Tuğrul Akşar/24 Kasım 2012

İngiliz Premier Lig bir rekora daha koşuyor. Dünyanın en çok izlenen ligi unvanını elinde bulunduran Premier Lig şimdi de Dünya’nın en fazla naklen yayın geliri elde eden ligi oldu.

174 Ülkede 574 Milyon Kişi Premeir Lig İzliyor

Hafta sonları futbol tutkunlarını adeta televizyon başına bir mıknatıs gibi çeken Premier Lig maçlarının sadece futbol kalitesi olarak değil, aynı zamanda görsel olarak ta ilgi çekici olması, insanları Premier lig müptelası haline getiriyor. Premier Lig’i haftada 174 ülkede yaklaşık 574 milyon kişi izliyor. Özellikle, Yayıncı kuruluşun son zamanlarda Premier Lig maçları öncesi daha çarpıcı tanıtımlar yapması, maç yayınında kamera sayısını artırması, göze hoş gelen bir açı ve yükseklikten pilot kamerayla maçı yayınlaması, önemli pozisyonları maçı kesintiye uğratmadan en uygun zamanda değişik kamera açılarıyla tekrarlaması, maç önü, arası ve sonrasında ilginç istatistikleri ekrana getirmesi, İngilizleri maç yayınında bir numara yapıyor. İşte bu yüksek futbol kalitesi görsel yayın kalitesiyle de birleşince ortaya inanılmaz bir değer çıkıyor. Nitekim, Premier Lig maçlarının yayın bedeli milyar Eurolara ulaşıyor.

Naklen Yayın Gelirleri 1.2 Milyar Sterlin Arttı

Bilindiği üzere bu Haziran’da Premier Lig maçlarının yayın hakları,  yapılan naklen yayın ihalesiyle yaklaşık 3 Milyar 18 Milyon Sterlin’e BSkyB(British Sky Broadcasting)  ve BT (British Telecommunications ) televizyonlarına satılmış ve bu tutarla Premier Lig’de naklen yayın hakları bir önceki anlaşmaya göre yaklaşık 1 Milyar 254 milyon Sterlinlik bir artış kaydetmişti.

Bu ihale sonrasında SkyTV 2013-14 ve 2015-16 sezonları için toplamda yıllık 116 Premier Lig maçı yayınlayacak. Bununla beraber BT ve ESPN de kendilerine sunulan yıllık 32 maçtan talebe göre belirli paketlerde maç yayınlayabilecekler. Ancak ana yayıncı kuruluş BskyB olacak.

Anlaşmaya göre Sky bir sezonda yayınlayacağı 116 maç için yıllık yaklaşık 760 milyon Sterlinlik bir ödeme yapacak. Buna göre maç başına ortalama ödenecek tutar yaklaşık 6,6 milyon Sterlin olarak gerçekleşecek. Bu tutar bir önceki ihalede 4,7 milyon Sterlin olarak gerçekleşmişti.

Artan Naklen Yayın Geliri Rekabeti Teşvik Edecek

Premier Lig başkanı Richard Scudamore’a göre geçen sene oynanan maçlar ve özellikle Manchester City’nin uzatma dakikalarında attığı golle gelen şampiyonluk, naklen yayın haklarında böylesi bir fantastik tutara ulaşmada önemli bir etken oldu. Doğru zamanda naklen yayın satışını sonuçlandırdıklarını ifade eden Scudamore, “naklen yayın haklarındaki bu  yükselişin aynı zamanda rekabeti teşvik edeceğini ve bu sayede Premier Lig’e ilginin daha da artacağını, bu nedenle çok iyi bir iş yaptıklarını” ifade etti. 

Premier Lig’in yayın hakları ve özet görüntülerinin İngiltere dışı satışlarının yaklaşık 1,4 milyar Sterlin olarak gelecek ay satılacak olması, BBC’nin de yaklaşık 178 Milyon Sterlin’e özet görüntüleri yayınlama hakkını satın alması sonrasında, daha önceden satılan 3,018 milyon sterlinlik yayın hakkı da dikkate alındığında, İngiliz Ligi’nin toplam yayın hakkı bedeli 5 milyar Sterlin’e ulaşıyor. Bu sayede 2013 ila 2016 sezonları arasında, yani üç sezon için Premier Lig maçlarının yayını, özet görüntüleri ve İngiltere dışı yayınları için yayıncı kuruluşlar 5 Milyar Sterlin’e yakın (4 Milyar 978 milyon Sterlin) bedel ödeyecekler. Bilindiği gibi İngiliz Ligi’nde naklen yayın gelirleri 50:25:25 kuralına göre dağıtılıyor. Yani, toplam gelirin yüzde ellisi tüm kulüplere eşit olarak dağıtılırken, kalan yüzde ellinin yarısı kulüplerin sportif performansına göre kalan yüzde yirmibeşi de popülerlik oranında (yayınlanan maçlara göre) kulüplere dağıtılıyor. Yurtdışı satıştan gelen tutarlar ise 20 kulübe eşit olarak dağıtılıyor.

Premier Lig Şampiyonu Yüz Milyon Sterlin Kazanacak

Beklendiği gibi 5 Milyar Sterlin bariyerine yaklaşan naklen yayın hakları sonucunda sezon sonunda Premier Lig’i şampiyon olarak tamamlayacak kulübün kasasına havuz gelirlerinden 100 milyon Sterlin’e yakın para girecek.

Premier Lig’in 2010-13 sezonları arasında yurtdışı yayın hakları yaklaşık 650 Milyon Sterlin’e satılmıştı. 2013-16 sezonları için gelecek ay yapılacak yeni yayın sözleşmesiyle bu tutar %115 artarak 1.4 Milyar Sterlin’e ulaşacak. Buna göre bu sözleşmeye bağlı olarak kulüplerin kasasına yıllık ilaveten 249 Milyon sterlin daha fazla para girmiş olacak. 

Bu gelişim doğal olarak bir yandan  kulüplerin UEFA’nın Finansal fair Play uygulamalarına uymalarında kolaylık sağlayacak olmakla birlikte, diğer taraftan kulüplerin artan gelirleri oyuncu ücret ve maaşlarındabir enflasyonist gelişime de neden olmaması için katı ve sıkı bir kontrolu de zorunlu kılmak durumunda.

Premier Lig Toplam Gelirin %15’ini Tek Başına Alıyor

Deloitte’un 2012 Futbol Finans Raporu’na göre, bir önceki yıla kıyasla %4 büyüyen Avrupa futbolu 2012 yılında 16,9 Milyar Euroluk bir gelire ulaştı.  Bu gelirin yaklaşık yüzde elli ikisi, yani 8,6 Milyar Euro’luk kısmı Beş Büyük Lig’den geliyor.   Beş Büyük Lig içinde ise İngiliz Premier Lig’in bu pastadan aldığı pay %29. Yani, Premier Lig’in Beş Büyük Lig içinde aldığı gelirin payı %30’a ulaşıyor.  Premier Lig diğer taraftan da UEFA’ya tabi 53 Avrupa Ülkesi içinde toplam gelirin %15’lik kısmını tek başına alıyor. Bu artan naklen yayın gelirleri İngiliz Ligi’nin yılık gelirlerini en az 1,5 Milyar Euro daha artırmış olacak. Bu ekstra parasal olanak iktisadi ve mali olarak Premier lig’i rekabette daha üst sıralara taşıyacak. Avrupalı Ligler Arasında İktisadi/Finansal Rekabet Hızla Bozuluyor

Aşağıdaki tablo bize Avrupa Liglerinde takım başına ortalama gelirin ne olduğunu açık olarak belirtmektedir. Bu tablo da Avrupa’da rekabetin hızla bozulduğunu bize göstermektedir.

Premier lig’de takım başına ortalama gelir yaklaşık 125 Milyon Euro’ya ulaşırken,la Liga’da bu tutar takım başına 97 milyon, Bundesliga’da 86, İtalya’da 78 Milyon ve Fransız Lig 1’de 52 milyon Euro civarındadır. Ülkemizde ise takım başına ortalama gelir 33 Milyon Euro düzeyindedir.

Sonuç: UEFA Rekabeti Yeniden Düzenlemeli

Ulaştığı parasal gelir büyüklüğüyle Premier Lig’in diğer liglerle iktisadi ve mali olarak  arayı açmasının orta ve uzun vadede etkisi mutlaka  sportif performansa yansıyacaktır. Bu nedenle önümüzdeki yıllar İngilizlerin tekrar Avrupa ve Dünya Futboluna damga vuracağı yıllar olacak. Bu ise, Avrupalı ligler arasında rekabeti daha dengesiz hale getirecek ve haksız rekabete neden olacaktır. Bu durum karşılığında UEFA’nın belki de futbol organizasyonlarının yapısı ve rekabeti yeniden düzenlemesi gerekecektir. Yaklaşık 4 Milyar Euro borçla Avrupa’nın  en borçlu ligi konumundaki Premier Lig’de Finansal Fair Play kuralları hiç bir kulübe taviz verilmeden çalıştırılmalıdır. Ancak UEFA’nın buna gücü yetecek mi, yakında hep birlikte göreceğiz.{jcomments on}

Tuğrul Akşar- 1 Ekim 2012 UEFA'nın ısrarla ve kararlıkla üzerinde durduğu ve 2014-15 Sezonu'ndan itibaren tüm kulüplerimizi ve doğal olarak liglerimizi etkileyecek olan Finansal Fair Play uygulamalarının etkilerini daha şimdiden görmeye başladık.

Tuğrul Akşar/ 7 Mayıs 2012  Finans dünyasının en çok okunan dergilerinden Forbes geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl da Dünya’nın en değerli futbol kulüpleri sıralamasını yaptı. 

Tuğrul Akşar/ 27 Şubat 2012  UEFA’nın kendisine bağlı 53 ülke federasyonunda mücadele eden Avrupalı 734 üst düzey profesyonel kulübün 2010 tarihli finansal verilerine göre Kulüp Lisanslama Kriterleri kapsamında düzenlediği finansal rapor geçen ay yayınlandı.

Tuğrul Akşar- 14 Şubat 2012 Futbolun Zenginleri Beş Büyük Lig’den Tuğrul Akşar/ 13 Şubat 2012 Uluslararası Bağımsız Dış Denetim firması Deloitte’un her sene klasik olarak düzenlediği Money Football League- 2012 (Futbol Para Ligi) raporu bu sene 15. Kez yeniden yayınlandı.

• 
• David Conn-24 January 2012
UEFA has said it will defend in court any penalties imposed on clubs which breach its financial fair play rules, including most seriously the possibility of clubs being excluded from the Champions League.

Tuğrul AKŞAR/24.01.2009  Ekim 2008’ten beri ekonomik krizin futbola olası etkilerini bu sütunlarda tartışmaya çalışıyoruz. Futbolun giderek krizden daha fazla etkileneceğini, bu nedenle kulüpleri zor günlerin beklediğini sürekli tekrarlıyoruz.

Tuğrul Akşar/24 Ekim 2011

Galatasaray 26 Ağustos’dan bu yana Galatasaray Sportif A.Ş.nin hisselerini satıyor. Satılan 195.761 adet hisse senedinin değeri 49.7 milyon TL’na ulaşmış durumda.

Tuğrul Akşar- 1980'li yılların ikinci yarısından itibaren sporun endüstrileşmesiyle birlikte, futbol ve diğer spor dallarının gelir kalemlerinde önemli sayılabilecek niteliksel bir değişim yaşandı.

Tuğrul Akşar/22 Ağustos 2011

Türk futbolunda şikenin sarsıcı etkisi sadece sportif, adli, yönetsel ve ekonomik  anlamda devam etmiyor. Olayın  bir de sermaye piyasaları boyutu bulunuyor.