Sebahattin Devecioğlu- 13 Ekim 2018 Küresel spor endüstrisi bugün 620 milyar dolar değerinde olduğu ifade edilmektedir.  Küresel GSMH (Gayri Safi Millî Hasıla) dan daha hızlı olan büyüme ile, uzun vadeli beklentileri güçlü olduğu görünmektedir Bu pazardaki birçok katılımcı, 450 milyar Euro değerinde daha büyük bir dilim pasta için rekabet etmektedir.

Spor endüstrisi bugün stadyumdaki yiyecek, medya haklarına ve sponsorluklarına kadarına bir çok alanını kapsamaktadır. Spor takımları, ligler ve federasyonlar hakkında yapılan son bir AT Kearney araştırmasına göre, bugünün küresel spor endüstrisi 350 milyar Euro ile 450 milyar Euro (480-620 milyar $) arasında yer almaktadır. Buna altyapı inşaatı, spor malzemeleri, lisanslı ürünler ve canlı spor etkinlikleri dahil edildiği görülmektedir.

Özellikle canlı spor etkinlikleri, farklı sektör katılımcılarına, geleneksel medyadan, etkinlik düzenleyicilerinden, sporculardan ve izleyicilerinden uzaklaşan sponsorlara aboneler, izleyiciler ve reklam gelirleri ve ödemeli TV yayıncılarını arayan ücretsiz yayıncılardan etkileyici bir ortam sunmaktadır.

Spor endüstrisinin hızlı büyüyen ekonomilerde, yükselen ülkeler (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) ve Avrupa ve Kuzey Amerika'daki daha olgun pazarlarda GSMH 'dan daha hızlı büyüdüğünü ortaya koymaktadır.

Örneğin Çin Ulusal İstatistik Bürosu, 2016 yılı için Çin'in spor endüstrisinin büyümesi ile ilgili resmi verilere göre toplam 1,9 trilyon yuan (295 milyar dolar) olduğu ve ülke ekonomisini geride bırakarak % 11,1'lik bir büyüme gösterdiğini ifade etmektedir. Ulusal Spor Endüstrisi Konferansı'nda  yayınlanan raporda, sektöre katılan kuruluş sayısının 2015'ten 2016'ya sadece % 21,7, 2016'da ise 4,4 milyondan fazla kişinin yurt içi spor sektöründe çalıştığı görülmektedir. Spor endüstrisinin çoğunun büyümesi doğrudan devlet müdahalesine bağlı olduğu  Çin hükümeti 2025 yılına kadar 813 milyar dolarlık bir spor endüstrisi inşa etmeyi planladığı düşünülmektedir (forbes).

Resmi kaynaklar, 2016-17 mali yılı boyunca Pakistan'a spor malzemeleri ihraç ederek 307.943 milyon dolar kazandığını, Pakistan İstatistik Bürosu'nun (PBS) verilerine göre, Temmuz-Haziran döneminde (2016-17) yapılan futbol ihracatı Temmuz-Haziran döneminde (2015-16) 172.901 milyon $ olan ihracata göre 152.549 milyon $ olarak kaydedildi (tns.world).

Avrupa Komisyonu, “Avrupa 2020” nin büyüme ve istihdam stratejisinin kapsayıcı hedeflerine daha etkili bir şekilde katkıda bulunan politikaları tasarlamaya yardımcı olmak için sporun makro-ekonomik etkisini değerlendirmeyi planlamaktadır. AB yöneticileri ayrıca, spor sektörünün üretim, perakende, altyapı, turizm, eğitim, medya ve bahis gibi diğer ekonomik alanlarla doğrudan ve dolaylı olarak endüstriyel çıktıya katkıda bulunduğu güçlü sinerjiler olduğunu vurgulamaktadırlar. Komisyon, sporun ulusal ekonomiklikler ve farklı ekonomik sektörler arasındaki Avrupa çapında bağımlılıklar hakkında daha fazla bilgi sahibi olması durumunda bölgesel kalkınma ve iş yaratma için bir araç olarak kullanılabileceğini ifade etmektedirler (Euractiv).

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenen bilgilere, kültür fizik, cimnastik, atletizm ve diğer sporlar için kullanılan malzeme ithalatı 2011-2015 döneminde yüzde 16,4 artarak 15,3 milyon dolara yükseldiği, söz konusu dönemde en fazla ithalat 21,5 milyon dolar ile 2013 yılında yapılırken, geçen yıl itibarıyla en çok ithalat yapılan ülke yaklaşık 9 milyon dolar ile Çin olduğu. Son 5 yılda yapılan toplam ithalat da 82,8 milyon dolar olarak kayıtlara geçtiği,

Türkiye'nin genel amaçlı sporun dışında tenis, basketbol, cimnastik ve antrenman için kullanılan spor ayakkabı ithalatı yüzde 15 artarak, 19,8 milyon dolara yükseldiği. İthalat 2012 ve 2013 yıllarında 4 milyon dolar seviyelerine kadar gerilemesine karşın, son bir yılda iki katlık artış yaşandığı,  söz konusu artışta Vietnam'dan gerçekleştirilen dış alımın 5,2 milyon dolardan, 10,2 milyon dolara yükselmesi etkili olurken, bu ülke geçen yıl en çok ithalat yapılan ülke olarak kayıtlara geçtiği, Spor ürünleri İthalata geride kalan 5 yılda toplam 55,1 milyon dolar ödendiği . Böylece hem spor kıyafeti ve ayakkabısı alanlarında 2011-2015 döneminde yapılan toplam ithalat 138 milyon dolar olduğu vurgulanmaktadır.(fortuneturkey).

Yine Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye, 2015 yılında 26 ülkeden 15 milyon 300 bin dolar değerinde spor topu ithal ettiği, İthalat yapılan ülkeler arasında dünyaca ünlü spor markalarının üretim faaliyetinde bulunduğu, ucuz iş gücünün yaygın olduğu ülkeler başı çektiği, Top ithalatında ilk sırayı Çin’in aldığı . Dünyada birçok ürünün üretim ve ihracatında başı çeken Çin'den ithal edilen toplar için Türkiye'den 9 milyon 209 bin dolar çıktığı. Çin'i top ithalatında, 3 milyon 58 bin dolarla Pakistan ve 1 milyon 129 bin dolarla Tayland takip ettiği ( Hurriyet 2016) ifade edilmektedir.

2014 yılında hazırlanan Kalkınma Bakanlığının 10 . Kalkınma Planı Spor Özel İhtisas Komisyon Raporuna göre; “Türkiye’de spor pastasının büyüklüğü 1 Milyar 250 milyon dolara ulaşmış durumdadır. Bu pastanın 825 milyon dolarlık kısmı futboldan gelirken, kalan 425 milyon dolarlık bölüm ise diğer spor dallarından gelmektedir. Bu bağlamda sporun kendi etrafında yarattığı katma değer ile ulaştığı toplam spor pastası büyüklüğü 13,5 milyar dolara yaklaşmaktadır. Bu tutar dünyadaki spor pastasının büyüklüğünün yüzde 2,7’lik kısmını oluştururken, Avrupa spor pastasının yaklaşık yüzde 5,4’ünü oluşturmaktadır. Görüldüğü üzere ülkemizde spor gelirleri içinde futbolun önemli bir yeri bulunmaktadır. 600 milyon Euro’ya ulaşan büyüklüğüyle Türk futbol pastası, Avrupa futbol pastasının yaklaşık yüzde 4’üne karşılık gelmektedir” şeklinde ifade edilmektedir.

Sonuç olarak; Sporda üretim ve istihdam imkanlarının artırılması ile katma değerin oluşturulması için dünyadaki uygulamalara yer verilmelidir.

Spor sektörü ve üretimi konusunda, devlet politikası oluşturularak,  bu politikaya uygun hedefler ve planlar belirlenip, bu hedeflerin ve programların gerçekleşmesi amacıyla, finans kaynaklarının etkin,  verimli ve objektif kriterlere dayalı kullanılmalıdır. 

Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Planlama Kurumları ve Üniversiteler arasında gerekli koordinasyonun sağlanması ile birlikte ilgili birimler oluşturularak spor endüstrisi ve teknoloji konusunda çalışmalara hız verilmelidir. 

Spor ile ilgili yasal düzenlemelerin tümü gözden geçirilerek finans yönetimi açısından yeniden düzenlenmelidir.  Özel kurum ve kuruluşlar spor sektörü konusunda özendirilmeli ve teşvik  edilmelidir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Üniversiteler bünyesinde spor endüstrisine ve ekonomisine ilişkin birim oluşturularak, bu konuda geliştirici ve önleyici tedbirler alınarak, küçük orta boy işletmeler kapsamına spor işletmeleri de dahil edilmeli, finans kurumları, yerel yönetimler, sanayi ticaret odaları, spor işletmelerinin finans kaynakların arttırılması için teşvik tedbirleri uygulamalıdır.

KOSGEP, Kalkınma Ajansları, TUBİTAK, Teknokent gibi kurumlar Spor Endüstrisi ve Spor Sektörü alanında yapılacak proje ev çalışmaları destekleyici önlem ve tedbirler almalı,  Devletin Teşvik ve Proje  sistemleri bu alanlara göre de uyarlanmalıdır.

Spor sektörüne ilişkin tüm sektörler spor endüstrisi konusunda duyarlı ve bilinçli olarak finans hareketlerini bu yönde geliştirmeli, spor sektöründe mal ve hizmet üretimi uluslar arası kriterlere uygun rekabet şartlarını yerine getirecek marka ve kalite konusunda araştırma geliştirme çalışmalarına yönelmelidir. 

Kamu ve özel spor  tesislerinin işetme  prensiplerine uygun olarak işletilebilmesi  için  gerekli  mevzuat düzenlemeleri yapılarak,  çalışmalar spor sektörünün ilke ve kurallarına göre planlanmalıdır.

Türkiye Cumhurriyeti Devleti  tarafından her alanda başlatılan ekonomik kalkınma stratejileri spor sektöründe de yerli üretimin ve tüketimin teşvik edilmesine yönelik olarak da değerlendirilmelidir. {jcomments on}

Tweet

Tweetle                      Paylaş                        Paylaş