalı, mülkiyet yapısındaki değişiklikler kamuoyuna şeffaf biçimde açıklanmalıdır. Ayrıca ulusal spor otoriteleri ve meclisler, bu konuda denetleyici yasal düzenlemeleri gündeme almalıdır.

Sonuç Yerine

Futbol bir oyundur, ama yalnızca oyundan ibaret değildir. Bu oyunun taşıdığı etik değerler, kültürel kökler ve toplumsal etkiler, onu diğer tüm sektörlerden ayırır. Çoklu kulüp sahipliği modeli, ekonomik rasyonaliteyle açıklanabilir olsa da, futbolun adalet, rekabet ve sadakat ilkeleriyle çatıştığı her durumda sorgulanmalıdır.

Ben bu yazı dizisinde, çoklu kulüp sahipliğinin mevcut durumunu, hukuki zemininin eksikliklerini ve bu konuda atılması gereken adımları kendi bakış açımla ortaya koymaya çalıştım. Futbolun geleceği için, bu konunun daha geniş kitlelerce tartışılması ve etkili çözümlerin geliştirilmesi gerektiğine inanıyorum.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş