Olimpiyat Ekonomisi: Olimpiyatlarda Kim Kazandı, Kim Kaybetti?
Bizi Takip Edin Futbol ekonomisi facebookta futbol ekonomisi twitterde
x
Buradasınız >> Ana Sayfa Haberler & Makaleler Ekonomi Tuğrul AKŞAR Olimpiyat Ekonomisi: Olimpiyatlarda Kim Kazandı, Kim Kaybetti?

Olimpiyat Ekonomisi: Olimpiyatlarda Kim Kazandı, Kim Kaybetti?

1OlymPicGames1

Tuğrul Akşar- 9 Ağustos 2021 Pandemi nedeniyle 2020 Temmuz’unda Tokyo’da düzenlenmesi gereken olimpiyatlar 23 Temmuz 2021’de başladı ve 8 Ağustos 2021’de de sona erdi. 206 ülkeden 11 bin sporcu 36 branşta 339 altın madalya için mücadele etti.  

 

Olimpiyat düzenlemek büyük bir organizasyon ve yüksek bir bütçe gerektiriyor. Finansal bütçe tek başına yetmiyor, aynı zamanda Dünya Olimpiyat Komitesi bu sportif organizasyonun hangi ülkede ne zaman düzenleneceğine de karar veriyor.

 

Doğal olarak yüksek maliyetlere sahip bu organizasyon, düzenleyen ülkelere önemli bir prestij sağlarken, diğer taraftan çok pahalıya mal olabiliyor. Tıpkı toplam maliyetin 25 Milyar Dolar’a ulaşması beklenen Tokyo 2020 olimpiyatları gibi.

 

Bu bağlamda Tokyo 2020 olimpiyatları özelinde ve genel olarak ta geçmiş olimpiyatları göz önüne alarak, bu tür organizasyonların ekonomik, finansal maliyetlerini irdeleyeceğiz.

 

Özetle, bu organizasyonun kazananı ve kaybedenleri kimler oldu? Bu soruya yanıt bulmak için oyunun ve paydaşlarının ekonomik ve finansal analizini yapacağız.

 

İlk bölümde olimpiyat oyunlarının genel maliyetlerine bir bakalım.

 

Tokyo Olimpiyatları Bütçeyi Aştı

 

Tokyo 2020 olimpik oyunları maliyeti şimdiden 15.4 Milyar Dolar’a ulaştı.[1] 

Tokyo Olimpiyatları, 15 Milyar dolarlık 2012 Londra olimpiyatlarını[2] geride bırakan tarihin en pahalı olimpiyatları olacak gibi görünüyor.  

 

Yetkililere göre, 15.4 milyar dolar olarak harcama bütçesi öngörülen olimpiyat, Japon hükümet denetçilerinin raporlarına göre 20 milyar doları aşacak. Nihai maliyetlerin 25 Milyar Dolar’a kadar yükselmesi bekleniyor.[3]Japon hükümeti bu olimpiyata talip olduğunda, Olimpiyat komitesine verdiği tahmini bütçe yaklaşık 7.3 milyar dolar civarındaydı.[4] Oysa, şu anki maliyetler orijinal bütçenin neredeyse üç katına yükseldi.

Tekrar deneniyor...

 

Bu tutar, Tokyo 2020 Olimpiyat oyunlarını daha şimdiden tarihin en pahalı olimpiyatı konumuna taşıdı. Tokyo Olimpiyatlarına kadar en yüksek maliyete sahip olimpiyat 15 Milyar dolarlık maliyetiyle Londra Olimpiyatları olmuştu.

Tekrar deneniyor...

 

Olimpiyat maliyetleri üzerine yapılan bir araştırmaya göre, Olimpiyat Oyunları herhangi bir ülkenin düzenleyebileceği en pahalı mega etkinliklerden biri.

 

Çalışmaya göre, olimpiyatlara ev sahipliği yapmanın sporla ilgili ortalama maliyeti 12 milyar dolar ve sporla ilgili olmayan harcamalar tipik olarak bunun birkaç katı.[5]

   

Oxford Üniversitesinin Eylül 2020 itibariyle yaptığı bir araştırmaya göre, 1960’dan 2016’ya kadar düzenlenen yaz olimpiyatlarında bütçe harcamaları ortalama % 213, kış olimpiyatlarında ise %142’lik ’lik bir artış gösterdi. Yaz ve kış olimpiyatları toplamında ise ortalama bütçe artışı % 172 oldu.[6]

   

Pandemik olumsuzluklar nedeniyle geçen yıl yapılması planlanan Tokyo 2020’nin, 2021’e ertelenmesi ve olimpiyat oyunlarının seyircisiz oynanıyor olması da organizasyonun maliyetlerini Japon iş gazetesi Nikkei’ye göre 2,8 milyar dolar civarında artırdı.[7] Ertelemenin Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC)’ni de 800 milyon ABD Dolarına yakın bir zarara uğrattığı ifade ediliyor.[8]

   

Japon hükümeti bu olimpiyat nedeniyle oluşacak harcamaların 5.6 Milyar dolarlık kısmını sponsorlardan, kalan bölümünü de kamu bütçesinden karşılamayı hedefliyor.[9]

   

Japon hükümeti bu organizasyondan tahmini 721 Milyar Yen (Yaklaşık 6.5 Milyar Dolar) civarında gelir bekliyor.[10] 

   

“Halka Rağmen ve Ne Pahasına Olursa Olsun!” Olimpiyat

   

Eğer pandemi gerçekleşmemiş olsaydı, 2020 Olimpiyatları Japonya için gerçekten beklendiği gibi ekonomik ve sportif anlamda bir festivale dönüşebilirdi.  

   

Yaz Oyunlarını Tokyo'ya getirmenin başlangıçta Japonlar için iki önemli amacı vardı. Bunlardan ilki, Japonya'nın 2011'de kuzey Pasifik kıyılarını harap eden deprem, tsunami ve nükleer felaketin neden olduğu ekonomik ve sosyal yaraların sarılması bu olimpiyat ile mümkün olabilirdi.

   

İkincisi de, Japonlar özellikle bu organizasyon ile başta turizmde çok ciddi canlanma ve bunun ekonomiye olumlu etkisi olabileceğini tahmin etmekteydiler. Bu sayede yaklaşık otuz yıldır devam eden ekonomik resesyondan çıkabilme olasılığı da mümkün olabilecekti.

   

Bu iki temel amacı yaşama geçirmek için 2013'te dönemin başbakanı Shinzo Abe hükümeti, Japonya'nın oyunlara ev sahipliği yapabilmesi için her türlü maliyete katlanacağını ifade ediyordu.[11]

   

Yukarıda dile getirilen iki temel amacın dışında Japonların üçüncü (bence de asıl saik) bir başka amaçları daha vardı. Bu da: Çin ile hayatın her alanında girişilen yıkıcı rekabette geride kalmamaktı. Çünkü, 2022 kış olimpiyatları Çin Beijing kentinde düzenlenecekti.

   

Çin ile ekonomik rekabette geride kalan Japonya, ekonomik durgunluğu aşabilecek manevilalardan birisi olarak olimpiyatları görüyordu. Nitekim 1994’te 4.9 Trilyon dolar GSMH’sı bulunan Japonya 1990’lı yılların ikinci yarısından itibaren resesyona girmişti. 2020 sonu itibariyle 5 Trilyon dolar GSMH’ya sahip bulunan Japon ekonomisinde geçen 26 yıllık büyüme % 08 civarında gerçekleşmişti. Oysa, 1994’te 561,7 Mio Dolar GSMH’sı bulunan Çin’in ekonomik büyümesi bu süreçte tam 26 kat artarak 14.7 Trilyon Dolar’a ulaştı. [12]1990’lı yıllarda dünyanın iki süper gücünden birisi konumundaki Japonya’nın bugün yerini Çin almış vaziyette.  Çin günümüz küresel ekonomisi ve siyasetinin en önemli aktörlerinden birisi konumunda.

 

   

Hal böyle olunca, Japon hükümeti “Halka rağmen ve ne pahasına olursa olsun”, bu olimpiyatı düzenlemeyi göze alan bir politik yaklaşım sergiledi.

   

Ne var ki, Japonya için peri masalı gerçekleşmedi. Pandemi olimpiyatlara yönelik tüm hesap ve kitabı rafa kaldırdı.

   

Japon devlet televizyonunun yaptığı yeni bir ankete göre, Japonların %80'inden fazlası virüs nedeniyle ertelenen Olimpiyatlara ev sahipliği yapmaya karşı çıktı.[13]

   

Yukarıda verdiğimiz verilerden hareket edildiğinde, Tokyo 2020’den 721 Milyar (Yaklaşık 6,5 Milyar Dolar) Yen gelir beklentisi olan Japonya’nın katlanacağı toplam maliyetin 25 Milyar dolara çıkması durumunda gelir gider farkı aleyhte 18,5 Milyar dolara ulaşacak. Sponsorlardan sağlanacak ilave 5,6 Milyar dolarlık ek katkı bu zararı 12,6 Milyar dolara geriletmiş olacak. Yani bu tutar hazine kaynaklarından karşılanacak.

   

Olimpiyatların Japon ekonomisine etkisi ise pandemik olumsuzluklar nedeniyle çok sınırlı düzeyde olacak. Ancak, televizyon yayınları etkisiyle turizm ve diğer ekonomik aktiviteler nedeniyle olimpiyatların 2021-2030 arası ekonomik etkisinin yaklaşık 30 Milyar dolar civarında olabileceği öngörülüyor.[14] Ne var ki, bu öngörülen gelir maalesef pandemi öncesi bir tahmin. Japonların 20 milyon turistin ülkelerine geleceği[15] beklentisine dayalı bir olası gelirden söz ediyoruz. Kaldı ki, bu etkinin oyunlardan sonra on yıllık bir süreçte oluşması beklenmekteydi. Böyle bir gelir gerçekleşse bile, oluşacak gelir Japon GSMH’nın ancak binde altı (% 06)’sına karşılık geliyor ki, toplam ekonomik büyüklük içinde küçük bir tutarı ifade ediyor.

   

Olimpiyatlar Kar Eder mi?

   

Oxford Üniversitesi’nin 1960 ile 2016 arası düzenlenen olimpiyatları ekonomik mercek altına aldığı araştırmaya göre[16], 1980’lere kadar olimpiyat oyunlarının ekonomik faturası zararla sonuçlanmıştı. İlk olarak 1984 Los Angeles olimpiyat oyunlarıyla, bu oyunlar kazanç kapısına dönüştü. Günümüzde küreselleşmenin nimetlerinden daha fazla yararlanır hale gelen olimpiyat oyunları artık önemli bir ekonomik etkinlik haline geldi. Bu kapsamda bakıldığında, olimpiyat oyunları çok maliyetli birer sportif organizasyon olmakla birlikte, önemli bir ekonomik faaliyet alanı haline de geldi. Örneğin, Londra 2012 olimpiyatları 15 Milyar dolarlık bir maliyete ulaştı.

   

Oxford Üniversitesi araştırmasına göre 1980-2016 yaz olimpiyatlarının ortalama maliyetleri 6 Milyar Dolar seviyesinde gerçekleşirken, 2007-16 arası yapılan yaz olimpiyatlarının ortalama maliyetleri ise iki kat artarak 12 Milyar Dolar’a ulaştı. Kış olimpiyatları ve yaz olimpiyatlarını bir arada düşündüğümüzde ortalama olimpiyat maliyeti 1960-2016 arası 4.5 Milyar Dolar olarak gerçekleşti. [17]

     

Olimpiyatlarda Kim Kazandı?

   

Buraya kadar gördük ki, olimpiyat düzenlemek zahmetli ve pahalı bir iş. Bu sportif etkinlik, kamu bütçesine çok ciddi ekonomik ve finansal yük getiriyor. Bugüne kadar yapılan olimpiyatlarda ev sahibi olup da para kazanan çok az ülke bulunuyor. Bu bağlamda 1984 Los Angeles, 1992 Barcelona ve 2012 Londra olimpiyatlarını düzenleyen ülkeler ev sahibi olarak kar elde ettiler. Bu ülkelerin orta ve uzun vadede neden kar ettiklerine bakıldığında ise çok sağlam bir sportif alt yapıya, üstün iletişim ve teknoloji alt yapısına, ulaşım kolaylığına sahip olduklarını, turizm açısından önemli destinasyonlar olduklarını, önemli bir spor kültürüne sahip bulunduklarını ve ekonomik anlamda önemli bir büyüklüğe sahip olduklarını görüyoruz. Küreselleşme ile birlikte maliyetlerin ikiye katlanması, olimpiyat düzenlemeyi karlı kılmaktan çıkardığı gibi, Covid-19 örneğinden de görülebileceği üzere beklenmeyen riskler tüm olası getirileri de götürebilmektedir.

   

Peki bu işten kimler kar ediyor?

   

Bu işten kar eden iki kurum var. Bunlardan ilki Dünya Olimpiyat Düzenleme Komitesi (IOC) ve yayıncı kuruluş olan Amerikan NBC televizyonu…

   

Biz öncelikle Dünya Olimpiyat Komitesi’ne bir bakalım. (International Olympic Committee- IOC)

   

IOC Bir Spor Örgütü Olmaktan Daha Çok Finansal Bir Şirkete Döndü

   

IOC resmi web sayfasında kendisini, “23 Haziran 1894'te kurulan, kar amacı gütmeyen bağımsız bir uluslararası organizasyon” olarak tanıtıyor. “merkezi İsviçre'nin Lozan kentinde bulunan kuruluşun, gelirlerinin yüzde 90'ını sporun ve her seviyedeki sporcuların gelişimi için daha geniş spor hareketine dağıttığı”nı tanıtım sayfasında belirtiyor.

   

IOC kendisini “Olimpiyat Oyunlarının koruyucusu ve Olimpik Hareketin lideri” olarak konumlandırıyor. Görev tanımını yaparken de, küresel bir organizasyon olduğunun altını çizerek, “Sporcular, Ulusal Olimpiyat Komiteleri, Uluslararası Federasyonlar, Olimpiyat Oyunları Organizasyon Komiteleri, Dünya Çapında Olimpiyat Ortakları ve Olimpik yayın ortakları dahil olmak üzere tüm Olimpiyat paydaşları arasında işbirliği için bir katalizör görevi gören bir yapısı “ olduğunu, ayrıca Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlar dahil olmak üzere kamu ve özel makamlarla işbirliği yaptığını ifade ediyor ve devam ediyor: “Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin vizyonu, Spor Yoluyla Daha İyi Bir Dünya İnşa etmektir.” [18]

   

Peki IOC gerçekten de böylesi ulvi amaçlarla mı hareket ediyor? Bunu anlayabilmenin yolu bu kuruluşun yıllık faaliyet raporunda yer alan finansal verileri analiz etmekten geçiyor.

   

Şimdi biz IOC’nin finansal durumuna bir göz atalım.[19]

   

Öncelikle IOC’nin elde ettiği gelirlere ve bu gelirlerin nereden geldiğine bir bakalım.

   

IOC’nin gelirlerinin % 90’ı Olimpiyat Oyunlarından, %10’luk bölümü de diğer alanlardaki etkinliklerden geliyor.

   

IOC’nin 2020 faaliyet raporuna göre 2020 toplam gelirleri 4 Milyar dolar olarak gerçekleşmiş olup bu gelirlerin % 73’ü yayın hakları satışından elde olunmaktadır. Kalan tutarın %18’lik kısmı pazarlama ve satış gelirlerinden, kalan % 9’luk kısım da diğer gelirlerden oluşmaktadır.

   

Bu kapsamda bakıldığında IOC’nin 2016 Rio Olimpiyatlarından 2.9 Milyar dolar yayın hakları satış geliri elde ettiği görülmektedir.

   

IOC 2001-2004 arası toplam 3 Milyar, 2005-2008 arasında 3.9 Milyar, 2009-2012 arası 5.2 Milyar ve 2013-2016 arası da 5.7 Milyar dolar olmak üzere 2001-2016 arası toplam 17.8 Milyar dolar kümule gelir elde etmiştir.

   

Bu dönemde IOC’nin yaptığı gider ve harcama toplamlarına bakalım.

   

IOC yukarıda belirtilen süreçte ise düzenlediği 2004 Atina, 2008 Beijing, 2012 Londra ve 2016 Rio yaz olimpiyatlarına toplam 5.120 Milyon Dolar; aynı dönemde düzenlendiği kış olimpiyatlarından 2002 Salt Lake City’e, 2006 Turin’e, 2010 Vancouver’e, 2014 Sochi’ye ve 2018 PyeongChang’e de 3.6 Milyar Dolar olmak üzere toplamda 8.7 Milyar dolar harcama yapmış durumda.

   

IOC’nin bu süreçte kar gelişimini irdelediğimizde ise: yaz olimpiyatlarından 1.614 Milyon Dolar, kış olimpiyatlarından da 843 Milyon dolar olmak üzere toplam 2.457 Milyon Dolar kümule kar elde ettiğini görmekteyiz. Yani, IOC bu kapsamda son yirmi yılda 122,8 Milyon dolar civarında yıllık ortalama kar elde etmiş durumda.

   

IOC’nin 2020 Finansal raporlarına göre, IOC çok ciddi bir ekonomik gelir ve finansal kar eden bir örgüte dönüşmüş durumda.

   

IOC’nin toplam özkaynakları 2020 sonu itibariyle 2.473 Milyon dolara ulaşırken, aktif büyüklüğü 5.7 Milyar dolara yükseldi. Kurumun mevduat ve benzeri nakit varlıkları ve finansal yatırımları toplamı ise 2.371 Milyon dolar seviyesinde.

   

IOC’nin 2020’deki toplam gelirleri 1.707 Milyon dolar olarak gerçekleşti. Bunun1.087 Milyon dolarlık kısmı yayın gelirlerinden oluşurken, pazarlama ve diğer satış gelirleri toplamı da 620 milyon dolar oldu.

   

IOC’nin para piyasalarında devlet tahvili ve hazine bonolarına yatırımları olduğu gibi, ayrıca yoğun olarak EUR, JPY, CHF, AUD, GBP, USD ve CAD gibi farklı para cinslerinden yapılandırılmış finansman ürünlerine yatırım yaptığı görülüyor. Bu yatırımlardan IOC’nin yıllık ortalama 100 Milyon dolara yakın finansman getirisine ulaştığı anlaşılıyor.

   

Kısacası, IOC günümüzde artık sadece bir spor örgütü olmaktan daha çok, finansallaşan sporun ekonomik ve finansal bir örgütü haline dönüşmüştür. Bu yapısıyla IOC olimpiyatların kazananı. Bu bağlamda ne kadar çok olimpiyat, o kadar çok gelir ve kar demek IOC için.

 

Sadece IOC Değil, Yönetim Kurulu Üyeleri de Kazananlardan

 

IOC'de görev yapmak her ne kadar "gönüllük temelinde" olmak zorundadır deniliyorsa da, gerçek durumun hiç te öyle olmadığını size verilerle kanıtlayayım.[20]

 

Başkan + on yönetim kurulu üyesinden oluşan IOC yönetim kurulu ile dünyadaki diğer Olimpiyat Komitesi üyelerine çok önemli tutarda ücret, prim, huzur hakkı, sosoyal güvenlik ve emeklilik primi ödemesi gerçekleştiriliyor.

 

Faaliyet raporuna göre 2020 içinde dünyadaki IOC komite üyeleri ve tüm çalışanlarına 117.2 Milyon dolar ödeme yapıldığı görülmektedir. IOC'nin yönetim kurulu üyelerine aynı dönem içinde ödenen emeklilik prim ve ücretleri toplamı 18.765.000 dolara ulaşırken, tüm IOC üyelerine yönelik ödenen sosyal güvenlik prim harcamaları ise 17.198.000 dolar olarak gerçekleşmiştir. Özetle, 2020 içinde IOC üyelerine ödenen toplam ücret, maaş, emeklilik prim ve sosyal güvenlik ödemeleri toplamı 153.2 Milyon dolar seviyesinde olmuştur. Bu harcamalar toplamı 2019 için de 137 Milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir.

 

IOC yönetim kurulu üyelerine ödenen yönetim kurulu toplantı ücretleri (huzur hakkı) ise 2020 için 5.017.000 dolar olmuştur.   

 

Yukarıdan da görülebileceği üzere IOC'de görev yapmak gerçekten "ulvi" bir görev! 

 

Japonya’da Bir Başka Kazanan: NBC

 

Olimpiyatların bir başka kazanını da Amerikan sermayeli yayıncı kuruluş NBC.

 

NBC pandemik olumsuzluklar devam ediyor olsa da, olimpiyat yayınlarından ciddi para kazandı, kazanmaya da devam ediyor.

   

Japonya'daki salgınla ilgili artan endişeye rağmen, NBC yöneticileri yayın ve kablo kanallarında ve Peacock yayın hizmetinde 7.000 saatten fazla yayın gerçekleştirdiler.

NBC yöneticileri, 2020 pandemik ertelemesinin ardından baskılanan talebin daha yüksek izleyici kapasitesine neden olduğunu ve pandeminin olumsuz etkisini tersine çevirdiğini ifade ediyorlar.

 

Mart 2020'de, pandemi nedeniyle oyunlar henüz daha ertelenmemişken, NBC Olimpiyatlar için rekor sayılabilecek bir düzeyde, 1.25 milyar dolardan fazla reklam sattı. Bu tutar bugüne kadar düzenlenmiş olimpiyatlarla kıysalandığında, inanılmaz bir rakamdı. ABD merkezli bir medya ve telekomünikasyon şirketi olan, dünyanın en büyük yayın ve kablo televizyon şirketi olan Comcast Corparation 2014'ten 2020'ye kadar Olimpiyatları televizyonda yayınlama hakları için ABD hazinesine 4,4 milyar dolar (yıllık ortalama 1,1 milyar dolar) ödeme yaptı. NBC daha sonra, 2021-2032 arası düzenlenecek olimpiyat oyunlarının yayın hakları için de, ilave 7,75 milyar dolarlık bir tutarı da (yılda ortalama 1,3 milyar dolar) ödemeyi kabul etti. 

Rio Olimpiyat Oyunları sırasında TV izleyicileri azalmış, reytingler düşmüş olsa da, NBC Rio'daki 2016 Olimpiyatları'ndan 250 milyon dolar kar sağlamıştı. Şüphesiz ki, ABD'li sporcuların performansları da, reytinglerin gidişatında büyük rol oynadı.[21]

 

NBC Universal CEO'su Jeff Shell yaptığı açıklamada, “Tokyo Oyunlarının NBC tarihindeki en karlı Olimpiyatlar olabileceğini” söyledi.Shell, “Mart 2020'de NBC Universal’ın Tokyo Olimpiyatları için ulusal reklamda 1,25 milyar dolardan fazla reklam satışı gerçekleştirdiğini, bu tutarın bu tür etkinliklerde bir yayıncı için rekor olduğunu” söyledi.[22]

 

Comcast Corp'un (CMCSA.O) sahibi olduğu NBC Universal, Olimpiyatlar için ABD yayın haklarını 2032 yılına kadar uzatmak için 7,65 milyar dolar ödedi.[23]

 

Büyük Ekonomiler Kazandı!

 

Finansal Futbol isimli kitabımızda saptadığımız tespit: Futbolun giderek finansallaştığı ve merkez ülkelerin ekonomik, sportif ve finansal olarak güçlü bir hegemonya oluşturduklarıydı. Bu tezimizi olimpiyatlar için de yineleyebileceğimizi, madalya sıralaması doğruluyor. Gerçekten de son yirmi yılda futbol hızla finansallaştı ve paranın güdümüne girdi. Küreselleşme sporda da hızlı bir finansallaşmayı getirdi ve paranın gücünü, sporun gücüne egemen kıldı. Nitekim Mahfi Eğilmez'in kendi bloğunda da dile getirdiği gibi, en fazla madalya kazanan ülkelere baktığımızda, bir kaç istisna dışında GSMH'sı en yüksek ülkelerin en fazla madalyayı kazandığını görüyoruz.

 

Tokyo 2020'de en fazla madalya kazanan ilk on ülkeyi sıralarsak, bu ülkelerin ABD, Çin, Japonya, Almanya, Büyük Britanya, Hindistan, Almanya, Fransa, İtalya ve Kanada olduğunu görmekteyiz.

 

Bu kapsamda değerlendirildiğinde , "... ülkelerin GSYH’siyle elde ettikleri toplam madalya arasındaki korelasyon katsayısı 0,80 ve altın madalya sayısıyla ilişkiyi gösteren korelasyon katsayısı da 0,82 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlar bize GSYH ile toplam madalya ve altın madalya sayısı arasında son derecede güçlü bir ilişki olduğunu gösteriyor...ülkelerin ekonomik güçlerinin genel olarak spora da yansıdığı şeklindedir. Değişkenler arasındaki yüksek korelasyon katsayısı da bunu doğrulamaktadır. Buna karşılık GSYH büyüklüğü olarak ilk 20 ekonomi arasına giren Hindistan, Endonezya, Suudi Arabistan gibi yüksek GSYH'li ülkeler GSYH'sine göre düşük sayıda madalyayla ve GSYH büyüklüğü açısından ilk 20 ekonomi arasına girmeyen Küba, Macaristan, Polonya gibi bazı ülkeler de GSYH'sine göre yüksek sayıda madalya ile istisna oluşturmaktadır."[24]

 

Mahfi Eğilmez'in ortaya koyduğu gerçek, bizim futbola ve spora ilişkin finansallaşma tezimizi doğruluyor. Bu tez doğrultusunda Tokyo 2020'den sportif olarak en kazançlı çıkan ülkelerin, dünya ekonomisine yön veren ülkeler olduğunu görüyoruz.

 

Sonuç

 

Modern olimpiyatların ve olimpizmin kurucusu Fransız Pierre de Coubertin'in felsefesine göre olimpizm, maddi bir çıkar beklentisi olmaksızın, insanlara ilham veren, bireyi ahlaken dönüştüren, amatör ruhla sporcuların yarıştığı bir sportif etkinlik olmalıydı.[25] Kazanan da, kaybeden de olimpik ruh içinde yarışır ve ödüllendirilirdi. Bugün ise olimpiyatlar artık ciddi parasal organizasyonlara dönüşmüş durumda. Sponsorların sayesinde kazanan sadece altın madalya almıyor, milyonları da kazanıyor. Olimpiyat ruhu yerini paraya bıraktı. Bu büyük spor etkinliği artık amatör ruh içinde yarışmaktan ibaret değil.

   

Günümüzde olimpiyatlar, sporcunun altına ulaşmak için her türlü yolu mubah gördüğü; ülkeler içinse ticaret, siyaset ve reyting ile ünlü markalarla karlı sözleşmelerin imzalandığı, milyar dolarlık devasa bir ekonomik ve finansal bir kazanç kaynağına dönüştü. Bu dönüşüm ve değişimin temel nedeni ise: küreselleşmeyle birlikte niteliksel değişim ve dönüşüme uğrayan Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC)’nin, sportif ve sosyal amaçlardan uzaklaşıp tamamen kar odaklı bir şirkete dönüşmesidir. Bu haliyle artık IOC bir sportif organizasyon değil, kendi ifadeleriyle bir şirkettir. Olaylara ve olgulara şirket politikaları mantığı ile yaklaşıldığında ise doğal olarak organizasyonun temel amaçları da gözden kaçırılmış oluyor.   

 
Kaynaklar:

 

[1] “The 2021 Olympics Are Turning Into a $20 Billion Bust for Japan”,

https://www.wsj.com/articles/

the-tokyo-olympics-staggering-price-tag-and-where-it-stands-in-history-11627049612 

[2] Regression to the tail: Why the Olympics Blow up? September 1, 2020. 

 https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3686009 

[3] “Japan Says No Fans at Tokyo Olympics”, https://frontofficesports.com/

japan-says-no-fans-at-tokyo-olympics/

[4] https://www.sportspromedia.com/news/tokyo-2020-cost-overrun-most-

expensive-summer-olympics-study 

[5] https://www.wsj.com/articles/the-tokyo-olympics-staggering-price-tag-and-

where-it-stands-in-history-11627049612 

[6] Regression to the tail: Why the Olympics Blow up? September 1, 2020. 

 https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3686009 

[7]The Massive Costs Behind The Olympic Games “,

https://www.forbes.com/sites/niallmccarthy/2021/07/21/

the-massive-costs-behind-the-olympic-games-infographic/ 

[8] https://www.sportspromedia.com/news/tokyo-2020-cost-overrun-most-expensive-

summer-olympics-study 

[9] https://www.weforum.org/agenda/2021/07/tokyo-2020-olympics-numbers/ 

[10] Planned revenue from Tokyo 2020 Olympics and Paralympics as

of December 2020, by source.

https://www.statista.com/statistics/1104761/japan-budget-plan-revenue-tokyo-olympics-and-

paralympics-by-source/ 

[11] https://fortune.com/2021/05/27/olympics-2021-japan-cancel-tokyo-covid/ 

[12] https://www.wsj.com/articles/SB10001424052748703

361904576142832741439402 

[13]“Over 80% of Japanese oppose Olympics this summer, poll shows”,

https://www.japantimes.co.jp/news/2021/05/17/national/tokyo-olympics- cancel-survey/ 

[14] https://www.statista.com/statistics/1096900/japan-estimated-economic-

impact-tokyo-2020-olympics-and-paralympics/ 

[15] “Economic Impact of the Tokyo 2020 Olympic Games “,

https://ideas.repec.org/p/boj/bojron/ron160121b.html 

[16] Regression to the tail: Why the Olympics Blow up? September 1, 2020. 

 https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3686009 

[17] Regression to the tail: Why the Olympics Blow up? September 1, 2020. 

 https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3686009 

[18] https://olympics.com/ioc/overview 

[19] Finansal analizimize konu tüm veriler

 https://stillmed.olympics.com/media/Documents/International-Olympic-Committee/Annual-report/

IOC-Annual-Report-2020.pdf?_ga=2.91128476.720820451.1628247913-760435040.1628247913 

adresindeki Annual Report 2020’den alınmıştır.  

[20] IOC-Annual-Report-2020.pdf?_ga=2.91128476.720820451.1628247913-760435040.1628247913

 adresindeki Annual Report 2020’den alınmıştır. 

[21]https://fortune.com/2021/06/14/nbc-broadcast-2020-tokyo-olympics-most-profitable-ever-coronavirus-pandemic/

?queryly=related_article 

[22 https://www.reuters.com/lifestyle/sports/nbcuniversal-ceo-says-tokyo-olympics-could-be-most-profitable-

ever-company-2021-06-14/ 

[23] https://www.reuters.com/lifestyle/sports/nbcuniversal-ceo-says-tokyo-olympics-could-be-most-profitable-

ever-company-2021-06-14/ 

[24] https://www.mahfiegilmez.com/2021/08/ulkelerin-geliriyle-elde-ettigi.html

[25]Pierre de Coubertin, The philosophic foundation of modern Olympism. In N. Müller (Ed.), Pierre de Coubertin 1863–1937 Olympism: Selected writings. Lausanne, Switzerland: International Olympic Committee.

 

 
 

 

                    linkedin-logo Paylaş                        Flipboard -logo Paylaş

Bu İçerik  3860  Defa Okunmuştur
 

Degerli yazarimiz Tuğrul Akşar Cuma, 02 Nisan 2010.

YAZARIN DIGER YAZILARINI GORMEK ICIN TIKLAYIN

Neden Futbol Ekonomisi?

 

www. Futbolekonomi.com’un  vizyon ve misyonu temel olarak  Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi’nin (FESAM) vizyon ve misyonuna paralel ve aynı düzlemdedir.

 

Bu bağlamda temel misyonumuz: Futbolun yerel ve küresel makro özelliklerini incelemek ve yeni yapısal modeller önermek; bu kapsamda entelektüel gelişimi hızlandırmak ve buna ilişkin referans olabilecek bir database oluşturmak ve bunu tüm futbol araştırmacılarının emrine sunmak... Bu amaçla yapılan çalışmaları yayımlamak; gerekli her türlü bilimsel futbol araştırma ve geliştirme projelerine entelektüel anlamda destek vermek.

 

Temel Vizyonumuz: Önerilen yeni modellerin gerçekleştiğini görmektir.

 devamı >>>

finansal-futbol-anim-1

tugrulaksar_ge_roportaj

Tuğrul Akşar Güngör Urasın sorularını yanıtlıyor

  Yazar Tuğrul Akşar,
Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras'ın
sorularını yanıtlıyor.
detay için tıklayınız..

 

Spor Endexi

 

28/03/2024

Kapanış Günlük
Değişim %
  BİST 100

9.079,97

+3,10

 bjk BJKAS

52.70

+1,35

 fb FENER

82,10

-0,85

 gs GSRAY

6,59

+0,30

 trabzon TSPOR

1,41

-0,00

   SPOR ENDEKSİ

3.904,42

+0,49

Videolar

Tuğrul, Tuğrul Akşar, Pusula, Ekonomi, Futbol, Futbol Ekonomi, Mali,VİDEONUN DEVAMI VE DİĞER VİDEOLAR İÇİN TIKLAYIN.

İstatistikler

İçerik Tıklama Görünümü : 39281013

TRENDYOL SÜPER LİG 2023-2024 SEZONU

  

 

 Sıra TAKIMLAR 0 G B M A Y AV
Galatasaray 27 23  3   1  57 15 42   72 
2 Fenerbahçe  27  22    4  1 70  22   48 

70

3 Trabzonspor  27  14 4  9  45  33 10 46
4 Beşiktaş 27  14   4  9 39  31 8 46
5 Kasımpaşa 27  11 6  10   48  50 -2 38
6 Sivasspor 27  9 10  8 34  35  

 -1 

 37 
7

Başakşehir

27   10  6   11   35 33  2 36
8 Rizespor 27  10  6

11 

28  40 -12  36 
9 Antalyaspor 27 11  32  31  1 35 
10

Kayserispor

27  10  8 35  38   -3  33
11 Samsunspor 27  9 12

33 

36 -3  33
12 AdanaDemir 27  11  39  36  3  32  
13 Alanyaspor 27  6 12

32 39   -8  30
14 Karagümrük 27  8 12  32  31    29  
15 Ankaragücü 27  11  10 32  35  -3  29
16 Hatayspor 27

6

11  10 32  37  -5 29
17 Gaziantep 27  7 13  31  40  -9  28 
18 Konyaspor 27   10 11  26  39   -13 28

19

Pendikspor  27 6 8 13 32 55 -23  26  

20

İstanbulspor 27 3 6 18 20 51 -31 12

Okur Yazar


Futbolun ekonomisi, mali, hukuksal ve yönetsel kısmına ilişkin varsa makalelerinizi bize gönderin, sizin imzanızla yayınlayalım.

Yazılarınızı  info@futbolekonomi.com adresine gönderebilirsiniz. 

 

 

Annual Review of Football Finance 2023

Annual Review of Football Finance 2023

Deloitte Sports Grup'un Avrupa Futbol Finansmanına ilişkin 32. kez düzenlediği yıllık futbol finans raporuna göre, Avrupa futbol pazarı 2021 - 22 sezonunda bir önceki yıla göre %7 büyüyerek 29.5 Milyar Euro büyüklüğüne ulaştı. Rapora ulaşmak için tıklayınız

Deloitte Money League - 2024

Deloitte Money league 2024

Deloitte Money League Raporunu 27. kez yayınladı. Rapora göre Avrupa'nın en zengin 20 kulübünün 2022-23 sezonunda gelirleri toplam 10.5 Milyar Euro'ya ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

UEFA Kulüp Finans&Yatırım Raporu 2024

 

UEFA Raporu-2023

UEFA Kulüp futbolunun finansal durumları ve yatırımlarına ilişkin yıllık görünüm ve benchmark raporunu yayınladı. Okumak için tıklayınız

 


 

2021-Money-league-Raporu

 

Yirmidördüncü Deloitte Money League raporuna göre Barcelona'nın 715.1 Milyon Euro'luk geliriyle ilk sırada yer aldığı, tamamı merkez lig kulüplerinden oluşan ve bir önceki yıla göre gelirleri %12 azalan Para Ligi raporunu okumak için tıklayınız

 


 

 

annual report 202021 photo

 

Avrupa Futbolunun patronu UEFA’nın gelirleri 5.7 Milyar Euro’ya Ulaştı. Raporu okumak için tıklayınız.

 


 

 UEFA-Kulup-Futbolu-Lisanslama-2023


UEFA’nın 2023’te yayınladığı en son  Kulüp Lisanslamaya İlişkin Karşılaştırma raporuna göre kulüpler Pandemi döneminde 7.3 Milyar Euro zarar ettiler. UEFA raporu, Avrupa kulüp futbolunun endişe verici bir resmini çiziyor. Raporu okumak için tıklayınız.

 


    

191112 Aktifbank Ekolig

 

Türk futbolunun gelirlerinin ve ekonomik görünümünün mercek altına alındığı Futbol Ekonomi Raporu – EkoLig'in dördüncü sayısı yayınlandı. Süper Lig’in 2017-2018 sezonu sonunda 3,2 milyar TL olan geliri, 2018-19 sezonunda 4,2 milyar TL’na ulaştı. Bkz.

 

 

master bm report lowres

 

The European Club Footballing Landscape 2022


UEFA'nın Avrupa Lulüp futboluna ilişkin 13, kez yayınladığı, Covid-19'un etkilerinin de analiz edildiği raporu okumak için Bkz.


 

 EkoSpor-y

“Ekospor’un aylık bültenlerinden haberdar olmak için tıklayınız”

 

Süper lig Marka değeri araştırma

''Taraftar Algısına Göre Türkiye Süper Ligi Marka Değerini Etkileyen Faktörlerin ve Marka Değeri Boyutlarının Değerlendirilmesi'' Prof. Dr. Musa PINAR öncülüğünde yapılan bu araştırmayı okumak için tıklayınız.

 

 

the-european-elite-2019

KPMG Avrupa’nın 32 Elit Kulübünün değerlemesini yaptı. Süper Lig’den Galatasaray ve Beşiktaş’ın da bulunduğu bu raporda en değerli kulüp 3.2 Milyar Euroluk değeriyle Real Madrid oldu. Raporu okumak için tıklayınız.
 

Endustriyel_futbol

 

Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı Üzerine

Futbolun Endüstriyel gelişimi, kulüplerin sportif ve iktisadi/mali yapılanışını derinden etkiliyor. Dorukhan Acar’ın Kurumsal Yönetim temelli yaklaşımı ile "Futbolda Endüstriyel Denge ve Başarı"yı okumak için tıklayınız

 

 

Türkiye'de Kadın Futbolunun Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu

 

imagesCAVM4O4L

 

Dr. Lale ORTA’nın Kadın Futboluna Entelektüel Bir Yaklaşım Sergilediği makalesi için tıklayınız.” 

 

 

İngiliz Futbolunda Kurumsal Yönetişim Üzerine

 

governance_in_football

 

Tüm kulüplerimize ve Türk Futbol yapılanmasına farklı bir bakış açısı kazandırabileceğini düşündüğümüz, İngiliz Parlementosu’nun Kültür, medya ve spor Komitesi’nin hazırladığı raporu okumak için tıklayınız. 

 

money-and-soccer

“Money scorring goals”, Gerçekten de “Para Gol Kaydedebiliyor mu? “

Euro 2012’nin olası ekonomik etkilerini
okumak için tıklayınız. 



FFP

Futbolda Finansal Sürdürülebilirlik Kapsamında ''Finansal Fair Play Başa Baş Kuralı ve Beşiktaş Futbol Kulübü Üzerinde Bir Uygulama 
Hüseyin AKTAŞ/Salih MUTLU,

okumak için tıklayınız.