Arman Özdemir- 10 Haziran 2025 Profesyonel futbolcu sözleşmeleri bilindiği üzere hizmet sözleşmeleri sınıfında yer alır.

Bu sözleşmeler kapsamında futbolcunun şahsına bağlı hakların mevcudiyetinin yanısıra, bazı ülkelerde uygulanmış olan sportif hakların yerine ekonomik bazı hakların daha sonra eski kulüp tarafından  tekrar satın alınması gibi unsurlar da yer alır.

Futbol ekonomisinin büyüklüğü nedeniyle, bu sözleşmelerin klasik iş kanunlarının dışında düzenlenmek zorundadır. 

Ayrı ayrı ulusal ve uluslararası düzenlemeler yapılmış olsa dahi, hizmet sözleşmesinin temel unsurlarından olan bağımlılık; yani kulübün emir ve talimatıyla bağlı olma (bu unsura hazırlık kamplarına kulübün belirlediği yerde ve zamanda katılmanın da eklenmesi gereklidir), görülen iş (futbol oynamaya hazır halde bulunma- doğaldır ki sakatlık vb... durumlar hariçtir) ve ücret profesyonel futbolcu sözleşmesinin unsurlarını meydana getirirler. 

İşveren ve işçi tarafından belirlenen temel ücrete ek olarak performansa dayalı ödemelere bonus denilmekte olup bu tip ödemeler ücret eki niteliğindedir.

Aşağıda gerek belirlenmesi gerekse de sözleşme metnine dercediliş biçimi açısından ilginç bulduğum bir CAS kararını sizinle paylaşıyorum. 

Bu yazı;

Profesyonel futbolcu sözleşmelerinin klasik iş kanunlarından farklı düzenlemeler gerektirdiği ve bu sözleşmelerin hizmet sözleşmeleri kapsamında olduğu belirtilmektedir. Metin, futbolculara ödenen bonusların niteliğini, bunların iş sözleşmesi ekleri olduğunu ve performansa dayalı ödemeler olarak ücretin bir parçası sayıldığını açıklıyor. Ayrıca, bir oyuncu ile kulübü arasındaki bonus ödemeleri konusunda yaşanan bir KAS (Spor Tahkim Mahkemesi) kararı ve bu kararın dayandığı olaylar, yargılama süreci, tarafların iddiaları ve uygulanan hukuk detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Kaynak, kulübün bonusları ödememe nedenlerini ve oyuncunun bu ödemeleri talep etme hakkını, Rusya İş Kanunu ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde değerlendirerek, bonus ödemelerinde takdir hakkının sınırlarını ve sözleşmenin bağlayıcılığını analiz etmektedir.

KARAR

OLAYLAR

1.) 16/05/2016 tarihinde oyuncu ve MAI FC Rubin arasında bonuslar, cezalar, uyuşmazlık çözüm mekanizmalarının ek olarak düzenlendiği İş Sözleşmesi (Sözleşme) imzalanmıştır.

2.) Sözleşmenin ilgili maddesi şu şekildedir;

            4.1 Kulüp; 

                        4.1.1 Oyuncunun maaşını aylık olarak vadesinde ve tam olarak ödeyecek ve işbu Sözleşme, Ekleri ve yerel düzenlemeler uyarınca belirlenmiş dönem ve usullerle bonus ödemelerini yapacaktır.

                       7.3 Ödeme usulleri ve bonus miktarları, finansal yardımlar ve diğer ödemeler Klubün mevcut düzenlemelerine göre yapılacaktır. Bu tip ödemeler işbu Sözleşmenin ekinde düzenlenmiş olup Sözleşmenin ayrılmaz parçasıdır (EK 1)

3.) Ek’in ilgili hükmü şu şekildedir;

            2.1.3 Hizmet Sözleşmesi uyarınca bütün yükümlülüklerini yerine getiren futbolcuya Rusya Premier Ligindeki başarıları için, düzenlemelere uygun olarak, ekstra teşvik bonusu ödenir.

            2.2 Futbolcuya ödenecek olan madde  2.1’de belirlenen bonus maksimum bonus olup futbolcunun iş yükümlülüklerini mükemmel yerine getirmesine bağlıdır. Oyuncunun Hizmet Sözleşmesinden doğan yükümlerini ihlal etmesi halinde, Bonus Ödemeleri Hakkında Düzenleme madde 3 uyarınca Kulüp madde 2.1’de de yer alan bonus ödemelerini azaltabilir. 

4.) 20 Haziran 2016 tarihinde Kulübün CEO’su Mr. Ilgiz Fachriev ve takımın baş teknik direktörü Havier Garcia imzasıyla Kulüp “Bonus Düzenlemeleri”ni imzalamıştır.

5.) Bonus Düzenlemeleri Rusça ve İngilizce olarak uygulanmış olup ilgili hükümleri aşağıda ki gibidir;

BÖLÜM 1 ŞAHSİ BONUS SİSTEMİ

MADDE 1 AMAÇ

Oyuncuların en iyi sonucu elde etmeleri için motivasyon sağlamak amacıyla etik standartları, fair play kurallarını dikkate alarak 2016/2017 Rusya sezonu ve Rusya Kupası için Kulüp bonus taslağında mutabık kalmıştır.  

MADDE 2 ŞAHSİ TAKIM BONUSLARININ BELİRLENMESİ

2. BONUS ALTIN KATEGORİ

Aşağıda sayılan kulüplere karşı Rusya Premier ya da Rusya Kupasında kazanılan maçlarda resmi kadroda yer alan futbolcuların takım bonusları oyuncu başına net 20.000 Dolara kadar belirlenmiştir.

Zenit St. Petersburg, CSKA Moskova, Lokomotiv Moskova

Bahsedilen takımlara karşı alınan beraberliklerde bonus miktarı net 10.000 Dolara kadar belirlenmiştir.

Takım baş teknik direktörünün belirlemesi üzerine resmi kadroda yer alan A takımı oyuncularına ödenecek bonuslar Kulüp Genel Direktörü tarafından çıkarılacak kararla düzenlenir.

3. BONUS GÜMÜŞ KATEGORİ

Aşağıda sayılan kulüplere Rusya Premier ya da Rusya Kupasında karşı kazanılan maçlarda resmi kadroda yer alan futbolcuların takım bonusları oyuncu başına net 15.000 Dolara kadar belirlenmiştir.

Terek Grozny, Ural Sverdlovskaya Oblast, FK Amkar Perm, Kyrilia Sovetov Samara

Bahsedilen takımlara karşı alınan beraberliklerde bonus miktarı net 7.500 Dolara kadar belirlenmiştir.

Takım baş teknik direktörünün belirlemesi üzerine resmi kadroda yer alan A takımı oyuncularına ödenecek bonuslar Kulüp Genel Direktörü tarafından çıkarılacak kararla düzenlenir.

4. BONUS BRONZ KATEGORİ

Aşağıda sayılan kulüplere karşı Rusya Premier ya da Rusya Kupasında kazanılan maçlarda resmi kadroda yer alan futbolcuların takım bonusları oyuncu başına net 10.000 Dolara kadar belirlenmiştir.

FK Ufa, Futbol’nyi klub Anzhi, Orenburg Gazovik, Arsenal Tula, FK Tom Tomsk as well as teams of the Football National Liga (FNL) and teams of the Professional Fotball Liga (PFL)

Bahsedilen takımlara karşı alınan beraberliklerde bonus miktarı net 5000 Dolara kadar belirlenmiştir.

Takım baş teknik direktörünün belirlemesi üzerine resmi kadroda yer alan A takımı oyuncularına ödenecek bonuslar Kulüp Genel Direktörü tarafından çıkarılacak kararla düzenlenir.

MADDE 3 ÖDEMELER

Şahsi takım bonus ödemeleri aşağıdaki şekilde yapılır;

-  Ödemelerin %50’si karşılaşma gününden itibaren 30 gün içerisinde muaccel ve ödenebilir olacaktır.

- Geriye kalan %50 tek taksit halinde kulübün Rusya Premier Ligi’ni 2016/2017 sezonunda 1.’lik ve 4.’lük arasında bitirmesi yahut Rusya Kupasını alması halinde 31 Mayıs 2017 tarihinde tahakkuk edecek ve tamamen ödenecektir.  

6) 2016/2017 sezonunun ilk kısmını takım 9. Sırada bitirmiş ve Kulüp tarafından futbolculara yahut baş teknik direktöre herhangi bir bonus ödemesi yapılmamıştır.

7) 16 Şubat 2018 tarihinde oyuncu tarafından kulübe ihtarname çekilerek 2016/2017 sezonunun ikinci yarısı için 33.125 Dolar bonus ödemesi yapılması talep edilmiştir.

8) 26 Şubat 2018 tarihli Kulüp cevabi ihtarnamesinde; Kulübün ödeme yapma hakkı bulunduğu, ancak bunun bir borç teşkil etmediği bildirilmiştir. Bonus Düzenlemeleri ödenecek bonusların maksimum belirlenmesine karşın, bunların ödenmesi gerekmemektedir. 2016/2017 Sezonu ikinci yarısı için hiçbir oyuncuya ödeme yapılmamış ve ayrıca Kulüp Genel Direktörü tarafından ön koşul olarak düzenlenen karar çıkarılmamıştır.

9) 31 Mayıs 2018 tarihinde futbolcu yukarıda belirtilen meblağ ile ilgili olarak RFU (DRC) nezdinde dava ikame etmiştir.

10) 6 Temmuz 2018 tarihinde RFU DRC tarafından davanın kısmen kabulü ile futbolcuya Rus Merkez Bankasının ödeme günündeki Ruble karşılığı üzerinden 27.500 Doların ve Rusya Federasyonu İş Kanunu madde 236 uyarınca 14 gün içerisinde ödenmesine karar vermiştir.

CAS HUZURUNDAKİ YARGILAMA

11) 30 Ağustos 2018 tarihinde temyiz eden tarafından aleyhine temyiz edilen kararla ilgili temyiz dilekçesi sunulmuş ve yargılamanın tek hakemli olarak yürütülmesi talep edilmiştir.

12) 4 Eylül 2018 tarihinde CAS tarafından dava dilekçesi alındısıyla birlikte aleyhine temyiz olunana karşı tek hakemli yargılama hakkındaki görüşleri sorulmuştur.

13) 13 Eylül 2018 tarihinde aleyhine temyiz olunan tarafından cevap verilmemesi üzerine CAS Court Office tarafından tek hakem atanıp atanmayacağına CAS Hakem Temyiz Bölüm Başkanı ya da Yardımcısı tarafından Code R-50 gereğince karar verileceği bildirilmiş ve aynı gün CAS Hakem Temyiz Bölüm Başkan yardımcısı tarafından davanın tek hakeme atandığı taraflara bildirilmiştir.

 14) 14 Eylül 2018 tarihinde temyiz eden R-51 uyarınca temyiz dilekçesinin özetini sunmuştur.

15) 3 Ekim 2018 tarihinde İsviçre Cenevre’de bulunan Avukat Mr. Alexander McLin  tek hakem olarak atan CAS Hakem Temyiz Bölüm Başkan Yardımcısı tarafından tek hakem olarak atanmıştır.

16) 23 Kasım 2018 tarihinde oyuncu davaya karşı cevaplarını sunmuştur. Code 55 paragraf 1’e göre cevaplarını sunmuştur. RFU cevap vermemiştir.Oyuncunun dilekçesi temyiz eden tarafından üretilen bazı belgelerin talebini içermektedir.

17) 30 Kasım 2018 tarihinde CAS Muhakeme Ofisi tarafından taraflara yazılan müzekkere ile oyuncunun olaylarla ilgili delillerinin bağlantısı tek hakem adına talep edilmiş olup 3 Aralık 2018 tarihinde oyuncu tarafından müzekkere cevabı yazılmıştır.

18) Ezcümle, 3 Aralık 2018 tarihinde CAS başvurucuya oyuncunun destekleyici delillerini sunması için kendisinden talep edilen evraka karşı kulübe cevaplarını sunmaya davet etmiştir. Başvuran Kulüp tarafından 10 Aralık 2018 tarihinde cevaplar dosyaya sunulmuştur.

19) 18 Aralık 2018'te tek hakem tarafından Code 57 ve 44.3’e göre oyuncunun talebinde tespiti istenilen belgeler, dava sonucunda verilecek kararla bağlantılı olmadığı gerekçesiyle reddedilmiştir.

20) 14 Ocak 2019 tarihinde taraflarca Order of Procedure imzalanmıştır.

21) 14 Mart 2019 tarihinde Lozan’da duruşma yapılmıştır.

22) Davada başvurucu temsilci ve yardımcısı mütercim tercüman tarafından temsil edilirken, ilk cevap veren de temsilcisi ve yardımcısı çevirmen tarafından temsil edilmiştir.

23) Duruşma öncesinde ilk cevap veren mütercim tercümanın kulübün çalışanı olması sebebiyle tarafsız olamayacağını ileri sürmüştür. Tek hakem tarafından konu değerlendirilmiş ve olası hataların oyuncunun mütercim tercümanı tarafından düzeltilebileceği belirtilerek talep reddolunmuşutur.

24) Duruşmada başvuran için;

1. Mr. Rustam Sayakhov, (şahsi olarak),

2. Mr. Nikita Lyutov, bilirkişi (telefon vasıtasıyla)

İlk cevap veren için;

            1. Maxim Sergeevich Kannunikov, tanık olarak, (telefon vasıtasıyla)

            2. Dmitry Viktorovich Kutznetsov, tanık olarak (video link vasıtasıyla)

            3. Ms. Natalia Stepanovna Savinova, bilirkişi (telefon vasıtasıyla)

            4. Denis Gennadievich Tkachuk, temyiz eden (şahsi olarak)

Dinlenmiştir.

25) Duruşmada aşağıdaki deliller sunulmuştur;

26) Mr. Sayakhov Bonus Düzenlemelerinin Kulübün Genel Direktörü olmadan önce Finansal Direktörü olduğu dönemde kendisiyle koordineli olarak yapıldığını kendisinin şu anda Kulüpte çalışmadığını belirtmiştir.

Kulübün Kazan belediyesine ait olduğu göz önüne alındığında, Bonus Düzenlemelerinin kamu kurumunun kulübün sponsoru olarak “fon programına” ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir.

İkinci düzenleme oyuncular için maksimum bonus ödemesi ve rakip takım kategorileri olarak birinci düzenlemeden ayrılmaktadır.

Bonusların ikinci kısmı sezon sonunda ödenmektedir. Ödeme yapılması için baş teknik direktörün değerlendirme yapması ve Genel Direktöre ödenecek meblağ ile ilgili olarak talep iletmesi gerekmektedir. Daha sonra Genel Direktör tarafından bonus miktarına karar verilecektir.

Anımsadığı kadarıyla maksimum tutar ödemesi yapılmamıştır. Baş antrenörden gelen taleplerin belirli bir şekli bulunmamakta bazen kağıda yazılı olarak gelmekte bazen ise elektronik olarak yollanmaktadır. Genel Direktörün kararı hukuki bir zorunluluktur. Kulübün bonus ödemelerini durdurmasının sebebi ilk yarıda alınan sonuçların tatmin edici olmaması ve açıktır ki oyuncuları motive etmemesidir. Kulüp söz konusu dönemde finansal güçlük içerisinde olup bu koşullar altında bonus ödemelerinin yapılması uygun görülmemiştir.

Mart 2017’de Mr. Saykhov ile oyuncular arasında görüşmeler yapılmış ve oyunculara bonus ödemesi yapılmayacağı bildirilmiştir. Oyuncuların devam eden taleplerine karşı konuyu “bonusların henüz ödenip ödenmeyececğini bilmediği” yönlü cevapları oyuncu taleplerine verilmiş “kibar” bir yanıt olduğunu beyan etmiştir.

Genel olarak Kulüp bonus ödemesi yapılmayacağı noktasında takdir hakkını kullanmıştır. Bu tavır baş antrenörün negatif görüşü etrafında alınmıştır. 2017 yılındaki Kulüp sahipliğinin değişmesinden sonra Kulübün üçte birini aldığını belirten Mr. Sayakhov, RFU önündeki yargılama başladığında Kulübün sahibi olmadığını belirtmiştir.

27) Mr. Lyutov LCRF genel olarak “maaş ödemeleri” ile “disipline ilişkin teşviklerin” farkını açıklamıştır. Bu ikinciler için açık bir mablağı ifade eden hüküm bulunmadığı sürece genel olarak takdire dayalıdır. Eğer belirli bir meblağ aralığı söz konusu ise ödeme bu aralık içerisinde kalmalıdır. Ödemelerin nasıl yapılacağı belirlenmemişse takdir işverene aittir. İşvereni kısıtlayan tek hüküm LCRF md.191 olup bu da ayrımcılık yasağıdır. Bonus ödemeleri hukuka aykırı olmayıp belirli bir usul belirlendiyse, bunun takip edilmesi gereklidir. Söz konusu düzenlemelerde geriye dönük olarak değişiklik yapılamaz. İşveren adına başantrenör sözleşme hükümleri kapsamında Bonus Düzenlemelerinde belirtilenden daha fazla ödeme yapabilir. Disipline dayalı sebeplerle ödemelerde azaltma yoluna gidilmesi de mümkündür. LCRF md.5 iş hukukunu ve standartları belirlemekte olup işveren uygulamalarını yahut gelenekleri dikkate almamaktadır.

28) Ms. Savinova bonusun aslında bir hak olduğunu, ancak borç olmadığını; ilgili hükümlerin (olay özelinde Bonus Düzenlemelerinin) yürürlüğü ile birlikte yükümlülük haline geleceğini açıklamıştır. Bonus Düzenlemeleri tek taraflı değiştirilemeyeceği gibi işçilerin bonus ödemesinin yapılmayacağı konusunda bilgilendirilmesi gerekmektedir. Eğer bonus düzenlemelerine sözleşmede atıf yapılmışsa maaşın bir kısmını teşkil edecek olup disiplin ihlalleri halleri haricinde ödenmesi zorunlu hale gelecektir.  İşveren fonlarının yeterliliği ödemenin ön koşulu haline getirilmişse buna Bonus Düzenlemelerinde yer verilmelidir.

29) Mr. Kannunikov 2016/17 sezonu öncesinde bonus miktarlarının daha önceden ekranda gösterildiğini açıklamıştır. Oyuncular sezonu ilk dörtte bitirmeleri ya da Rusya Kupasını almaları halinde bonusların ikiye katlanacağı yönünde bilgilendirilmiştir. Oyuncular Bonus Düzenlemeleriyle ilgili bilgilendirildiklerini ilişkin imza atmışlardır. Sezonun ilk yarısında ödeme gecikmeleri olmasına rağmen bonus ödemeleri sonuç olarak yapılmıştır. Kulüp oyuncuları bonus ödemesi almayacağı konusunda bilgilendirmemiş, oyuncular daha sonra ödeme alacaklarını anlamışlardır. Kendisinin Kulüpten tatmin edici bir tazminat alarak ayrıldığını bu nedenle RFU huzuruna uyuşmazlığı taşımadığını söylemiştir.

30) Mr. Kuznetzov baş antrenör Javi Garcia’nın sağ kolu olduğunu açıklamıştır. Kendisi tarafından oyuncuların bonus ödemeleri ile ilgili olarak ekranda bilgilendirildiğini ve Bonus Düzenlemelerine aşina olduklarına ilişkin döküman imzalatıldığını belirtmiştir. Antrenörlerin hiçbir belge imzalamadıklarını ancak Kulübün söz verdiği gibi bonus aldıklarını belirtmiştir. Kuznetsov ilk tur için bonus ödemesi aldığını bonus ödüllerinin ödenmeyeceği hakkında ise bilgi sahibi olmadığını belirtmiştir. Mr. Sayakhov tarafından herhangi bir toplantı çağrısı yapılmamıştır. Oyuncular sorduğunda ise bonus ödemelerinin gelecekte yapılacağı kendilerine söylenmiştir. Yöneticiler bonus ödemelerinin ileride yapılacağını söylemişlerdir.

31) Oyuncu kulüp için bir buçuk yıl oynadığını açıklamıştır. Bonus ilk dönem için anlaşıldığı şekilde ödenmiştir. Mr. Sayakhov tarafından bonus ödemelerinin durdurulacağı yönlü bir bilgilendirme toplantısı hiçbir zaman yapılmamıştır. Sezon sonuna kadar kendisi Kulübün kendilerini diğerleri gibi hayal kırıklığına uğratmayacağını düşünmüştür. Ödeme yapılmayacağı kesin olarak anlaşıldığında ise kendisini sırtından bıçaklandığını ve bunun tamamen aldatma olduğunu söylemiştir. Mr. Sayakhov ile birçok toplantı yapıldığını ve gecikmeleri anladığını söylemiştir. Sonuçta içi boş sözler verilmesinden sıkılmıştır.

32) Duruşmanın sonunda taraflar Panelin kuruluşuna ve uyguladığı usule itirazlarının olmadığını teyit etmişlerdir. Aynı şekilde taraflar hukuki dinlenilme haklarının tamamen saygı gördüğünü de teyit etmişlerdir.

TARAFLARIN SUNUMLARI

33) Başvurucunun dilekçesinin esası aşağıdaki şekilde özetlenebilir;

            - Başvurucu DRC tarafından iş hukukunun ve Bonus Düzenlemelerinin doğru ve olayla ilgili biçimde uygulanmadığını iddia etmiştir. Başvurucuya göre uyuşmazlığın çözümü için iki sorunun cevaplanması gerekmektedir; i) Rus iş hukukuna göre bonus ödemelerinin zorunlu olup olmadığı, ii) Bonus Düzenlemelerinin Kulüp tarafından oyuncuya ödenmesinin koşula bağlanıp bağlanmadığı.

            - RFU’nun Oyuncuların Transfer Statüleri Hakkında Düzenlemelerinin bonus ödemeleriyle ilgili hüküm bulundurmadığından, başvurucu Rusya iş yasalarının uygulanacağını not düşmektedir.

            - LCRF md.129’a göre;

Maaşlar (işçinin çalışmasının karşılığı yapılan ödemeler ifade eder) işçinin niteliklerine, çalışılan işin karmaşıklığına, niteliğine ve niceliğine ve ayrıca tazminat ödemeleri (ekstra ödenen tazminatlar ve ekler (normal olanın dışındaki çalışma koşulları özel iklim ve koşullar ve radyoaktif kirlenmenin olduğu bölgelerde yapılanlar ve diğer ödemeler dahil) ve bunların yanı sıra teşvik ödemeleri (ekstra teşvik ödemeleri, ve ekler, bonuslar ve diğer ödemeler) işin görülmesine bağlıdır.  

-Bunun yanı sıra LCRF md.135’e göre;

İşçi maaşları işverenin iş yerindeki maaş ödeme uygulamaları ile uyumlu olmak üzere iş sözleşmesi ile belirlenir. İşçi maaşı ödemeleri (temel ve asgari ücret de dahil), ekstra tazminat ödemeleri, ekleri, ekstra teşvik ödemeleri ve bonuslar, iş yasaları ve iş hukukuna ilişkin hükümler barındıran diğer düzenlemelerle uyumlu olarak toplu iş sözleşmeleri, sözleşmeler ve yerel normatif düzenlemelerle kurulur.  

- Teşvik ödemeleri hakkının uygulanması şekli Bonus Düzenlemeleri tarafından belirlenmiş olup mevcut durumda LCRF’nin hükümleri bu hükümler karşısında özel hüküm niteliğinde olup Kulübün takdir hakkı Bonus Düzenlemelerinde yer alan özel bir hükümden değil, LCRF’nin işçiye işverenin ödeme yapabilme durumundan doğmaktadır.

- Bonus Düzenlemeleri farklı senaryolar altında yoruma yer bırakmamakta, sahada takımın zaferi durumunda belirli bir meblağa kadar ödemenin yapılmasını öngörmektedir. Bu hükümler 2.3, 3.3 ve 4.3 maddelerinin lafızlarıyla birleştirilmelidir. Söz konusu lafızlarda “her bir oyuncu şahsi takım priminin resmi kadroda yer alan oyuncular için Kulüp Baş Antrenörünün talebiyle Kulüp Genel Direktörü tarafından çıkarılacak Karar ile belirleneceği” düzenlenmiştir.

- Bu nedenle üç kriterin sağlanması gerekmektedir: i. Oyuncunun uygun performansı, ii. Kulüp baş antrenörünün performansla alakalı olumlu değerlendirmesi, iii. Kulübün bonus ödeme iradesini ifade eden Kulüp Genel Direktörü kararı.

-  Bonus Düzenlemeleri Kulüp tarafından açık ve daha başkaca yoruma yer bırakmayacak şekilde CAS İçtihat hukukuyla uyumlu bir şekilde düzenlenmiş olup bu durum ilgili sezon için başka hiçbir oyuncu tarafından bonus ödemeleri talep edilmemesiyle de desteklenmektedir.

- Sezonun ikinci yarısında Kulüp yönetimi tarafından belirlenen amaçlara ulaşılması mümkün olmadığı anlaşıldığından ana takımda yer alan hiçbir oyuncuya bonus ödemesi yapılmaması kararlaştırılmıştır. Bu nedenle oyunculara ödenmesi için ayrıca bir fon ayrılması hayatın olağan akışına aykırıdır. Söz konusu karar hem Bonus Düzenlemeleri hem LCRF ile uyumludur. Bu nedenle oyuncunun söz konusu uyuşmazlıkta bonus talep etmesi hukuki mesnetten yoksundur.

- Başvurucu dilekçesinin istem sonucunda

1. Temyiz talebinin kabul edilmesini,
2. RFU DRC’nin kararının iptal edilmesini,
3. Yargılama masraflarının cevap veren üzerinde bırakılmasını,
4. Tek hakem tarafından takdir edilecek yargılama sürecinde maruz kaldığı miktarın cevap veren tarafından ödenmesini arz ve talep etmiştir.

34) İlk cevap verenin dilekçesinin esası aşağıdaki şekilde özetlenebilir;

-  Oyuncu (EK) uyarınca i) Kulübün en azından kazanılan karşılaşmalar için ekstra teşvik ödemesinde bulunması gerektiğinin bonus düzenlemelerinde yer alması gerektiğini ii) Söz konusu ödemelerin oyuncu tarafından akdi yükümlülükler yerine getirildiğinden en üst sınır üzerinden yapılması gerektiğini, iii) Kulübün bonus ödeme tutarlarında ancak oyuncu tarafından akdi yükümlülükleri ihlal ettiği durumlarda yapabileceğini iddia etmiştir.

- Oyuncu tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş, kınama yahut para cezası almamıştır.

-  2016/17 Sezonunun başlangıcında oyuncunun da bulunduğu esnada Baş Antrenör Javi Garcia tarafından, tüm takımın galibiyetlerde (rakibin seviyesine göre kişi başı olarak) 10.000, 7.500 ve 5000 dolar, beraberliklerde (yine rakibin seviyesine göre kişi başı olarak) bonus ödemesi alacağına yönelik Bonus Düzenlemeleri’nin onaylandığı yönünde bilgilendirildiğini iddia etmiştir. Kadroda yer alıp müsabakada oynamayan oyuncuların söz konusu bonusları yarı oranında alacaklardır. Takım sezon sonunda ilk dörtte yer alırsa söz konusu miktarlar iki katı olarak ödenecektir.

- Bonus Düzenlemelerinin ödemeyle ilgili olan 3. Maddesi uyarınca bonusların yarısı ilgili maçı takip eden otuz gün içerisinde ödenecek geriye kalan % 50’si ise sezon sonunda takımın Rus Championship ilk dört sıralamasın a girdiği hallerde ödenecektir.

-  Bonus Düzenlemelerinde yer alan üst sınır Rus Championship sezon sonu sıralamasıyla ilgili olup bunun haricinde yer alan % 50’lik kısımların ödenmesi mecburi nitelik arz etmektedir. Sonuç olarak öngörülen üst limit şarta bağlı borç doğumunu ifade etmektedir.

-  Baş Antrenörün açıklamalarıyla bahsedilen tutarlar birlikte dikkate alındığında bu yorum Bonus Düzenlemeleriyle de uyumlu olup bunların nasıl yorumlanacağını da açıklamaktadır. Buna ek olarak Kulübün 2016/17 sezonunun ilk yarısı pratiği de bununla uyumludur.

-  Bonus ödemeleri 22 Şubat 2017 tarihinde Mr. Ruyam Sayakhov’un Kulüp Genel Direktörü olmasından sonra durdurulmuştur. Bundan sonra dahi Kulüp Baş Antrenörü tarafından oyunculara Kulübün içinde bulunduğu finansal zorluklara rağmen ödeme yapılacağı sözü verilmiştir. Buna ek olarak Mayıs 2017’de sözleşmenin bitiminden bir sonra oyuncular tarafından kendisine direkt sorulması karşısında Mr. Sayakhov, 26 Şubat 2018 tarihi olan oyuncunun kulübe resmi ihtarname çektiği tarihten sonraki bir tarihe kadar bonus ödemelerinin yapılmayacağını ifade etmemiştir. 

- Belirli bir süre Kulüp tarafından “oynanmış olan maçların” ardından bonus ödemesi daha önceden karar verildiği yönünde pozisyon almıştır.

- Söz konusu durum 2016/17 sezonu ikinci döneminde Kulüp tarafından varlığı iddia edilen ancak oyunculara tebliğ edilmeyen “kararlar” ile de sabittir. Sonuç olarak oyuncular Kulüp tarafından “aktif” biçimde aldatılmış ve bonuslar aslında ödenmeyecek olmasına rağmen ödeneceği inancı oluşturulmuştur.

-  LCRF uyarınca, bonus hükümleri bir kez sözleşme içeriğine dercedilince işveren buna uyma yükümlülüğü altında olup bunlarla ilgili olarak yapılacak değişiklikler uygulanmalarından önce yapılmalıdır. Bu nedenle bonus düzenlemesi yapılması bir hak olup düzenleme yapıldığı zaman uyulması gerekli bir yükümlülük haline gelmektedir. Kulüp şahsi Bonus Düzenlemelerini tek taraflı ve oyuncunun rızası olmaksızın tek taraflı iptal edemez.

- Bonus Düzenlemelerinin hayatın olağan akışına uygun tek yorumu Kulübün 2016/17 sezonunun ilk yarısındaki bonusları üst sınırdan uygulamasının göz önüne alınmasıyla mümkündür. İçtihatlara uygun olarak bonus ödemeleri kararlaştırıldıktan sonra söz konusu ödemelerin keyfi biçimde ve fon eksikliğine dayanarak ve oyuncu performansı göz önünde bulundurulmaksızın azaltılması mümkün değildir.

-  Baş antrenör hiçbir zaman bonus ödemelerinin yapılmaması yönünde bir öneride bulunmamış, “Kararlar” takımın “tatmin edici olmayan” sonuçlarına dayanmamış hatta takımın başarılı ve Rusya Championship için yarı-final oynama hakkı kazanmasından sonra meşrulaştırılmak için Kulübün finansal zorluk içinde bulundurulmasına dayandırılmıştır.

- Kulübün bonus ödemelerini düşürme hakkı bulunsa bile bu şekilde yapması yaptığı irade açıklamasına güvenen oyuncu için hakkı kötüye kullanımı niteliğindedir.

- İlk cevap veren tarafından;

1. Temyiz eden FC Rubin’in RFU’nun kararı temyiz taleplerinin reddini,
2. Denis Gennadievich Tkachuk’un maruz kaldığı yargılama giderlerine tek hakem tarafından uygunmiktarda katkı yapılmasını,
3. Tüm tahkim masraflarının temyiz eden üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

YARGI YETKİSİ  

36.) Code md.47 uyarınca;

“Bir federasyon, kuruluş ya da sporla ilgili kurumun kararlarına karşı mevzuat ya da düzenlemeler izin verdiği yahut ayrı bir tahkim anlaşması yaptıkları ve ilgili federasyon, kuruluş yahut sporla ilgili kurumların mevzuat yahut düzenlemeleri gereğince temyiz öncesi başvurulması gereken yollarını tükettikleri takdirde CAS’da temyiz yoluna başvurabilirler”. 

37)  RFU Statüsü md.47 gereğince

“FIFA, UEFA ve RFU Statüleri gereğince FIFA, UEFA ve RFU’nun nihai kararları aleyhine CAS huzurunda temyiz yoluna gidilebilir”.

38) RFU Statüsünün md.51 paragraf 12 gereğince;

RFU PSC yahut başkanlığının, bu düzenlemelerin 13. maddesinin 1. Paragrafının b, v,g, e bentlerinde belirtilen konularla ilgili olarak, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 21 gün içerisinde CAS nezdinde temyiz başvurusu yapılabilir.

RFU Uyuşmazlık Çözüm Düzenlemeleri 13. Maddesinin 1. Paragrafına göre Başkanlık şu konuları görüşür ve karara bağlar;

“Oyuncularla yapılan iş sözleşmelerinin, oyuncuların geçici transferine ilişkin olarak yapılan sözleşmelerin, sözleşme eklerinin, tamamlayıcı sözleşmelerin, akdin karşılıklı feshine ilişkin olarak yapılan sözleşmelerin ihlallerinin yanı sıra, toplu iş sözleşmelerinin, sözleşmelerin, bölgesel ve yerel sözleşmelerin ihlallerinin çözümünde de yetkilidir”.

39) CAS’ın yargı yetkisi RFU Statüleri ve Düzenlemelerinden kaynaklanmaktadır.

40) Dahası CAS’ın yargı yetkisi taraflarca imzalanan Yargı Usulünü imzalayarak teyit edilmiştir. Böylece CAS huzurdaki davayı görme konusunda yargı yetkisine sahiptir.

41) Sonuç olacak CAS uyuşmazlık çözümünde yargı yetkisine sahiptir.

KABUL EDİLEBİLİRLİK

42) Yukarıda 38. Paragrafta belirtildiği üzere kararların tebliğinde itibaren tarafların temyiz süresi 21 gündür.

43) Taraflar DRC’nin kararını RFU’dan 9 Ağustos 2018’de tebellüğ etmişlerdir.

44) Temyiz eden temyizini 30 Ağustor 2018’de sunmuştur.

45) Temyiz bu nedenle kabul edilebilirdir.

UYGULANACAK HUKUK

46) İsviçre Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu madde 187(1) uyarınca; 

“Tahkim heyeti tarafların seçtiği hukuka göre yargılama yapar, tarafların hukuk seçimi yapmamış olmaları hâlinde hukuki ilişkiye, o ilişkiyle en sıkı ilişkili olan hukuk uygulanır”.

47) CAS Code md R58 daha spesifik hüküm barındırmaktadır. Buna göre;

“Panel uyuşmazlığı uygulanabilir düzenlemelere göre, böyle bir düzenleme bulunmaması halinde taraflarca seçilen hukuka göre yahut temyiz edilen kararın verildiği ülkenin federasyonunun, kuruluşunun yahut sporla ilgili kurumunun merkezinin bulunduğu yerin hukukuna göre yahut Panel’in uygun gördüğü hukuka göre çözümler. Bu son halde Panel gerekçesini açıklamalıdır”.

Sözleşmenin giriş kısmı “Taraflar hak ve yükümlülükleri iş hukuku ve Rusya Federasyonunun iş hukukuna ilişkin diğer normatif düzenlemeleri, toplu iş sözleşmeleri, sözleşmeler ve bunların yanı sıra Kulüp tarafından benimsenen yerel düzenlemeler ile RFU’nun düzenlemeleri, IFAF, UEFA, Rus Premier Ligi düzenlemelerine göre yerine getirir” hükmünü haizdir.   

48.) Temyiz eden karar DRC tarafından RFU Düzenlemeleri ile uyumlu biçimde verilmiş olup ilgili madde 1 uyarınca;

“Uyuşmazlıklarla ilgili olarak başkanlık veya komite; Rusya Federasyonu Anayasasını, federal anayasal hukuklarını, Rusya Federasyonu Başkanının normatif işlemlerini, Rusya Federasyonu Hükümeti Kararlarını, federal idari organların düzenlemelerinı, Rusya Federasyonu kurucu yapılarının düzenleyici hukuki işlemlerini ve Rusya Federasyonu sınırları içerisinde yer alan diğer normatif düzenlemelerini RFU Statülerini, FIFA, UEFA ve RFU tarafından benimsenen diğer düzenlemeleri ve İsviçre Lozan’daki Court Of Arbitration for Sport (Tribunal Arbitral du Sport) kararlarını... bu kararların uygulanmasıyla ilgili olarak kararları uygulayan mahkeme pratiklerini, ticari örf adetin yanı sıra akdedilmişse sözleşmeleri Rusya yasaları ile uyum içinde uygularlar”

49.) Taraflar RFU Düzenlemelerinin uygulanması konusunda sözleşmiş olup, hukuki boşluklar Rus hukukuna göre doldurulacaktır.

50.) Temyiz eden RFU’nun merkezi Rusya’dadır.

51.) Bu hiyerarşi, bu pozisyonlar ve vakalara, derdest davada RFU Statüleri (FIFA ve UEFA Düzenlemelerine tabi olarak) uygulanır. Rus iş hukuku ve diğer iş hukuku normları ve ikincil kurallar ikincil olarak uygulanmalıdır.

DAVANIN ESASI

52) Mevcut uyuşmazlık bonus ödemelerinde takdir hakkının mutlak yahut sınırlandırılmış, sınırlandırılmışsa nereye kadar sınırlandırıldığında etrafında toplanmaktadır.

53) Temyiz eden esas olarak bonus ödemelerine ilişkin takdir hakkının mutlak yahut yarı-mutlak olduğunu sezon başı uygulamasının daha sonra istediği yönde değiştirebileceğini belirtmiştir.

54) Bonus Düzenlemeleri asıl olarak, oyuncuların sahada belirli sonuçları almaları durumunda ne elde edebileceklerini gösteren bir rehber niteliğinde ne elde edeceklerini göstermemektedir. Bu sonuç Bonus Düzenlemelerinde yer alan maksimum miktara yapılan referansla açıkça desteklenmektedir. Böyle bir maksimum miktarın varlığı olası ödemeleri göstermektedir. Minimum bir miktarın belirtilmemiş olması bu minimum miktarın sıfır olabileceğine de işaret etmektedir.

55) Oyuncu ise bonus düzenlemesinin sözleşmeye eklenmesinin uygulanacak hukuk açısından takdiri olduğunu ancak bonus uygulamasının gerçekleştirilmesinin gelecekte uygulanacağı beklentisini ve doğru yorumunu yarattığını iddia etmiştir. Uygulanmasıyla bonusun maaş haline geldiğini ve ödenmesi gerektiğini belirtmiştir.         

56) LCRF md.135 lafzına göre işçinin maaşı iş sözleşmesiyle düzenlenir ve “teşvik ödemeleri, ekleri ve bonuslar toplu iş sözleşmeleri, sözleşmeler ile düzenlenir”.

57) Sonuç olarak, LCRF bonus düzenlemeleri yapılmasını kendi başına mecburi olarak öngörmemekte ancak bunun yerine eğer öngörüldülerse sözleşmenin bir parçası haline geleceğini ve toplu nitelik taşıyabileceğini belirtmektedir.

58) Bonus Düzenlemelerinin Kulüp tarafından yapıldığı ve Sözleşmenin Eki niteliğinde olduğu ve Sözleşmenin içine dercedildiği çekişme konusu değildir.

59) Böylece bonus ödemelerinin hangi ölçüde yapılacağı konusunda Bonus Düzenlemeleri tarafları bağlayıcı nitelikte bir dokümandır. Bunların varlığı bonus ödemelerinin zorunluluğunun Sözleşmeden kaynaklanmasını sağlar.

60.) Bununla birlikte bu belirleme, ipso facto, bonus ödemelerinin sıfır olmayabileceğini ifade etmez. Bu nedenle Bonus Düzenlemelerinin lafzı ve uygulamada nasıl yorumlandıkları belirleyicidir.

b) Eğer ödenecekse bonuslar i) hangi koşullarda ii) hangi miktarda ödenmelidir?

61) Bonus Düzenlemeleri bonus olarak ödenebilecek en yüksek miktarı bazı koşullarla belirlemiştir. Bu koşullara maçın oynandığı takım, maçın sonucu ve takımın sezon sonunda Rus Championship ilk dört sırasında yer alıp almadığıdır.

62) Temyiz eden maksimum bir miktar öngörüldüğünden bonus ödemeleri yapıp yapmamasının tamamen kendisinde bulunan bir takdir hakkı olduğunu ileri sürmektedir. Temyiz eden başarılar elde edilmiş olsa bile maksimum bir miktar öngörülmesi nedeniyle bunun sıfır olarak da uygulanabileceğini öne sürmektedir. Kulüp bu nedenle kendi ihtiyarında olarak bonus ödemesi yapılmayabileceğini belirtmektedir. Bu nedenle tam bir sportif performans yahut disiplin cezasının bulunmaması oyuncunun tamamen etki alanı dışında kalır şekilde bonus ödemesi yapılmamasına yol açabilir.

63) Buna karşılık oyuncu Sözleşmeden doğan edimlerini ifa ettiği takdirde Kulübün Bonus Düzenlemelerinde yer alan bonuslarının ödenmesi gerektiğini ifade etmektedir. “–e kadar” ifadesinin oyuncunun disiplin cezası aldığı durumlarda ödenecek maksimum tutarı ifade ettiğini ileri sürmektedir. Aynı zamanda bu ifadenin bonusların ödenmesi koşulları sağlandığında % 50’sinin ödeneceği ve geriye kalan % 50’nin sezon sonuçlarının belli olmasından sonra ödeneceği anlamına da gelebileceğini belirtmektedir. Bu ifadeler Bonus Düzenlemelerinin objektif olarak, hem uzun dönemde hem de kısa dönemde kısa dönemde elde edilen başarıya göre ödemelerde değişiklik göstermesinin doğasında vardır.

64) Teorik olarak bu iki yorum biçimi de tamamen mantıksız değildir. Bununla birlikte bonus düzenlemelerinin takımın arzu elde edilen sonuçlara ulaşması için takımı motive etme amacına ulaşması sadece tek bir doğru yorumla mümkün olabilir. Teşvik edici ödemelerinin gerekli motivasyonu sağlaması bu sonucu elde etmek için çaba gösterenlerin sonuç elde edildiği takdirde ödemeleri alacağının kesin olması halinde mümkün olabilir. Varsayımsal olarak beklenen ödeme ne kadar yüksek ise belirlenen amaçlara ulaşmak için olunan motivasyon da o kadar yüksek olacaktır. Böylece elde edilecek amaçlar açık olarak tanımlanmış ve beklenen ödül de aynı şekilde açık olmalıdır.

65) Bonus Düzenlemeleri de en azından bazı takımlara karşı alınan galibiyetlerde ödenecek bonus miktarlarını diğer takımlara karşı alınan galibiyetlerde ödenecek bonus miktarlarından ayırarak bunu yapmıştır.

66) Bonus Düzenlemelerinin ne ölçüde uygulanacağı konusunda oyuncunun kafasında soru işareti bulunması durumunda iki kaynaktan cevap bulabilir: i) baş antrenör tarafından sağlanan bilgiler ii) Kulübün sezon başladığında yaptığı uygulamalar.

67) İki koşulun oyuncunun Bonus Düzenlemelerinde yer alan maksimum miktar ifadesini ödenecek gerçek tutar olarak mantıki yorumunu teyit etmektedir. Sezonun ilk yarısındaki uygulama bu şekildedir. Dahası müsabakada oynamayan futbolculara maksimum bonus tutarının, bunlar açık olarak Bonus Düzenlemelerinde ifade edilmemesine rağmen, yarısının uygulanması Kulübün uygulamalarını göstermektedir. Bonus Düzenlemelerinin ilk cevap veren de dahil baş teknik direktör tarafından bilgilendirilirken söz konusu bildirimin Kulüp adına yapıldığı açıktır. 

68)  Bütün bunlar oyuncunun Bonus Düzenlemelerine ilişkin olarak söz konusu bonusların maksimum miktar üzerinden bütün oyunculara ödeneceği yorumunu desteklemektedir.  Buna ek olarak Bonus Düzenlemeleri Kulüp tarafından hazırlanmış olup in dubio contra stipulatorem ilkesi oyuncunun lehine yorumu gerektirir.

69) Son olarak, Mr. Sayakhov’un oyunculara karşı açık sözlülük ile ve bir süreliğine gergin biçimde bonusların ödenmeyecek olduğunu bu durum ortaya çıkana kadar söylememesi kibarlıktan oldukça uzak bir durumdur. Oyuncu tarafından açık olarak belirtildiği üzere sezon ortasında bonus ödemelerinin artık yapılmayacağının söylenmesinin takımın morali üzerinde yıkıcı etkisi olurdu. Takımın Rus Championship yarı-finaline çıkması göz önüne alındığında, oyuncuların son sezon başarılarının, kısmen dahi olsa, daha fazla bonus ödemesi beklentisi içerisinde olmalarından kaynaklaması olasılığı vardır. 

70.) Mr. Sayakhov tarafından sunulan sebepler Bonus Düzenlemeleriyle ve bu nedenle de Sözleşme ile uyumlu değildir. Fon bulunmayışı, çalışanlara ödemeyi güçleştirmesine karşın, çalışanların ödeme alma hakkını ortadan kaldırmaz. Oyuncunun beklentisi içerisinde olduğu ödemeyi alma hakkına sahiptir.

c) 2016/17 Sezonu ikinci yarısı için oyuncuya ödeme yapılmaması Kulüp tarafından Sözleşmenin ihlali niteliğinde midir?

71) Yukarıda belirtilen sebeplerle, LCRF’nin bonus düzenlemelerini sözleşmeye tabi tuttuğu ve böyle bir sözleşmenin var olduğu ve Kulübe belirlenen ödemelerden vazgeçme hakkı vermediği de göz önüne alınarak, Kulübün oyuncuya karşı olan yükümlülüklerini ihlal ettiği sonucunavarılmıştır.

72) Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere tek hakem, RFU DRC kararının değiştirilmesine gerekçe görmemektedir.

BÜTÜN BU SEBEPLERLE

CAS

1. FC Rubin Kazan’ın,  6 Temmuz 2018 tarihli RFU DRC kararını temyiz eden 30 Ağustos 2018 tarihli temyiz isteminin reddine,

(.....)

(.....)

5. Bütün sair taleplerin reddine karar,  vermiştir.

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş