Finansal Krizin Futbola Olası Etkileri
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Ekonomi Tuğrul AKŞAR Finansal Krizin Futbola Olası Etkileri

Finansal Krizin Futbola Olası Etkileri

Evreninin küresel ısınma nedeniyle dengesinin bozulması neyse, finansal ısınma da küresel ekonomiye aynı etkiyi yapıyor. Tüm ekonomilerin makro düzeyde giderek bozulan ekonomik dengeleri, futbola ve spora aktarılan fonların önünü kesiyor. Bugüne kadar ki yaşanılan deneyimler bunu teyit ediyor. 

 

finansal kriz

Çünkü futbola plase edilecek fonları yaratacak bir iktisadi dinamiğin olmadığı ortamda kriz tüm ekonomiyi, işletmeleri ve bireyleri daha rasyonel olmaya ve maliyet disiplinine itiyor. Bu nedenle maliyet yönetimin etkin olduğu, dolaylı faydaların ihmal edildiği bir yaşamda futbol ve diğer spor dalları bundan olumsuz etkilenecektir. Futbola tahsis edilecek fonlarda kısıntıya gidilmesi, futbol ekonomisinin büyümesini olumsuz etkileyecektir.

 

Yaşadığımız krizin diğer bir ayırt edici özelliği de; finansal etkilerinin daha fazla olması nedeniyle uluslararası fon kurumlarının mali bünyelerinin giderek bozulması ve artan likidite ve sermaye ihtiyacı, mali kesimin(bankaların) futbol kulüplerine açacağı kredi limitlerini olumsuz etkileyebilecektir. Bu da, öz kaynak yetersizliği olan ve faaliyetlerini yabancı kaynakla devam ettiren kulüplerin, ilave kaynak sağlayamamaları onları maddi ve diğer yükümlülüklerini yerine getirememelerine; finansal krize gitmelerine neden olabilecektir.

 

Krizin bir diğer etkisi de futbolun dışsal gelirlerini olumsuz etkileyecek olmasıdır. Örneğin “İddaa” gibi bahis oyunlarından elde olunan gelirlerin kriz ortamlarında düşmesi kuvvetle muhtemeldir ki, bu gelirlerin düşmesi ise futbol gelirlerindeki azalış anlamına geliyor.

 

Dünya’da, Avrupa’da ve Türkiye’de Futbolun Parasal Büyüklüğü

Futbolun giderek endüstrileşmesi onu farklı bir parasal gelişim sürecine soktu. Futbol hızla endüstrileşirken ticarileşti ve çok ciddi para yaratan dev bir sektör haline geldi. Deloitte’un 2007 raporlarına göre (Deloitte Annual Review of Football Finance, May 2007) 2005 Yılında yaklaşık 10 milyar Euro büyüklükte olan Avrupa Futbol piyasası 2007 sonunda %30’luk bir artış kaydederek, 13.5 Milyar Euroya ulaşırken; aynı dönemde Türk futbolu da %40’lık bir büyüme kaydederek, 320 milyon Euroluk gelirden 450 milyon Euro tutarında bir pastaya ulaştı.

 

Futbolun diğer sektörlere yarattığı sinerji ile oluşan ilave katma değer ise (dışsal etki) bugün  yeryüzünde 200 milyar dolardan %25 büyümeyle 250 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu büyümeye paralel Dünya ekonomisi de (son finansal krizi dikkate almazsak)  2005-08 sürecinde  %15’lik bir büyüme ile 46,4 trilyon dolardan, 54 Trilyon dolara ulaşmış bulunuyor.

 

Futbola Akan Para Bu Krizden Etkilenir mi?

Günümüzde sadece bir spor dalı olmanın ötesinde tamamıyle bir showbusiness’e dönüşmüş bulunan futbol, son finansal krizden ciddi şekilde etkilenecek görünüyor.  Küreselleşen finansal kriz ve beraberinde gelen durgunluk futbola plase olan para miktarında da önemli daralmalara yol açacak.  Bu etki kendisini daha çok; naklen yayın gelirlerinde; sponsorluk gelirlerinde ve merchandising gelirlerirlerinde gösterecek.  Ayrıca yine futbolun ilave katmadeğer yarattığı bahis sektörü de bu durgunluktan önemli şekilde etkilenecek.

   

Sponsorluk gelirlerindeki olası olumsuz gelişmeler:

Avrupa liglerine baktığımızda; yıllık 2,5 milyar Euro gelir yaratan İngiliz Premier lig’de gelirlerin %25’i; yıllık 1,5 milyar Euro gelir yaratan İtalyan Serie-A’da gelirlerin %14’ü; yıllık 1.3 milyar Euro gelir yaratan Alman Bundesliga’da gelirlerin %30’u; yine yıllık aynı geliri yaratan İspanyal La Liga’da gelirlerin %37’si ve yıllık 1 milyar Euro gelir yaratan Fransız 1.Liginde gelirlerin %18’i Sponsorluk gelirlerinden oluşuyor. Ülkemizde Süper Lig’in sponsorluk gelirleri ise toplam gelirlerin sadece %14’ünü oluşturuyor.

 

Küresel finansal kriz nedeniyle sponsor şirketlerin daralan mali olanakları, bu konuya şirketlerin daha az bütçe ayırmaları anlamına geliyor. Bu nedenle kulüplerin sponsorluk gelirlerinde büyük  düşüşlere yol açabilecek görünüyor.

 

İngiltere’nin en büyük üçüncü tur operatörü XL Leisure’ın iflas etmesi, 60 milyon Sterlin cirosu ile Premiership’te mücadele eden West Ham’ın en önemli sponsorunu kaybetmesi anlamına geliyor. (WestHam’ın toplam gelirlerinin yüzde yirmisi sponsorluktan geliyor.)

 

Yine ekonomik krizin derinleşen etkisiyle İngiltere’nin önemli bankalarından Northern Rock, İngiliz Merkez Bankası’nın tüm kurtarma çabalarına karşın bundan yaklaşık 4 ay önce batmaktan kurtulamamıştı. Premiership’in güçlü ekiplerinden Newcastle United’ın sponsoru durumundaki Northern Rock’un iflası, yıllık 83 milyon Sterlin geliri olan Newcastle’ın sponsorluk gelirlerine önemli bir darbe vurdu.

 

Premier Lig’de top koşturan futbolcumuz Tuncay’ın takımı Middlesbrough’un sponsoru olan, navigasyon sistemleri üreticisi Garmin de finansal sıkıntı içine giren bir diğer şirket. Garmin’in hisseleri son bir yılda yaklaşık yüzde elli değer kaybetti ve bu düşüş hala devam ediyor. Garmin’in içinde bulunduğu krizden kurtulabilmesi için ciddi finansal desteğe ihtiyacı bulunuyor. Büyük bir olasılıkla Middlesbrough’a sponsorluk desteği bir kaç aya kadar son bulacak.

 

170 milyon Sterlin cirosuyla Avrupa ve Dünya futbolunun en büyük kulüplerinden olan Manchester United’ın forma sponsorlarından Amerikalı sigorta devi AIG’nin son anda açılan mali yardım paketiyle kurtarılmasına karşın; mevcut sponsorluk sözleşmelerinden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlanacağı görülüyor.

 

2005 yılından bu yana Chelsea’nin sponsorluğunu üstlenen Samsung firmasının üretiminin düşmesi ve satışlarının gerilemesi nedeniyle fonlama ihtiyacının artması, şirketin hisselerinin yaklaşık sekiz ay içinde yüzde kırk değer kaybetmesine yol açtı.

 

Premiership’in sponsorlarından JJB Sports’un hisseleri de krizden etkilenmiş durumda. Yılbaşından bu yana şirketin hisse senetleri yaklaşık %35 değer yitirmiş durumda. Küresel krizin piyasalarda neden olduğu olumsuzluk nedeniyle satışlarında önemli daralmalar yaşayan, Premiership’in diğer sponsorlarından LG Elektronik’in hisseleri % son üç ayda %26; Carlsberg’in hisseleri de son bir yılda %35 değer yitirmiş bulunuyor.

 

Sadece Premier Lig’de de değil, aynı zamanda diğer Avrupa liglerinde de hemen hemen aynı durum söz konusu. Ancak Premiership’in yapısal özellikleri, bu olumsuzluğun daha ön plana çıkmasına neden oluyor.

 

Naklen Yayın Gelirlerinde Düşüş Bekleniyor

Sadece sponsorluk gelirleri bakımından değil, aynı zamanda başta naklen yayın gelirleri olmak üzere önümüzdeki bir kaç yıl içinde futbol gelirlerinde bazı daralmaların yaşanması mümkün görünüyor. Ekonomide yaşanan resesyon taraftarın daha az para harcaması anlamına geliyor. Bu da en önemli darbeyi yayıncı kuruluşların Pay Tv’sine vuruyor. Krizde yayıncı kuruluşların geçmiş yıllardaki yüksek rakamlı sözleşmelere imza atma olasılıklarını  zayıflatıyor. Bunun en önemli etkisini 2009 sonunda Premier Lig’in yayın kuruluşuyla bitecek anlaşmasının yenilenmesi aşamasında görebiliriz. 3 Yıllığına 1,3 milyar Sterlin ödeyen SKY’ın aynı tutarla yeniden Premier Lig yayın haklarını satın alması zor görünüyor. Yayın haklarındaki bir gerileme en çok da İngiliz kulüplerini olumsuz etkileyecek. Zira her PL kulübü yıllık yaklaşık 28 milyon Sterlin yayın hakkı geliri elde ediyor.  Yine Fransız 1. Liginin yıllık yayın hakkını 3 yıllığına 600 milyon Euro’ya alan Canal + için de aynı şeyleri söyleyebiliriz.

 

2010 yılında sözleşmesi bitecek olan Türkcell Süper Lig’in yayın haklarının da krizin devam etmesi durumunda bugünkü 170 milyon dolarlık yıllık gelir sağlayan sözleşmeye ulaşmasını zorlaştıracak görünüyor.

 

Transferlere Ayrılan Bütçeler Giderek Küçülecek

1997 ve 1998’deki Uzakdoğu ve Rusya krizleri nedeniyle Serie-A, Alman Bundesliga ve diğer bazı ligler  oyuncu ücret ve maaşlarında indirime gitmiş aynı zamanda transfer bütçelerini de küçültmüşlerdi. Bu yıl yaşanan krizin olumsuz etkisine bir örnek olarak bu sene İspanyol La Liga’yı verebiliriz. La Liga’da yaşanılan ekonomik kriz nedeniyle kulüplerin transferlere ayırdıkları bütçeler bu yıl yarı yarıya azaldı. Geçen yıl La Liga’da transfere ayrılan kaynak toplam 538,7 milyon Euro iken, bu sezon toplam transfer harcamaları %51 azalarak 264 milyon Euro civarında gerçekleşti. Transfere en çok parayı 79.5 milyon Euro ile Barcelona ayırırken; tüm zamanların transfer rekortmeni Real Madrid ise son dokuz yılın en düşük transferini yaparak sezona başladı.

 

Futbol Kulüplerinin Mali Kesimden Kendilerini Fonlama Olanakları Daralacak

Yaşadığımız krizin diğer bir ayırt edici özelliği de; finansal etkilerinin daha fazla olması nedeniyle uluslararası fon kurumlarının mali bünyelerinin giderek bozulması ve artan likidite ve sermaye ihtiyacı, mali kesimin(bankaların) futbol kulüplerine açacağı kredi limitlerini olumsuz etkileyebilecektir. Bu da, öz kaynak yetersizliği olan ve faaliyetlerini yabancı kaynakla devam ettiren kulüplerin, ilave kaynak sağlayamamaları onları maddi ve diğer yükümlülüklerini yerine getirememelerine; finansal krize gitmelerine neden olabilecektir. Bir yandan uluslararası fon sağlayan kuruluşların içinde bulunduğu finansal sıkıntılar, diğer yandan yeterli özkaynak ve sağlam bir mali yapıya sahip olmayan ve borca dayalı faaliyet finansmanı ile ayakta kalmaya  çalışan futbol kulüplerinin ihtiyaç duydukları fonları sağlamakta çok zorlanacaklarını ortaya koyuyor. Nitekim Premier Lig Genel Müdürü Richard SCUDAMORE’e göre, borçlanmaları astronomik düzeye ulaşmış bulunan PL kulüplerini çetin bir gelecek bekliyor. Şu an PL kulüplerinin toplam borçları İngiliz Futbol Federasyonu (FA) Genel Sekreteri general secretary David Taylor’a göre yaklaşık 3 milyar Sterlin (5.5 milyar dolar) civarında. Premier Lig’in yıllık yarattığı pasta ise 3,4 Milyar dolar…Buna göre Borç/gelir rasyosu %157 ulaşmış durumda. Bu oran Serie-A’da %135; Bundesliga’da %89; Fransız 1.lig’inde %72 )

 

Ülkemizde ise yıllık yaratılan toplam futbol geliri yaklaşık 600-650 milyon dolar civarındayken(bu gelirin %40’ı üç büyüklerce yaratılıyor) ; kulüplerin toplam borçları ise 1.5 $/YTL kurundan 475 milyon $ düzeyinde (Toplam gelirin %79’u). Bu borcun %84’ü üç büyük kulübe ait. Toplam borç içinde üç büyük kulübün banka borçlarının toplamı ise %61. Bu borçların ise %85’i Dövize Endeksli Kredilerden oluşuyor. Finansal olumsuzluk ve makro dengesizlikler nedeniyle oluşan yaklaşık %30’a yakın kur farkı; kulüplerin dövize endeksli borçlarında da bu oranda bir artışa neden olmuştur…

 

Yukarıda belirttiğimiz üzere, Kulüplerin finansal krizin olumsuz etkisinden kaynaklanan gelir kayıpları, finansallardaki bozulmayı daha da artıracak; gelir ve giderleri arasındaki farkın aleyhte açılmasına yol açacaktır. Bugün her üç kulüp te ciddi pasif açığı verir durumdadır ve krizin daha da derinleşeceğini düşünecek olursak, bu kulüplerin nakit ihtiyaçlarının da giderek artacağını söyleyebiliriz. Bugüne kadar borçlanma yoluyla aktiflerini ve faaliyetlerini finanse etmeye çalışan Kulüplerin kendilerini banka kredileriyle fonlama olanakları, krizin de etkisiyle daralacaktır.

 

Ülkemizde kulüplerin Avrupa ile kıyasladığımızda farklı örgütlenmelerinden (Dernek statüsünde)  dolayı özellikle Süper Lig’de batan, iflas eden kulüp görme şansımız çok az olmakla birlikte; Avrupa’da borç batağından kurtulamayıp, iflas eden, el değiştiren, küme düşen kulüplere tanık olacağız.{jcomments on}

 

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  21872  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

05/11/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

8.698,48

-0,17

 bjk BJKAS

4,48

-2,18

 fb FENER

100,30

0.00

 gs GSRAY

6,83

+0,15

 trabzon TSPOR

0,93

0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.075,321

-0,41

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 43945721

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 13 11 2  0 35 13 22 35
2 Fenerbahçe 13  10   2 1 36  12   24

32

3 Samsunspor 14 9 2  3

29

14 15

29

4 Eyüpspor 14  6   5  3 21 15 6 23
5 Beşiktaş 13 6 4  3  22  15 7 22
6 Göztepe 13 6 3 4 24  19 

  5

 21 
7

Başakşehir

13 5  4  4 21 18 3 19
8 Ç.Rizspor 13 6 1

6

15 20 -5 19
9 Sivasspor 14 5 3 6 18    22  -4 18
10 Konyaspor 14 5 3 6 16 21 -5 18
11 Antalyaspor 13 5 2 6

17

25   -8 17
12 Trabzonspor 13 3 6 4 18  16 2 15
13 G.Antep FK 13 4 3

6

19  21  -2  15
14 Kasımpaşa 13 3 6 4 16 19 -3 15
15 Alanyaspor 13 3 5 5 12 16 -4 14
16

Kayserispor

13

2

6 5 13 25 -12 12
17 Bodrum FK 14 3 2 9 10 21 -11 11
18 Hatayspor 13 5 7 12 20  -22 8

19

A.Demirspor 13 0 2 11 9 31 -22

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.