Galatasaray ve Halka Açık Şirketi Meselesi
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Hata
  • JUser::_load: Unable to load user with id: 62
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Mali Diğer Yazarlar Galatasaray ve Halka Açık Şirketi Meselesi

Galatasaray ve Halka Açık Şirketi Meselesi

Ali İhsan Karacan - 24 Şubat 2012 Ali İhsan Karacan'ın gazeteport.com'da yayınlanan ve konunun uzmanı olarak çok önemli bir değerlendirmeyi içeren bu makaleyi futbolekonomi.com okurlarıyla paylaşmak istedik.

Türk futbol kulüplerinin yapılanması ve borsadaki şirket örgütlenmelerine ilişkin yıllardır futbolekonomi.com olarak dile getirdiğimiz görüşlerin, Sermaye Piyasası Kurulu eski başkanlığını da yapmış bulunan sn. Ali İhsan Karacan tarafında da dile getirilmesi gerçekten çok önemli ve öğretici. Bütün kulüp yöneticilerinin olduğu kadar SPK yetkililierinin de de dikkatle okuması gereken bir makaleyi görüş ve değerlendirmelerinize sunuyoruz.

 

Bir önceki yazımda futbol kulüplerinin şirketlerinin halka açılmalarına izin verilerek İMKB’ye kote edilmeleri kararının SPK’nın yaptığı önemli bir stratejik hata olduğunu belirtmiştim. Bun temel nedeninin de bunların gerçekte şirket olmadıklarını ve sahipli olmayan ve sahip değişikliği yaşama olanağı olmayan organizasyonların gerçek anlamda şirket olamayacakları ve şirketler piyasası olan Borsada da yerlerinin olmasının pek doğru olmadığını söylemiştim.

 

 

Sorun sadece bunların sahipliği meselesiyle sınırlı değil. Gerçektende futbol kulüpleri başta politikacı ve bürokrasi olmak üzere karar verici ve politika yapıcılardan hem sürekli tercihli muamele görmek hem de kurallarla ilgili bir sorunla karşılaşırlarsa kuralları değiştirmek istiyor ve sonunda da bunu başarıyorlar. Davranış kalıpları böyle olan kurumların, kural egemenliğinin birincil unsur olduğu sermaye piyasaları ile uyum içinde çalışacaklarını ve yaşayacaklarını söylemek güç. SPK’nun piyasasının objektif kural ve ilkeleriyle ve çalışma koşulları ile daha baştan uyum sorunu olan kurumların düzenlediği ve denetlediği piyasaya girmelerine olumlu bakmamalıdır.

 

 

Galatasaray futbol kulübünün örneği ise diğer kulüplerin şirketleri ile kıyaslanmayacak kadar baştan itibaren sorunlu bir örnek. İlk halka açılış, iki şirketin birleştirilmesi ve en son sermaye artırımı sermaye piyasalarının temel ilke ve kuralları ile çelişki ve sorunlu birer örnek.

 

 

Daha başlangıçta Galatasaray’ın şirketi halka açılırken oldukça yanlış bir modelle yola çıktı. Bu model gideri pek olmayan ama geliri olan, faaliyeti ve riski olmayan ama dağıtılacak karı olan bir şirket modeliydi . Bu modelde hem şirketin paydaşları arasında ve hem de şirketle paydaşları arasında ve de Galatasaray Kulübü ile şirket arasında yarar ve risk dengesi olağanüstü bozuktu. Model, bir şirket ve risk alan, kar varsa kardan pay alan hissedar ilişkisinden çok garantili bir geliri paylaştıran bir modeldi. Bu bozuk ve dengesiz yapı şirket modeline uygun bir yapı olmadığı gibi sermaye piyasaları açısından da uygun ve kabul edilebilir bir yapı değildi. Bu dengesiz modelin  (doğal olarak birincil sorumlu belki o günkü kulüp yöneticileriydi) halka açılmasına daha baştan SPK’nın izin vermemesi ve dengeli bir modelin kurulmasını istemesi; bu yapılmadıkça da halka açılmaya izin verilmemesi gerekirdi. Bu dengesiz yapının aktörlerini de ve yararlanıcılarını da GS camiası iyi biliyor benim bir şey söylememe gerek yok.  Futbol kulüplerinin isteklerine gözü kapalı onay verme anlayışı, ne yazık ki modelin yanlışlığını ne anlayabilecek durumdaydı ne anlasa bile tavır koyabilecek durumda.

 

 

Nitekim bu yanlış ve yarar dengesi bozuk model yürüyemezdi ve yürümedi de. Bundan çıkış yolu da Galatasaray Kulübünün bir başka kapalı şirketi ile İMKB’ye kote bu şirketi birleştirmekte bulundu. SPK’nın koyduğu çağrı yükümlülüğü uzun sürede sürüncemede bırakıldı. SPK da bu sürüncemede bırakmayı seyretti ve gerekli mekanizmaları harekete geçirmedi. (Jet Fadıl adıyla anılan Fadıl Akgündüz’ün milletvekilliğini düşüren mahkûmiyetin çağrı yükümüne uymamak olduğunu da bu arada hatırlatayım). Sonunda Galatasaray sermaye piyasası sisteminin özüne ve ruhu ile ilkelerine aykırı bir şekilde bu iki şirketi birleştirmeyi başardı. Ne de olsa o futbol kulübü. O ne ister de olmaz ki?  Bu yanlış ve yapılmaması gereken birleşme sonunda bugünkü zararlı bir şirket yapısı ortaya çıktı. Bunun etik olarak (ve kuşkusuz hukuksal olarak)  günahı kimde acaba? Hadi birleşme oldu diyelim, çağrı yükümü fiilen etkisizleştirilen bir ön koşula dönüştürüldü diyelim. Ama ya sonrası. Bu birleşme nedeniyle çıkması olası sorunları bir ölçüde giderecek ve çözümleyecek bir yapılanma birleşme ön koşulu olmalıydı ve birleşme sonrası yeterince izlenme altında tutulmalıydı.

 

Şirketler hukuku literatüründe bir şirketin büyük ortaklarının, küçük ortaklarını taciz etmesinin klasik yollarından birisinin bedelli olarak büyük oranlı sermeye artırımı yapmak olduğu söylenir ve yazılıp çizilir. Bu evrensel bir olgu ve kontrol eden ortakların kontrol etme gücünü kötüye kullanmalarının, küçük pay sahiplerini taciz etmelerinin klasik örneği ve yöntemi. Bunu SPK da en kıdemsiz uzman yardımcıları bile bilir. Bir şirket sermayesini 100 kat artırıyorsa bir anormallik vardır. Gerekçesi ne olursa olsun, hatta birikmiş zarar gibi bir gerekçe bile olsa, böyle bir artırım istemi bütün alarm zillerinin çalması (elektrikler kesik değilse!) sonucunu doğurmalıydı. Böyle bir artırıma izin verebilmek için artırım sonrasının en ince detayına göre planlanması, takvime bağlanması ve uygulamanın denetlenmesi yönünde bir proje istenmeli; sorumlular hakkında gerekli işlemlerin yapılması ve bütün bunların da kamuya açıklanması gerekir. Eğer bir şirket birikmiş zararını karşılamak amacıyla sermayesinin 100 katı sermaye artırıyorsa bu durumun nasıl olarak ve neden ortaya çıktığı, sorumlularının kimler olduğu gibi bir dizi soru da cevabını bekler. Bu nedenle böylesi bir sermaye artırımına izin verilmemeliydi diye düşünüyorum. Eğer bu artırıma izin vermemek Galatasaray Kulübünün halka açık şirketinin iflasına neden oluyorsa bile, iflas etmesine izin ve yol verilmeli idi. Böylece futbol kulüpleri şirket ne demek imiş belki onu öğrenirlerdi. Piyasa mekanizmasının temel kurallarını çalıştırmayan ya da çalışmasını engelleyen bir sermaye piyasası varlık nedenlerinin önemli bir ayağını göz ardı ediyor demektir.

 

 

Galatasaray şirketi normal bir şirket olsa idi ya iflas edecek idi ya da sahibi ve yönetimi değişecekti. Bu iki yolun da kapalı olduğu bir organizasyon nasıl gerçek anlamda bir şirket olabilir ki?  Bu iki yolun da kapalı olduğu bir kuruluş sermaye piyasalarında borsalara neden kote olabilsinler ki?

 

 

Doğal olarak sorun sadece SPK’nın sorunu değil. SPK bu şirketlerin halka açılmasına izin vermeyerek sadece bunların yaratabileceği sorunun sermaye piyasalarına bulaşmasına engel olabilir. Halka açılmalarına izin verdikçe de sadece sorunu gereksiz yere sermaye piyasalarına bulaştırmakla kalmıyor sorunun şirket kimliği altında büyümesine, karmaşıklaşmasına ve de çözümünün zorlaşmasına ve sermaye piyasasında bozucu etkisi olan örnekler ortaya çıkmasına neden oluyor.

 

 

Halka açılıp borsaya gelmeseler de ülkemiz açısından ve futbol endüstrisi açısından sorun devam ediyor. Bu nedenle, futbol kuruluşlarını ekonomik olarak işleyebilir ve para maliyeti kavramını bilen ve anlayan organizasyonlara dönüştürme görevi TFF da. Bu da TFF’nin meseleyi görebilecek kapasitesi olup olmadığında, kapasitesi olsa bile çözüm üretebilecek bir bakış açısına sahip olmamasında düğümleniyor. TFF ise temel sorunlar yerine basit, geleneksel ve günlük kavganın bir parçası olan konularla uğraşıyor. Daha doğrusu böyle kurgulanmış ve organize olmuş bir yapı. Bu haliyle de kalıcı ve sistemli çözümler üretebileceği ve bunları yaşama geçirebileceği kuşkulu. İlgili Bakanımız Sayın Kılıç’ın söylerken samimi olup olmadığını bilemediğim bir sözü var. Hükümetin TFF’ye Başkan arayıp bulmak zorunda olmadığını söylüyor ve bu son derece doğru. Ama Hükümetin ve parlamentoda çoğunluğu olan bir iktidar partisinin görevi futbol endüstrisini uluslararası ilke ve kurallara uygun bir yasal ortama kavuşturması ve iyi kurgulanmış, görev ve yetkileri iyi dizayn edilmiş bir futbol federasyonu ile piyasanın diğer oyuncu ve unsurlarının yapısını kurmaktır.

 

 

Bir düzenleyici ve denetleyici sistem ile bu sistemin yönetimini yapan düzenleyici denetleyici kurumun başarısının ölçütü sistemin sorun yaratmasını önlemesinde, sorun ya da kriz çıksa bile bunu çabuk ve düşük maliyetle çözebilmesindedir.  TFF’nin başarılı bir kurum olup olmadığını da en azından bir süredir devam eden krizi nasıl yönettiğine bakarak değerlendirebiliriz.

 

 

İzleyen yazıda bazı düşüncelerimi aktarmaya devam edeceğim.{jcomments on}

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  7230  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Cuma, 06 Aralık 2024.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

05/11/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

8.698,48

-0,17

 bjk BJKAS

4,48

-2,18

 fb FENER

100,30

0.00

 gs GSRAY

6,83

+0,15

 trabzon TSPOR

0,93

0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.075,321

-0,41

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 43820854

TRENDYOL SÜPER LİG 2024-2025 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV

1

Galatasaray 13 11 2  0 35 13 22 35
2 Fenerbahçe 13  10   2 1 36  12   24

32

3 Samsunspor 14 9 2  3

29

14 15

29

4 Eyüpspor 14  6   5  3 21 15 6 23
5 Beşiktaş 13 6 4  3  22  15 7 22
6 Göztepe 13 6 3 4 24  19 

  5

 21 
7

Başakşehir

13 5  4  4 21 18 3 19
8 Ç.Rizspor 13 6 1

6

15 20 -5 19
9 Sivasspor 14 5 3 6 18    22  -4 18
10 Konyaspor 14 5 3 6 16 21 -5 18
11 Antalyaspor 13 5 2 6

17

25   -8 17
12 Trabzonspor 13 3 6 4 18  16 2 15
13 G.Antep FK 13 4 3

6

19  21  -2  15
14 Kasımpaşa 13 3 6 4 16 19 -3 15
15 Alanyaspor 13 3 5 5 12 16 -4 14
16

Kayserispor

13

2

6 5 13 25 -12 12
17 Bodrum FK 14 3 2 9 10 21 -11 11
18 Hatayspor 13 5 7 12 20  -22 8

19

A.Demirspor 13 0 2 11 9 31 -22

 

                 

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.