18 Temmuz 2011-Uluslararası kuruluşlara göre, dünya futbol ekonomisindeki hızlı gelişme, yasal altyapıların ve denetim mekanizmasının da aynı hızla gelişmemesi ve caydırıcı cezaların yetersizliği nedeniyle, yolsuzlukları da beraberinde getiriyor.

 A.A. muhabirinin derlediği, Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA), Birleşmiş Milletler (BM) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) veri ve raporlarından derlediği bilgiye göre, futbol ekonomisindeki hızlı gelişme, şike ve diğer yolsuzlukların da artmasına neden oldu.

Özellikle son 5-10 yıllık dönemde, futbol ekonomisinin hızlı bir gelişme içinde olması, bu sektöre girenlerin sayısını da artırdı.

Avrupa'daki futbol pazarının büyüklüğünün 10 milyar doları aşması ve futbol sektöründe karların artmasının tüm spor sektöründeki yatırımların en çoğunun futbola yapılmasını sağladığı, ancak bunun sonuçlarının ise özellikle son yıllarda olumsuz yönde görülmeye başlandığı kaydedildi.

Futbol sektörüne rahat bir şekilde girilmesi, yasadışı kazanç peşinde koşanlar ile kara para aklayıcılarının da Avrupa'da bu sektöre girmesine imkan sağladığına dikkat çekilirken, kulüplerin bir çoğunun tam profesyonel standartlarda olmamasının da futbolcu ile menajer ve kulüp ilişkilerinde yolsuzluklara neden olabileceği ifade ediliyor.

Kulüplerin sağlam ve sürekli finans kaynağına sahip olması önemli

Bazı futbol kulüplerinin sağlam ve sürekli finansman kaynaklarına sahip olmamasının da yasal olmayan gelir kaynaklarına zemin hazırladığı belirtiliyor.

Menajerlik sisteminin kurumsallaştırılmasının, şike ve benzeri olayların azalmasına neden olacağı ifade ediliyor.

Sanayi haline gelen futboldan gelir elde edenlerin sayısının gün geçtikçe artmasının yanı sıra özellikle reklam ve sponsorluk gelirlerinin çok hızlı şekilde yükselmesi, bu sektöre olan ilgiyi daha da artırdı.

Türkiye'deki futbol ekonomisi

Türkiye'de futbol ekonomisinin büyüklüğü 500 milyon euro'yu bulurken, bu ekonominin yakın bir zamanda 1 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Dünyada ise futbol ekonomisinin toplam büyüklüğü 150 milyar euro'yu buluyor.

Türkiye'de 2010'da üç büyük futbol kulübünün toplam gelirleri 600 milyon TL'yi geçti. Gelirlerin yüzde 32'sini yayın hakları oluşturuyor. Stadyum gelirleri ise yüzde 31'lik paya sahip. Reklam ve sponsorlukların payı yüzde 22 civarında.

Türkiye'de, lisanslı taraftar ürünü satışları yüzde 15'lik paya sahip. Bu sezon toplam gelirler bir önceki sezona göre yüzde 35 artış gösterdi. Türkiye'de, taraftarın çok büyük bir kısmı dört büyükleri destekliyor. Bu kulüplerin piyasa değeri ise 2,7 milyar doları buluyor.

Türkiye, Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında, lisanslı ürün satışı ile sponsorluk konusunda yeter bir paya sahip olamıyor.

Türkiye'deki futbol ekonomisinin yüzde 2,5'i yalnızca derbi maçlarındaki bilet ve taraftar mağazası satışlarından oluşuyor.

Futbol kulüplerinin en önemli gelir kalemlerinden birisi de naklen yayın gelirleri. Büyük kulüplerinin bütçelerinde bu gelirlerin oranı yüzde 55-60'a kadar çıkıyor. Ancak naklen yayın gelirleri sezonluk olarak oluşan puan sistemine göre belirlendiği için derbi ekonomisinin bu gelirlere direkt olarak katkısı bulunmuyor.

Türkiye'de futbol ekonomisinin büyüklüğü 500 milyon euro'yu bulurken, dünyada futbol ekonomisinin toplam büyüklüğü 150 milyar euro'yu buluyor. Bu da Türkiye'nin Gayri Safi Milli Hasılası'nın neredeyse yarısı demek.

Futbol ekonomisinin diğer sektörleri etkileme gücü de yüksek. Uzmanlar futbol ekonomisinin kendisi bir birim gelir yaratırken, diğer sektörlere dokuz birim para akıttığını vurguluyorlar.

Yolsuzluğa karşı alınabilecek önlemler

Futbolda, etkin ve caydırıcı önlemlerin alınması, özellikle de emsal cezaların etkin olmasının, şike ve benzeri yolsuzlukları azaltabileceği belirtiliyor.

Futbol ekonomisindeki yolsuzlukların azaltılması için internet ortamındaki bahislerin daha etkin denetlenmesi, daha profesyonel ve kurumsal hale gelmelerinin teşvik edilmesi, en iyi ülke uygulamalarının örnek alınması, iyi yönetişim sisteminin sağlanması, uluslararası işbirliğinin sağlanması ve yaptırımlarda uluslararası standartlara uyulması öneriliyor.

Futbol maçı sonuçlarının organize edilmesine imkan verebilecek tüm yasal boşlukların giderilmesi önerilirken, özellikle futbol bahis oyunlarındaki artışa dikkat çekiliyor.

Futboldaki bahis oyunlarıyla, spor faaliyetlerinde maç sonuçlarının ayarlanabildiği, bunun ise daha çok kazanç amacıyla, para akışını artırırken, kontrolün de sağlanamadığı vurgulanıyor.

OECD, futbolda, yolsuzlukla mücadelede daha etkin önlemlerin alınması gerektiği görüşünde bulunuyor.

Meslek örgütlerinin güçlenmesinin ve basın-yayın organlarının, yolsuzlukların önlenmesinde önemli bir etken olabileceği ifade ediliyor.

Özellikle İngiltere'nin bu konuda, son yıllarda ciddi önlemler aldığı belirtilirken, İngiltere'nin aldığı önlemlerin, bu konuda yöntem arayan ülkeler örnek olabileceği belirtiliyor.{jcomments on}

CNNTURK 

Onur Demirhisar- 27 Haziran 2011

2010'da üç büyüğün toplam gelirleri 600 milyon TL'yi aşarken, aslan payı stat ve yayın haklarının oldu. Devler sadece geçen yıl yayın gelirlerinden 150 milyon TL kazanırken, artan bütçeler transferlerin kalitesine de yansıyor.

30 Mayıs 2011-Avrupa'nın bir numaralı kupasını dördüncü kez kazanan Barcelona, Manchester United ile oynadığı final maçında rakibini 3-1 yenerek sadece Kupa'ya uzanmadı, aynı zamanda yüz milyonların da sahibi oldu.

Ceyhun Kulburlu-1 Mayıs 2011

Türk futbol kulüplerinin UEFA’nın Finansal Fair Play Kriterleri’ne uyum sağlaması için bankacılık sektörü de düğmeye bastı. Son yıllarda kulüplerin bu kriterlere uyum sağlaması için çeşitli krediler kullandırıldığını anlatan Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, “Süper Lig’in geliri 1 milyar dolara koşuyor” dedi.

Ceyhun Kulburlu- 17 Nisan 2011

Bir yıl boyunca 48 takıma yaklaşık 135 milyon Euro dağıtan UEFA Avrupa Ligi’nde yarı finalde mücadele edecek olan 3 Portekiz takımı şimdiden 30 milyon Euro’ya yakın para kazandı. Beşiktaş ise ligde tek Türk takımı olmanın avantajıyla yarı finale çıkan bir Portekiz takımı kadar para kazandı. Türkiye’ye bu kupadan 10 milyon Euro para geldi.

Ceyhun Kulbur- 10 Nisan 2011

Spor Toto Süper Lig’de bu sezon taraftarların çıkardığı olaylar nedeniyle 10 maç seyircisiz oynandı. Tribünlerin boş kaldığı maçlarda kulüplerin bilet gelir kaybı 8 milyon lirayı geçti. Ekonomik açıdan en büyük kaybı ise Fenerbahçe yaşadı.

5 Nisan 2011-Yabancı oyuncu transferleri için harcanan bonservis paraları sonunda Merkez Bankası’nın raporlarına yansıdı.

22 Mart’ta Merkez Bankası’nın internet sitesinde yayınlanan “Ödemeler Dengesi Raporu 2010 4. Çeyrek” verilerine göre kulüpler yabancı futbolculara 52 milyon dolar bonservis parası öderken, gelir 16 milyon dolarda kaldı.