Sebahattin Devecioğlu- 4 Nisan 2011

Amerika’da yerlilerin İnka, Maya ve Aztek medeniyetlerinde top ile oynanan oyunlara rastlanmaktadır. Futbolun ilk görünümleri el ile oynanan Rugby ve Basketbol gibi oyunlardır.

Amerika’da ayakla oynanan futbol “Soccer” olarak tanımlanmaktadır. Genellikle İngiltere dışında futbol kulüplerinin 1862 yılında “Boston”, “Massachusetts”, ve “Oneida” kurulmuş olduğu iddia edilmektedir.

Amerika da “Boston Kuralları”na göre oyun oynandığı idda edilmesine rağmen, Futbolun İngiltere de kurallaştırıldığı artık bilinen bir gerçektir. Amerika da kurallı ilk futbol maçı 6 Kasım 1869 tarihinde Princeton Üniversitesi ve Rutgers Üniversitesi arasında oynandığı kayıtlara geçmiştir. Kulüplerin oluşturulması ve liglerin başlaması ile birlikte Amerikan Futbol Birliği 1884 yılında kurulmuştur, Amerikan Amatör Futbol Federasyonu (1893), Profesyonel Futbol Amerikan Ligi (1894), Ulusal Ayak Topu Ligi Federasyonu (1895) ve Güney New England Futbol Ligi (1914) yıllarında oluşturulmuştur. Resmi olarak 5 Nisan 1913 tarihinde kurulan Amerika Futbol Federasyonu. 1945 yılında ABD'de spor yönetim organı içerisinde yer alarak Amerika Birleşik Devletleri Futbol Federasyonu olarak yer almıştır.

Günümüze kadar Amerika da Futbol üç farklı profesyonel futbol ligleri oluşturulmuştur. İlk Amerikan Futbol Ligi “National Association Futbol Ligi” ve “Southern New England Futbol Ligi” takımlarının birleşmesiyle 1921 yılında kurulmuştur. Bu lig ilk kurulduğunda oldukça popüler olmasına rağmen 1929 yılında Amerika’daki ekonomik kriz ve çeşitli anlaşmazlıklar sonucunda ABD Futbol Federasyonu 1933 yılında bu ligin sonlanmasına karar vermiştir. Aynı yıl daha az takımla ve daha küçük bütçeler ile ikinci Amerikan Futbol Ligi oluşturulmuştur. Bu ligin büyük ölçüde genişlemesi çeşitli mali problemleri de beraberinde getirmesi ile birlikte 1983 yılında son bulmasına neden olmuştur. 1988 yılında üçüncü Amerikan Futbol Ligi'nde ASL batı kıyısındaki kulüplere dayalı Batı “Soccer Alliance” doğu kıyısına muadili olarak kurulmuş yeni bir Amerikan Profesyonel Futbol Ligi oluşturmak için 1990 yılında WSA ile birleştirilmiştir, Fakat bu durum sadece iki sezon sürmüştür. Amerikan Profesyonel Futbol Ligi hem Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada takımlarından profesyonel erkek futbol ligi olarak faaliyet sürdürmüştür. Bu lig 1990 ve 1995 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde de üst profesyonel futbol ligini oluşturmuş 1993'ten sonra da Kanada futbol piramidinde de üst ligi olmuştur. Fakat FIFA ulusal sınırlarını dışında oluşturulan bu lige izin vermemiştir. Amerikan Futbol Ligi USL 1995 ve 1996 APSL A-League olarak adını değiştirmiştir. Bu lig sonradan ortaya çıkan Ulusal Futbol Ligleri tarafından desteklenmiştir. Amerikan Futbol Ligi USL 2004 yılına kadar tüm olumsuzluklara rağmen A-League adını korumuştur. 1996 yılında “Major League Soccer” adı altında yeni bir lig oluşturularak ABD Profesyonel futbol ligi oluşturma çabaları şekillendirilmeye çalışılmaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri içinde futbol olan ilgi hızla 1990'lı yıllarda büyümeye başlamış olup. Bu ilgi 1994 Dünya Kupası ABD'de düzenlenmesi ABD de futbolun yaygınlaştırılması hedefinin bir parçası olarak kabul edilmektedir. 1994 FIFA Dünya Kupasında ABD milli takımının performansı hem medya ve hem de spor hayranlarının dikkatini çekmiştir.

Futbol bu gün Amerika da gerek yeni stadyumların yapılması, gerekse yeni takım ve liglerin oluşturulması ayrıca dünyaca ünlü futbolcuların ABD ye transfer edilmesi ile yükselen değerler içerisinde yer almaktadır. Amerika da futbolun yapısal özelliği ile liglerin ve futbol kulüplerinin yönetim ve organizasyon yapıları ile ekonomik durumlarını sonraki yazılarımızda değerlendirmeye çalışacağız.{jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş