Kenan Başaran- 27 Aralık 2010

 Türkiye'de futbol maçlarını statlarda kaç kişinin izlediğini sağlıklı bir şekilde öğrenmek mümkün değil.

1999 yılında Litvanya’nın Ardena Vilnius takımı, sezonu ortalama 115 seyirciye oynadı. Liverpool’un 1946-47 ortalaması 45.732. Komşu Olympiakos da 1978-79 sezonunda 24.552 kişiye karşı top çevirmiş.
‘Gardaşımız’ Azerbaycan’da ise geçen sezonun lig seyirci ortalaması 1.871... Avrupa’nın önde gelen liglerinde bir sezonun seyirci rakamlarına internetten bir ‘tık’la ulaşmak pekala mümkün. Ama bizim liglere dair aynı şeyi söylemek olası değil. Bölük pörçük bilgi kırıntılarıyla yetinmek zorundasınız. Oysa 60’ların, 70’lerin gazetelerine şöyle bir baktığınızda hangi oyuncunun kaç yıldız aldığını gösteren tablonun altında seyirci ve hasılat rakamlarını da bulursunuz…
Kulüplerin ‘endüstri ağzı’ ile konuştuğu memleketimizin stat turnikelerinden kombineli-kombinesiz kaç kişinin geçtiği bilgisine ulaşmak Kafka’nın Davası’na da Şatosu’na da rahmet okutur cinsten!
Yine de istisnalar yok değil. Trabzonspor bir ilki gerçekleştirip Bucaspor ile oynadığı Süper Lig maçını kaç kişinin izlediğini maç esnasında skorbord’tan duyurdu: 16.840. 25 bin kişilik stat tamamına yakın dolu gözüktüğü halde seyirci sayısının az olması da dikkat çekti ya neyse... Aynı hareketi bütün kulüplerden bekliyoruz.

Bugün git yarın gel
Süper Lig seyirci ortalamasına ulaşmak için hangi kapıyı çaldımsa “biz değil, şu daire bakar” hesabı, oradan oraya sürüklendim. Biletleri satan firma “açıklama yetkimiz yok”, kulüpler “valla biz federasyona bildiriyoruz”, federasyon “kulüpler artık bize bildirmek zorunda değil”, Maliye ise, “her kulüp bağlı bulunduğu vergi dairesine bildiriyor, elimizde toplu veri yok” diyor…
Federasyon istiyorsa açıklasın
Belediye de işin içinde ama onlara da artık sormadım çünkü oradan da “sular kesik, bilmiyoruz” yanıtını almaktan korktum! Evvelden bu iş nasıldı? Mesleğimizin duayenlerinden Attila Gökçe’den aldım bunun cevabını. “O zaman statlar Gençlik Spor Genel Müdürlüğü (GSGM) tarafından yönetiliyordu” diyerek sözü alıyor usta ve vaziyeti şöyle özetliyor: “Malum o zaman kombine yoktu. Biletler gişeden maç günü satılırdı. Karaborsa da bugüne göre daha etkin ve yaygındı! GSGM elemanları bilet gelirlerini takip eder ve kulüplere de onlar verirdi. Maçın birinci devresinin sonuna doğru basın tribününe gelip bize de açıklarlardı, hasılatla birlikte. Sonra statların yönetimi kulüplere geçince bu kontrolu ve muhasebeyi kaybettik.” Attila Gökçe’nin kulüplere attığı pasın izini sürelim. Kasımpaşa Spor Kulübü Başkanı Hasan Hilmi Öksüz, seyirci ve hasılat rakamlarının Türkiye Futbol Federasyonu’na (TFF) bildirildiğini söylüyor: “Her maça kaç seyircinin girdiği bellidir. Maçın başlama saatinin akabinde ne kadar seyirci olduğuna dair turnike raporu gözlemci ve temsilcilere verilir. TFF, bu rakamları kamuoyu ile paylaşsa ben rahatsız olmam.”

Beşiktaş Asbaşkanı Ertunç Soğancıoğlu da seyirci ve hasılat rakamlarının TFF’ye bildirildiğini hatırlatarak, “65. dakikada turnike kapanıyor ve rakamları TFF’ye bildiriyoruz. İsteyen bunları açıklasın. Bizim için bir esprisi yok” diyor. Kulüplerin topu attığı TFF ise şunu diyor: “Eskiden TFF hasılattan yüzde 10 pay alıyordu. Ama yeni yasayla bu kalktı. Artık kulüpler rakamları bildirmek zorunda değil.” Yani TFF, bizde rakam yok demeye getiriyor. Oysa kulüpler, rakamları verdiklerini söylüyor. TFF, sezon başında Guus Hiddink’in de katılımıyla açıklanan ve ‘11+1’ sloganlı Stratejik Plan’ın 10. maddesinde seyirci sayısının yüzde 30, 4 yıl sonunda ise yüzde 100 arttırılması hedefi deklare etti. Bu hedefe inanmamız için önce bugünkü seyirci sayısını bilsek iyi olmaz mı!..

Maliye hesabı toplayamıyor
Seyirci sayısı Biletix’ten öğrenmek mümkün mü? Hayır, namümkün! Biletix Genel Müdür Yardımcısı Kemal Erdine, kendilerinin aracı bir kurum olduğunu vurgulayarak, daha baştan “bizim dahlimiz yoktur” diyor: “Satışını yaptığımız etkinliklere ilişkin türlü detay etkinlik sahibi organizasyon şirketi tarafından Biletix’e bildirilir ve Biletix bu doğrultuda ilgili etkinliğe ait bilet satışını gerçekleştirir. Biletix, satışını gerçekleştirdiği etkinliklere ait satış bilgilerini prensip olarak etkinliğin sahibi dışında hiç bir kişi ve kurumla paylaşmamakta ve kendisine bu yönde gelen talepleri ilgili etkinlik organizatörüne yönlendirmektedir.”
TFF’nin Mali İşlerden Sorumlu eski Yönetim Kurulu Üyesi Erdal Batmaz, seyirci ve hasılat rakamlarının sağlıklı bir şekilde açıklanmamasını bir yerde mazur görüyor: “Başka türlü yürüyemez işler çünkü bir sürü vergi alınıyor.” Maç biletlerinden yüzde 18 KDV alınıyor. Dolayısıyla kulüplerin resmi seyirci rakamlarına en fazla vakıf olan kurum Maliye Bakanlığı. Ancak onlardan gelen yanıt da şu oldu: “Her kulüp bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirimde bulunuyor. Elimizde toplu bir bilgi yok. Tek tek hepsini araştırmamız lazım.”

Soru önergesi mi verilsin

Anlaşılan o ki Trabzonspor hariç bir süre daha Türkiye’deki statlara ancak şöyle bir ‘tepeden’ bakıp kabaca tahminde bulunmaya devam edeceğiz. Tıpkı mitinglerde olduğu gibi. Ya da Fenerbahçe-Beşiktaş derbisi öncesinde olduğu gibi, “Fenerbahçeliler maça ilgi göstermedi” deyip kulübü gaza getirerek açıklamaya sevk edeceğiz. Ha, bir seçenek daha var. O da TBMM’de muhalefetten bir vekilin soru önergesi vermesi. Zaten Süper Lig seyirci rakamlarına dair en sağlıklı veriyi de Meclis’te verilen bir soru önergesiyle öğrenmiştik.{jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş