Alp Ulagay- Cumhuriyet 11 Haziran 2015 FIFA etrafında dönen soruşturmalar iki haftadır dünya futbol gündemini meşgul ediyor. Son soruşturmaları ve Blatter sonrası dönemi eski FIFA genel sekreter yardımcısı ve dış ilişkiler direktörü Fransız Jerome Champagne (57) ile  konuştuk

FIFA’da Başkanı Sepp Blatter dönemine son verecek uluslararası ölçekte böyle bir soruşturmayı bekliyor muydunuz? Sizi şaşırttı mı?

- Hem şaşırdım hem şaşırmadım. Şaşırmadım çünkü ABD’de beş yıl yaşadım. Chuck Blazer’ın FBI için muhbir olarak çalıştığını öğrenince kendi kendime “Bir şeyler olacak” dedim. Çünkü Blazer, FBI’yle çalışmaya başladığı tarihten itibaren Amerikalılar bir sürü bilgiye ulaştı. Buna karşılık benim için bu soruşturmanın zamanlaması şaşırtıcıydı.

Yani seçimlerden önce böyle gözaltılar beklemiyor muydunuz?

- Neden bu tarih? Bilemiyorum. Sadece şu söylenti vardı: Polis için seçim tüm şüphelileri aynı yerde bulma imkanı yarattı. İkinci olarak Amerikan adaletinin medyatik boyutunun kuvvetli olduğunu biliyoruz. ABD’de hakimler ve savcılar seçilerek işbaşına gelir. Ve çalıştıklarını göstermek isterler. Buradaki zamanlama da olayın medyaya çıkması için idealdi.

ABD’deki ve İsviçre’deki iki ayrı soruşturma neleri değiştirebilir?

- Bu iki soruşturma FIFA ve futbolun bütünü için bir fırsat. İlk olarak temizlik yapmaya imkan verecek. Demokrasilerde masumiyet karinesi prensibinin olduğun unutmamak lazım. Yani herkes adalet tarafından suçlu bulunduğu kanıtlanana kadar masumdur. İkinci fırsat da bu soruşturma FIFA’daki sistem sorununu ortaya çıkarıyor. FIFA’da İcra Kurulu (Exco) içindeki hakimiyeti yeniden ulusal federasyonlar vermek gereklililiği. UEFA gibi konfederasyonlar iyi işler yapıyor. Ama FIFA üyesi değil.

Şu anda Exco’da kimin hakimiyeti var?

- FIFA, her şeyden önce aralarında TFF’nin de olduğu 209 ulusal federasyonun federasyonudur. Buna karşılık FIFA’nın hükümet organı olan Exco kıta konfederasyonları tarafından kontrol ediliyor. Örneğin Avrupa’nın konfederasyonu FIFA tarafından. Halbuki bu konfederasyonlar FIFA üyesi değildir ve herbiri tamamen bağımsızdır. Bu soruşturma sırasında herkes FIFA görevlilerinden bahsetti. Ama suçlananların aslında FIFA’yla bağı yok. Örneğin bir konfederasyonun başkanı kendi konfederasyonunu teslim ettiği için aynı zamanda FIFA’nın başkan yardımcısı. Yani bu skandal konfederasyonların Exco’yu nasıl kontrol altında tuttuğunu gösterdi. Ve FIFA bu kişilerin davranışlarından da sorumlu değildir. FIFA da konfederasyonların seçimlerini denetleme yetkisine sahip bile değil. Sepp Blatter de buna dair reformları yapacağını söyledi. Çünkü Blatter Exco üyelerinin artık konfederasyonlar yerine FIFA genel kurulu tarafından seçilmesini istiyor. Bu da çok olumlu bir gelişme.

Sepp Blatter görevden ayrılma kararını neden seçim sonrasında bıraktı?

- Onun yerine yanıt veremem. Blatter istifa etmedi. Zaten kurallara uygun şekilde seçimi de kazandı. Sadece şunu söyledi. “2016’nın mart ayından tekrar seçime gideceğim.” Bu konuda haklı. Şimdi siyasi pazarlıklardan kurtuldu. Ve istediği reformları yapabilir. Bir dahaki FIFA seçimleri de 2015 aralıkla 2016 mart ayları arasında yapılacak. FIFA kongresinde çoğunluğun desteğine sahipse bence var.

İki haftadır konuşulan bir diğer konu da 2018 ve 2022 dünya kupalarının ev sahipliğinin yeinden oylanması. Yeniden oylama bekliyor musunuz?

- Adaylık sürecimde de şunu söylemiştim: 2018 ve 2022 dünya kupaları hakkında birtakım tartışmalar var. Kanıt olmadıkça kimseyi suçlamamak lazım. Şimdi FBI ve İsviçre adaleti tarafından yürütülen iki soruşturma var. Garcia raporunu da görmek lazım demiştim. Şimdi de bu iki soruşturmanın sonucunu görmemiz lazım. Üstelik 2018 yaklaşıyor. Bu konuda hızlı davranmak lazım.

Bir yandan özellikle Afrika’daki futbol federasyonlarının Blatter sonrası döneme dair endişelerinden bahsediliyor. Endişelenmekte haklıları mı?

- Haklılar. Futbol tarihine bakarsanız 1974’e kadar FIFA’nın Avrupa merkezli bir kurum olduğunu görürsünüz. Futbol kalkınam programları yoktu, dönemin FIFA başkanı Stanley Rous Güney Afrika’daki ırk ayrımcılığına karşı tavır almıyordu. Bugün ise özellikle Batı Avrupa futbolu çok çok zengin. Ve Avrupalılar da Real Madrid veya Chelsea için iyi olanın dünya futbolu için de iyi olduğunu düşünüyorlar.

Yani güç dengesinde bir bozulma mı oldu?

- 25 yıl önce durum böyle değildi. Steaua Bükreş, Kızılyıldız, Malmö, Bruges gibi takımları Şampiyon Kulüpler Kupası’nda final oynuyor, hatta şampiyon oluyorlardı. Bugün bu hiç düşünülemeyecek bir durum. Bugün dünyadaki diğer tüm alanlardaki gibi zengin olanlar, iktidarda olanlar yönetişimi de kontrol etmek istiyor. Halbuki FIFA’nın gücü kalkınma programları ve tüm dünya futbolunu yönetmesidir. Halbuki Batı Avrupa’daki bazı kulüpler böyle bir kontrol olmamasından yana. Tıpkı basketboldaki gibi uluslararası federasyon zayıf olsun istiyorlar. Avrupa’daki duruma bakın: En zengin 20 kulübün geliri 6,3 milyar euro. Futbolun orta sınıfı rekabet edemiyor. Hep yanı takımları şampiyon oluyor. Hem kıtasal düzeyde hem ulusal düzeyde. Rekabet çok eşitsiz bir hale geldi. Real Madrid ve Barcelona’nın başarısının arkasından büyük bir eşitsizlik geliyor. Ama Avrupa’da bile bazı federasyonlar en zenginlerin futbolu kontrol etmesine karşı. Bu sebeple Rusya, Fransa son seçimde Blatter’i destekledi.

Bundan sonra ne yapmak lazım?

- Kısacası dengeyi yeniden kurmak lazım. Son 40 yılda yapılanlara sayesinde Asya’da ve Afrika’da Dünya Kupası organize edildi. Futbol kalkınma programları sayesinde bambaşka bir futbol haritası var. Özbekistan vs gibi bir sürü yeni futbol ülkesi var. Dünyanın geri kalanında da haklı olarak Batı Avrupa’nın bu yeni sömürgeci anlayışı karşısında bir endişe söz konusu. Afrika yıllardır futbol açısından sömürülmeye devam ediyor. Batı Avrupa her şeye kontrol eden hegemonik bir yapı istiyor. Avrupa’da içinde bile çok fazla eşitsizlik var. Bakın ben Fransızım. Ama bence Euro 2016’nın ev sahibi Türkiuye olmalıydı. Çünkü Fransa iki kez Avrupa Şampiyonası düzenledi. Dünya Kupası da düzenledi. Bu sebeple bunu dengeleyecek güçlü bir FIFA’ya ihtiyacmız var.

Son olarak Blatter sonrası döneme gelelim. Ne öngörüyorsunuz? Yeniden aday olacak mısınız?

- Bir şey söylemek için çok erken. Şu anda bir karar vermiş değilim. Bu seçimler öncesi de masaya detaylı somut bir program koyan tek adayım. Seçim takvimi henüz ilan edilmedi. Edilince kararımı vereceğim.

FIFA’DA YAPILMASI GEREKEN 4 İŞ

1) FIFA ile UEFA arasında 20 yıldır süren savaşı bitirmek.
2) Yönetimde daha fazla işbirliğne gitmek.
3) Exco’yu reforme edip ulusal federasyonlara vermek.
4) Futboldaki eşitsizlikleri ortadan kaldırmak.

Bu söyleşi 11 Haziran 2015'te Cumhuriyet Gazetesi'nde yayınlanmıştır. 

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş